خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
از زمانی که سنگینی تحریم‌ها بر کشور سایه انداخت، بخش‌های مولد کشور به همراه دیگر واحدها در انزوا فرو رفت.
انزوایی که دوری از روابط اقتصادی با دیگر کشورها برای واحدهای تولیدی کشور پدید آورده و سبب کاهش توان تولیدکنندگان داخلی شده بود. ورود مواد اولیه، ماشین‌آلات و خط تولید، فناوری‌های نوین و… همچون حصاری تولید داخل را در خود بلعید. حال که در آستانه ۳ آذرماه و نشست ایران با ۱+۵ هستیم و زمزمه‌هایی از توافق جامع و نهایی به گوش می‌رسد، این دغدغه به وجود آمده که آیا بخش‌های مولد کشور آمادگی این توافق را دارند؟ سرنوشت بخش‌های تولیدی کشور پس از رفع تحریم‌ها چه خواهد شد؟ این پرسش‌ها را با برخی از فعالان صنعتی در میان گذاشتیم و نظرات آنها را جویا شدیم.
سرمایه‌گذاران خارجی چشم‌انتظار حل معضل هسته‌ای ایران
محسن خلیلی‌عراقی، رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران در گفت‌وگو با صمت در رابطه با تاثیر دستیابی به توافق هسته‌ای بر فعالیت‌های بخش‌های مولد کشور گفت: با توجه به اینکه اقتصاد ایران مبتنی بر نفت است و تعامل آن با دیگر کشورها نیز بر این اساس بنا شده، تحریم‌ها به‌شدت روی اقتصاد ایران تاثیر سوء داشته است در این میان ارتباط تجاری ایران با دیگر کشورها نیز متاثر از فشار تحریم‌ها شد و حتی بانک مرکزی ایران نیز بلوکه شد. پدر صنعت ایران تصریح کرد: در این شرایط اگر گشایشی در رابطه ایران با جهان انجام گیرد، رشد اقتصادی و صنعتی بالایی برای کشور رقم خواهد خورد که این گشایش در تمامی بخش‌ها قابل مشاهده خواهد بود و صنعت نیز می‌تواند پیشگام دیگر بخش‌های اقتصادی از این گشایش تاثیر پذیرد.
عضو هیات موسس انجمن مدیران صنایع ادامه داد: درحال‌حاضر بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی چشم‌انتظار حل معضل هسته‌ای ایران و برداشته شدن تحریم‌ها هستند تا برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف به‌ویژه صنعت و معدن در کشور حضور یابند بنابراین درحال‌حاضر چشم‌ها به نتیجه این مرحله از مذاکرات، دوخته شده است.
بخش خصوصی هوشیار است
احمد پورفلاح، رییس کمیسیون صنایع اتاق ایران نیز در گفت‌وگو با صمت گفت: با وجود اینکه از سوی فعالان اقتصادی، بنگاه‌داران، تشکل‌ها و… بارها اعلام شده که تحریم‌ها تنها ۲۰ تا ۲۵درصد روی فضای کسب‌وکار تاثیر گذاشته اما به اعتقاد من، این تحریم‌ها بیشتر از آنچه که بیان می‌شود، اقتصاد کشور را متاثر کرده است. پورفلاح ادامه داد: در این مدت ما نتوانستیم مواد اولیه مورد نیاز بخش تولید را وارد کشور کنیم، براین اساس فناوری خود را به‌روز نکردیم و مجبور شدیم از کشورهایی که فاقد فناوری‌های بالایی هستند با قیمت و کیفیت پایین‌تر تجهیزات و خط تولید مورد نیاز را فراهم کنیم. از سویی صادرات ایران به کشورهای توسعه‌یافته نیز کاهش یافت. وی افزود: خوشبختانه اکنون بسیاری از فعالان اقتصادی و سیاستمداران این مسئله را پذیرفته‌اند که تحریم‌ها به کشور صدمات زیادی زده است و باید در جهت رفع آنها پای میز مذاکره نشست و به توافق رسید. پورفلاح تصریح کرد: تحریم‌ها سبب شد کشور دچار مشکلات ارزی شود که نتیجه آن کسری بودجه در دولت بود، همین امر نیز باعث شد تا کمک به بخش‌های مولد کشور دچار مشکل شود و قدرت خرید حقوق‌بگیران و استاندارد مصرف نیز کاهش یابد. رییس کمیسیون صنایع اتاق ایران اظهار کرد: در این زمان تولید داخلی نیز به فروش نرسید و در نهایت واحدهای تولیدی که به سبب تحریم‌ها دچار مشکل شده بودند، وضعیت بدتری پیدا کردند. درحال‌حاضر۵۰درصد از واحدهای صنعتی که سایه سنگین تحریم‌ها هنوز آنها را از پا درنیاورده، چشم به راه هستند تا مذاکرات به نتیجه برسد و دوباره رونق به اقتصاد کشور بازگردد.
