چند هفتهای میشود که موضوع تغییر قیمت نان به دلیل اعتراض نانوایان داغ است و از طرف دیگر، مصرفکنندهها هم از کیفیت پایین این محصول ناراضی هستند.
قیمت نان حدود ۳ سالی میشود که ثابت مانده و تغییر رسمی نداشته است. اگر هم افزایش قیمتی در برخی از شهرها وجودداشته، بدون مجوز بوده است. اما تقریبا از چند ماه پیش زمزمه افزایش قیمت نان به گوش میرسد چرا که نانوایان معتقدند با شرایط این روزها و افزایش قیمت دستمزد کارگر، سوخت، آب و برق و… تولید برایشان با ضرر همراه است. بنابراین هم از کیفیت نان کاسته شده و هم وزن چانه نان را کمتر از حد منطقی و طبیعی میگیرند.
در این میان، مسئولان ذیربط دولتی در تلاشاند تا نان را با کیفیت مطلوب و البته تا حد امکان بدون افزایش قیمت به مردم عرضه کنند که البته این طرح تاکنون هم موفق بوده و نان هنوز تغییر قیمتی را تجربه نکرده است. این در حالی است که برخی از کارشناسان و تقریبا تمام فعالان این صنف با جدیت، معتقدند که قیمت نان باید اصلاح شود چرا که در شرایط کنونی هم مصرفکننده ضرر میکند و هم تولیدکننده.
۶۸۵ تومان یارانه به نانوا
به تازگی محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت هم از ماموریت کارگروهی در سطح استانها و کارگروه دیگری در سطح ملی و ایجاد مرکزی برای بررسی تغییر قیمت نان خبر داده و تاکید کرده که «تلاش دولت بر این است که خریداران، نان ارزان و با کیفیت تهیه کنند.» به گفته وی، دولت هر کیلو گندم را ۱۰۵۰ تومان از کشاورزان خریداری میکند در حالی که حدود ۴۶۵ تومان به نانوایان میفروشد؛ که در واقع ۶۸۵ تومان به ازای هر کیلو گندم یارانه پرداخت میشود. نوبخت با اشاره به اعتراض نانوایان افزود: آنها به افزایش قیمت سوخت و کارگر استناد میکنند و معتقدند که در این شرایط متضرر میشوند. ما در سالهای اخیر با بیکیفیت شدن و کوچک شدن نان مواجه بودهایم که البته ناظران ما بر این مسئله نظارت دارند و با آن برخورد میکنیم. سخنگوی دولت تصریح کرد: نانوایان میگویند به جای اینکه با ما برخورد کنید واقعیتها را در نظر بگیرید تا هیچ نانوایی مرتکب تخلف نشود. وی با بیان اینکه قیمت خرید گندم از کشاورزان برای سال آینده ۱۱۵۰ تومان تعیین شده، اظهار کرد: دولت همچنان یارانه قابل توجهی پرداخت میکند و این غیراز یارانهای است که بهطور نقدی به مردم پرداخت میکند. همچنان به پرداخت یارانه ادامه خواهیم داد تا نان با قیمت و کیفیت مناسب به مردم عرضه شود.
استانداریها هم مامور شدند
با توجه به استراتژیک بودن بحث نان، هر نوع تصمیمگیری در مورد این کالا با حساسیت بالایی بررسی و پیگیری میشود. بر همین اساس است که برای بررسی و اتخاذ بهترین تصمیم برای نان، استانداریها موظف شدهاند تا کارگروه ویژه بررسی قیمت نان را با حضور نماینده استانداری(معاون استاندار)، ریاست سازمان صنعت، معدن و تجارت استان، نمایندگان اتحادیههای نان، نماینده انجمن کارخانجات آرد، نمایندگان شرکت غله و خدمات بازرگانی مناطق و نماینده سازمان حمایت تشکیل دهند.
