دبیر کل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفتوگو با خبرنگار دنیای اقتصاد از لزوم تدوین برنامهای مدون برای مدیریت مصرف برق خبر داد.
سیدمحمدرضا مرتضوی با اشاره به این مطلب گفت: با توجه به رشد جمعیت جهان و اوج مصرف شبانه، دیر یا زود ناگزیر از تدوین برنامهای دقیق و مدون برای مدیریت مصرف انرژی هستیم. وی با اشاره به فقدان چنین برنامهای در کشور گفت: بدون دستیابی به راهکاری نوین در مدیریت انرژی هرگز نمیتوانیم پلههای ترقی را به سرعت طی کنیم. مرتضوی در ادامه با اشاره به محدودیت سوختهای فسیلی در جهان و آلایندههای ناشی از آن گفت: تداوم تامین انرژی و محدودیت منابع ما را وادار به استفاده از انرژیهای نو و بهرهوری حداکثری در مصرف انرژی برق خواهد کرد.
به اعتقاد این مدیر باسابقه صنعت برق، تمام توجه برنامهریزان و سیاستگذاران حوزه انرژی در دو دهه اخیرمعطوف به مقوله انرژی و راهکارهای کاهش مصرف آن بوده است، چرا که با رشد جمعیت جهان و مسائل زیستمحیطی، تولید کنونی انرژی پاسخگوی نیاز جهان نخواهد بود. وی افزود: تحولات انرژی در دهه اخیر قابل توجه است. لامپ صد وات دهه گذشته امروزه با مصرف چهار تا پنج وات تولید میشود.کشورهای چین و هند با جمعیتی بالای یک میلیارد اگر خود را با فناوری جدید وفق نمیدادند باید بالغ بر ۵۰ برابر انرژی مصرفی لامپهای جدید، برای تولید انرژی هزینه میکردند. در حالی که این هزینه برای تولید برق هیچ توجیهی برای این دو کشور با این حجم بالای جمعیت ندارد.
آفتاب، منبع طلایی تولید انرژی در ایران
وی با اشاره به گرمای تولید شده توسط لامپها ی قدیمیخاطرنشان کرد: لامپهای قدیمیجدا از تولید نور، گرما نیز تولید میکردند و در این شرایط باید انرژی دیگری مصرف میشد تا گرمای تولید شده به سرما تبدیل شود؛ همین روند نیز انرژی مضاعفی را میطلبید. وی ادامه داد: هر جا که صحبت از حرکت، تولید نور و استفاده از انرژی است، بحث رعایت الگوی مصرف نیز وجود دارد. از سوی دیگر، تکنولوژی هر روز به کمک مصرف انرژی میآید. تکنولوژی بهره برداری از انرژی آزاد شده ناشی از شکاف هسته اتم و اورانیوم نیز راهی جدید برای تولید انرژی است که حساسیت بین المللی زیادی روی آن وجود دارد. ولی بحث مهم «افزایش بازدهی میزان انرژی» است؛ به این معنا که در گذشته با فناوری قدیمیمسافت صد کیلومتر با ۱۳ لیتر بنزین طی میشد، ولی فناوری افزایش بازدهی میزان انرژی موجب شده امروز همین مسیر با دو لیتر بنزین طی شود.
دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به اهمیت ذخیره انرژی اظهار کرد: در شرایط کنونی امروز باید بحث حفظ انرژی را در کشورمان جدی بگیریم. سالها پیش انگلیسیها نفت را در ایران استثمار کردند و ما توانستیم درمبارزه با استعمار و استثمار، منابع مان را در اختیار خودمان بگیریم. دقیقا مشابه نفت ، ما انرژی ارزشمندی به نام «انرژی آفتاب» داریم. در گذشته در خوزستان کسی از ارزش نفت اطلاعی نداشت و آن را «مایع سیاه بدبو» میخواندند و یا گاز تا چند سال پیش در ایران سوزانده میشد؛ ولی بعدها همین گاز در کارخانههای پتروشیمی تجزیه شده و هر سال چندین میلیارد دلار محصولات صادر میشود. اگر سی سال پیش در ایران چنین ادعایی برای درآمدزایی می
شد کسی باور نمیکرد. امروز آفتاب ایران همین حالت را دارد و منبعی طلایی برای تولید انرژی است. فناوری در آینده به سمت تولید انرژی از آفتاب میرود. استفاده از حرارت آفتاب و تابش آن برای ایجاد بخار، در آینده به منبعی برای تولید عظیم انرژی تبدیل خواهد شد.
احداث نیروگاههای خورشیدی در مناطق کویری
مرتضوی با اشاره به اهمیت استفاده از انرژی آفتاب خاطرنشان کرد: موضوع این تکنولوژی باید امروزه در دانشگاهها به دانشجویان تدریس شود، چرا که اگر فناوری خود را گسترش ندهیم، در آینده بار دیگر باید از بیگانگان درخواست انرژی کنیم. بدون شک تولید انرژی در آینده به وسیله باد، آفتاب و اتم خواهد بود. پاک ترین انرژی که در ایران به وفور یافت میشود نور خورشید است. باید توجه داشت که ایران دارای کویر و سرزمینها ی لم یزرع و غیر قابل آبیاری زیادی است. آفتاب در این نقاط کویری بهترین مکان برای ایجاد نیروگاههای خورشیدی است و ما باید از همین امروز مطالعات و کار روی نیروهای خورشیدی را شروع کنیم.