وی بیان کرد: هرچند تا زمانی‌که اقتصاد کشور دولتی است، نگرانی از رانت ناشی از رفع این تحریم‌ها وجود دارد اما به هر صورت بخش خصوصی غافل نیست و هوشیاری لازم را پیدا کرده است. بخش خصوصی به دنبال این نیست که چیزی از دولت بگیرد بلکه تنها می‌خواهد تعامل ایران و جهان به شکلی مدیریت شود که این بخش بتواند در بازارهای جهانی حضور داشته باشد و امکانات لازم برای تولید خود را به‌صورت مستقیم از کشورهای پیشرفته وارد کشور کند.
افزایش دوباره واردات با رفع تحریم‌ها
سیدعبدالوهاب سهل‌آبادی، رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران نیز در گفت‌وگو با صمت گفت: اگر توافق هسته‌ای که همه مردم به‌ویژه جامعه صنعت و معدن در انتظار آن هستند اتفاق بیفتد، ارتباطات کشور با جهان بین‌الملل سبب روان‌تر شدن و سهولت در کارها خواهد شد، زیرا پس از اعمال تحریم‌ها در کشور واحدهای تولیدی دچار مشکلات بی‌شماری از ناحیه تهیه مواد اولیه، ماشین‌آلات و… شدند. سهل‌آبادی ادامه داد: در نامه‌هایی که به مسئولان ارسال کرده‌ایم به این موضوع اشاره شد که با رفع تحریم‌ها بخش صنعت و معدن با مشکلاتی مواجه می‌شود و در اینجاست که دولت باید با کمک اتاق‌ها، تشکل‌ها، انجمن‌ها و خانه‌های صنعت و معدن راهکارهای مقابله با این مشکلات را پیدا کند، زیرا با رفع تحریم‌ها دوباره واردات شدت پیدا می‌کند که این امر آسیب‌های دوباره‌ای را به بخش‌های مولد کشور وارد خواهد کرد.
وی افزود: از مدت‌ها قبل مطرح کرده‌ایم که جامعه صنعت و معدن کشور باید خود را برای مواجهه با این موقعیت آماده و برای ورود به بازارهای بین‌المللی به‌روز کند، زیرا برای ورود به بازارهای جهانی جدا از بحث تحریم‌ها موانع دیگری وجود دارد که باید رفع شود. رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران اظهار کرد: ضمن آنکه لازم است مفاد قانون رفع موانع تولید که هم در مجلس مطرح شده و هم دولت در حال پیگیری آن است، عملیاتی شود. از سوی دیگر نقدینگی و سرمایه در گردش واحدهای صنعتی نیز باید از طریق بانک‌ها تامین شود این در حالیست که هنوز پرداخت تسهیلاتی که قرار است از طریق صندوق توسعه ملی به صنعت تزریق شود، از سوی تمامی بانک‌ها متوقف است. بهره بالای بانکی، فشار مالیات بر ارزش افزوده تولید، مالیات‌های سنگین، مشکلات تامین اجتماعی و بسیاری از مشکلات دیگر نیز همچنان به قوت خود باقی هستند. بنابراین باید تمام تلاش خود را به کار گیریم تا پیش از رفع تحریم‌ها نسبت به رفع آنها اقدام کنیم، زیرا در غیراین‌صورت به یکباره با گشایش درهای کشور به روی بازارهای جهانی، ضعف تولید بیش از پیش دیده می‌شود و توان رقابت این واحدها نیز از بین خواهد رفت.