در همین زمینه، رییس اتحادیه نانهای فانتزی از ماموریت استانداریها به تشکیل کارگروه ۶جانبه برای بررسی افزایش قیمت نان خبر داد و گفت: دولت قبل اگر سال به سال اصلاح قیمت نان را در دستور کار خود قرار داده بود مشکلات امروز ایجاد نمیشد. محمدجواد کرمی در گفتوگو با تسنیم اظهار کرد: نانواها در ۳سال گذشته برای جبران ارزانی نان آنقدر وزن چانهها راکاهش دادند که دیگر امکان کاهش وزن چانه وجود ندارد. وی ادامه داد: تا به امروز این کارگروه تشکیل نشده و هنوز خبری در رابطه با افزایش قیمت نان مطرح نیست اما بحثهایی وجود دارد که قیمت گندم و آرد تا حدودی گران شود که اگر این موضوع عملیاتی شود در قیمت نان نیز بیتاثیر نخواهد بود. به گفته وی، ۳ سال است که قیمت نان تغییر نکرده و با توجه به افزایش هزینههای جانبی، وزن چانه و کیفیت نان به شدت کاهش یافته است و این کاهش وزن به حدی بوده که دیگر امکان کاهش آن وجود ندارد. کرمی با بیان اینکه نیاز به اصلاح قیمت نان، گندم و آرد است، تصریح کرد: پیشنهاد شد تا به یکباره قیمت نان همراه با نان صنعتی افزایش یابد اما دولت با این موضوع موافقت نکرده و بهدنبال افزایش قیمت مرحلهای آن است که باید حتما تمام مراحل تولید نان و نان صنعتی در کنار تولید نان سنتی مورد توجه قرار گیرد تا فضای رقابتی در کشور از بین نرود. وی پیشنهاد داد: میتوان یارانه را به مردم واگذار کرد که اگر این کار صورت گیرد، مشکل کامل حل خواهد شد.
تخلف در بخش سنتی و صنعتی
نبود نظارت و کنترل بر نانواییها نیز موضوع دیگری است که به اعتقاد برخی از فعالان این حوزه و کارشناسان نقش مهمی در آرامش بازار نان دارد چرا که کسی نمیتواند گرانفروشی یا کمفروشی کند.
در همین رابطه، رییس اتحادیه نانهای صنعتی کشور معتقد است: نبود نظارت لازم و کاهش شکایتهای مردمی موجب افزایش کمفروشی و گرانفروشی تا ۳۰درصدی نانهای صنعتی شده است. محسن لزومیان در یک گفتوگوی تلویزیونی قیمت مصوب هر کیلوگرم نان صنعتی از جمله نانهای تولیدی واحدهای نان فانتزی را ۳۲۰۰ تا ۳۴۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: بررسیهای اولیه از افزایش چشمگیر قیمت و کاهش وزن این نانها حکایت دارد. وی در پاسخ به این پرسش که چه دستگاهی باید جلوی اینگونه اقدامات را بگیرد و از حقوق مصرفکنندگان حمایت کند، اظهارکرد: تا یک سال پیش بر اساس تفاهمنامهای که با سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان امضا شده بود، نظارت بر عهده اتحادیه نانهای صنعتی کشور بود اما با پایان زمان تفاهمنامه، نظارت بر این بازار را سازمان صنعت، معدن و تجارت استانها برعهده دارد. رییس اتحادیه نانهای صنعتی با بیان اینکه رسیدگیهای این سازمان منوط به شکایتهای مردمی است از شهروندان خواست هر گونه گرانفروشی یا کمفروشی را به سامانه تلفنی ۱۲۴ اطلاع دهند تا مسئولان مربوط بتوانند با شناسایی با متخلفان با آنان برخورد قانونی کنند. لزومیان کمفروشی و گرانفروشی در نانهای سنتی را نیز کم ندانست و گفت: با وزن کردن نانهای سنتی و مقایسه وزن با قیمت مصوب، بهراحتی میتوان متوجه تخلف شد.
رییس اتحادیه نانهای صنعتی کشور، دو نرخی بودن قیمت آرد را نیز زمینهساز بروز رانت و فساد دانست و افزود: قیمت آرد برای تولید نان سنتی و صنعتی باید تک نرخی شود. این اقدام راهحلی مناسب برای ساماندهی وضع نان کشور است ضمن اینکه، ادامه روند سهمیهبندی آرد و نبود نرخ واحد و نظارت لازم کمفروشی و گرانفروشی را تداوم میبخشد.