وی با اشاره به فناوری کشور آلمان در تولید انرژی خانه به خانه گفت: با وجود اینکه میزان تابش نور در کشور آلمان قابل مقایسه با ایران نیست، حدود ۶۰ درصد خانهها دارای پنل خورشیدی بوده و نور ملایم پشت ابر تبدیل به انرژی الکتریکی میشود. پیش بینی میشود که اروپا تا پایان سال۲۰۲۰ به تکنولوژی تولید سی درصد کل انرژی مصرفی با استفاده از نیروگاهها ی تجدیدشونده برسد. با این شرایط جنگها ی سدههای بعد تلاش برای تصرف کویرها و مناطق قدرتمند در تولید آفتاب خواهد بود، چرا که تا ۲۰۰ سال آینده منابع خاصی برای استفاده از سوخت فسیلی باقی نمیماند.
وی گفت: دانشمندان ایرانی باید متوجه سه موضوع باشند: روش تولید انرژی، حرکت به سمت انرژیهای تجدید شونده و نحوه استفاده از انرژیها ی تولید شده درکشور. میزان بازدهی انرژی در ایران کمتر از بازدهی انرژی نیروگاهی در کشورهای دیگر است. نکته مهم تر روش انتقال انرژی است. امروز بیشترین ضایعات در حوزه انتقال انرژی اتفاق میافتد. در ایران راندمان تولید انرژی پایین بوده و حتی در خطوط انتقال نیز انرژی زیادی هدر میرود. پیشگیری از هدر رفتن انرژی در لولههای انتقال تاثیر بالایی در بهبود اقتصاد کشور دارد.
آب کافی داریم، روش مصرف اشتباه است
دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به پیشرفت بشر در حوزه تولید برق خاطرنشان کرد: در صنایع روشنایی در دو دهه اخیر، دنیا به تحولات ساختاری گستردهای رسیده و شکل تولید نور دائما در حال تغییر است. میزان انرژی مصرفی امروز برای تولید نور به ازای هر کیلووات ۵۰ برابر کمتر شده است. برای مثال اگر در گذشته یکصد وات انرژی برای تولید ۸۰۰ لومن مصرف میشد، این میزان امروزه با سه تا چهار وات تولید میشود. این مسئله پیشرفت بزرگی برای بشر است.
وی گفت: در گذشته انرژی ارزان قیمت بود و مردم هیچ اهمیتی به استفاده کمتر از برق نمیدادند، چرا که هیچ تاثیری در روند زندگی آنها نداشت. ولی ما بتدریج مجبور میشویم قیمت تولید انرژی را واقعی کنیم تا مردم هزینه تولید انرژی را با قیمت اصلی بپردازند. این روند موجب تلاش برای صرفه جویی بیشتر در انرژی می
شود. در حال حاضر نور اتاقهای معمولی صد وات است. ولی در گذشته همین میزان نور حداقل به دو هزار وات انرژی نیاز داشت. ما باید در درجه اول در تولید انرژی و سپس در مصرف انرژی تجدید نظر کنیم. امروز دیگر موضوع صرفه جویی در مصرف انرژی برای کمک به اقتصاد کشور مطرح نیست، بلکه موضوع بودن یا نبودن مطرح است.
وی با اشاره به بحران آب خاطرنشان کرد: گفته می شود که امروز یکی از بزرگترین مشکلات ایران آب است، ولی من معتقدم آب در ایران به اندازه کافی وجود دارد، ولی روش مصرف آن اشتباه است. آب علاوه بر استفاده مردم و شهروندان در صنعت و کشاورزی نیز استفاده میشود. ولی نکته مهم این است که نحوه مصرف آب باید متحول شود. آبیاری قطرهای، روش
ها ی مدرن آبیاری، صرفه جویی مصرف صنعتی، بازیافت آب فاضلاب و استفاده دوباره از آن برای تاسیسات صنعتی با مدیریت درست، طی پنج شش سال امکان پذیر بوده و مشکل آب کاملا مرتفع میشود. ولی اگر این اتفاق نیفتد با مشکلات غیر قابل جبرانی مواجه خواهیم شد. اگر تا قبل از سال ۱۴۰۰ این تغییرات را ایجاد نکنیم، با مشکلات عدیدهای در توسعه بیابانها، از بین رفتن جنگلها ، تالابها، کاهش منابع زیر زمینی و خشک شدن خاک مواجه شده و در این شرایط به کشوری مانند سودان تبدیل خواهیم شد. امیدوارم در این حوزه تدابیر جدی اندیشیده شود.