مدیریت اقتصادی کشور در انزوا بهبود نمی‌یابد
محمدقلی یوسفی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز در گفت‌وگو با صمت گفت: رسیدن به توافق هسته‌ای تاثیر بسیاری روی فعالیت بخش‌های مولد کشور به‌ویژه صنعت خواهد گذاشت. رفع تحریم‌ها نااطمینانی‌های ناشی از تحریم‌ها در ارتباط با واردات فناوری را از بین می‌برد و این نوید را به سرمایه‌گذاران می‌دهد که دورنمای همکاری ایران با کشورهای پیشرفته مثبت بوده و به این ترتیب منابع را از بخش‌های زودبازده به سمت فعالیت‌های بلندمدت سوق می‌دهد که این امر این انگیزه را به سرمایه‌داران می‌دهد که وضعیت کشور از بی‌ثباتی خارج شده و فرآیند باثبات‌تری به خود می‌گیرد.
یوسفی افزود: در مجموع توافق هسته‌ای این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که آنها از فعالیت‌های سوداگری، تجاری و مقطعی به سمت فعالیت‌های تولیدی، صنعتی و کشاورزی سوق داده شوند و این امید را به آنها می‌دهد که با بهبود شرایط، دسترسی آنها به فناوری‌های مدرن و همچنین جهت‌گیری بین‌المللی برای بنگاه‌های تولیدی امکانپذیر شود.
وی تصریح کرد: این امر نشان‌دهنده یک همکاری مثبت با جهان در زمینه تقسیم کار و تخصصی‌تر شدن است و این امکان را فراهم می‌کند تا تولیدکنندگان در یک فرآیند بین‌المللی به تولید و رقابت بپردازند. بنابراین، این توافق بسیار حائز اهمیت است.
یوسفی اظهار کرد: بهبود روابط با کشورهای توسعه‌یافته نه‌تنها باعث بهتر شدن فرآیند کسب‌وکار و مدیریت اقتصاد داخلی می‌شود بلکه سبب پیوند مثبت میان تولیدکنندگان و صادرکنندگان شده و امنیت سرمایه‌گذاری را رقم خواهد زد. همچنین این شرایط این نوید را به فعالان بخش خصوصی می‌دهد که سیاست‌ها از بی‌ثباتی خارج شده و به سمت شکوفایی پیش رود.
وی با اشاره به اینکه درحال‌حاضر بزرگترین مشکل کشور در ارتباط با واردات قطعات و ماشین‌آلات و گرانی آنها و واردات دست‌دوم آنها با قیمت بالاست، بیان کرد: شرایط رکود تورمی که در کشور حادث شده نیز ناشی از تحریم‌ها و بسته بودن دروازه‌های کشور است. بنابراین حل مشکل هسته‌ای سبب می‌شود دسترسی به فناوری‌های مدرن راحت‌تر شده و بنگاه‌های تولیدی اقدام به نوسازی و بازسازی ماشین‌آلات خود کرده و همچنین سرمایه‌گذاران خارجی را به کشور جذب کنند. این امر سبب می‌شود اقتصاد ایران در پیوند با اقتصاد جهان قرار گرفته و وارد زنجیره تولید جهانی شود که این تقسیم کار برای کشور در افزایش بهره‌وری و کیفیت، بسیار دارای اهمیت است و رونق را به فعالیت‌های اقتصادی بازمی‌گرداند.
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: مدیریت اقتصادی کشور را در انزوا نمی‌توان بهبود بخشید بلکه در نتیجه تعامل با کشورهای توسعه‌یافته است که امکان یادگیری و بهبود مدیریت و سازماندهی بهتر در کشور فراهم می‌شود. بنابراین هرچقدر هم ضعف مدیریت داخلی وجود داشته باشد، رابطه با جهان خارج باعث می‌شود کشور اشکالات خود را برطرف کند و بتواند مدل و الگوهای بهتر را برای سازماندهی بخش‌های تولیدی داشته باشد. به عقیده من بهبود شرایط و حل مسئله هسته‌ای کلید شکوفایی هسته‌ای کشور را به همراه خواهد داشت.
صنعت برای شرایط جدید آماده شود
آرمان خالقی، عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران هم در گفت‌وگو با صمت گفت: درحال‌حاضر بخش‌های مولد کشور در شرایط گلخانه‌ای قرار گرفته و در چند سال اخیر، تولید کشور بر مبنای بازار داخل تنظیم شده است. در واقع کارخانه‌ها بر اثر محدودیت منابع و امکاناتی که وجود دارد به‌صورت انحصاری شکل گرفته‌اند، زیرا کالاهای رقبا نیز محدود به بازار داخلی شده است. از دیگر سو ایران نیز برای حضور در بازارهای جهانی با محدودیت مواجه شده است و این محدودیت باعث شده مقوله کیفیت، تحقیق و توسعه، بازارسنجی، ایجاد و حفظ بازار با خدشه مواجه شود. خالقی افزود: حتی اگر به‌زودی توافق هسته‌ای صورت گیرد و تمامی تحریم‌ها بلافاصله برداشته شود، مشکلات به‌زودی حل نخواهد شد، زیرا با شرایطی که تولید داخل در این چند سال با آن مواجه شده، توان رقابت با رقبای خارجی خود را از دست داده و به سرعت نمی‌تواند وارد بازارهای جهانی شود. عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران اظهار کرد: به عقیده من اگر بخواهیم با شرایط جدید مواجه شویم باید خود را با این شرایط و رفع تحریم‌ها وفق دهیم. با شرایط حاضر هنوز آمادگی برای ورود به بازارهای جهانی برای تولیدکنندگان داخلی وجود ندارد، زیرا تحریم‌ها به‌صورت آرام‌آرام اتفاق افتاده و تولید داخل خود را با آن تطبیق داده است. وی تصریح کرد: به هر حال آنطور که بیان می‌شود خروج از تحریم‌ها به‌صورت ناگهانی نخواهد بود. به این سبب تولیدکنندگان باید قدری با طمانینه و احتیاط وارد بازارهای جهانی شوند و اجازه دهند واحدهای تولیدی خود را با شرایط جدید تطبیق داده و در یک بازه ۶ماهه به مشکلات خود فائق آیند و بتوانند حداقل در بازار داخلی موفق عمل کنند.
خالقی با اشاره به اینکه در بازار رقابتی است که می‌توان رشد کرد و صنعت پایداری را در کشور به وجود آورد، بیان کرد: به عقیده من در وهله نخست باید شرایط برای ورود مواد اولیه و ماشین‌آلات فراهم شود تا تولیدکنندگان کیفیت کالاهای خود را افزایش و قیمت تمام‌شده را کاهش دهند و سپس اقدام به ورود به بازار جهانی کنند.
با توجه به این اظهارنظرها به نظر می‌رسد بخش‌های مولد کشور به‌ویژه بخش صنعت و معدن باید هوشیاری لازم را برای تغییر و دگرگونی حاصل از تحریم‌ها در خود ایجاد کرده تا بتوانند با آمادگی بیشتری این اتفاق خوش‌یمن را تجربه کنند.
