خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
بنگاه‌های صنعتی کوچک و متوسط در شهرک‌ها و نواحی صنعتی هر کشور سهم بالایی در ایجاد ارزش‌افزوده صنعت و اقتصاد، ارزش تولیدات، میزان اشتغال و… دارد
اما اگر نگاهی به وضعیت صنایع کوچک کشور بیندازیم، درمی‌یابیم با وجود ظرفیت این واحدها در ایران و مزیت‌های نسبی آن در مقابل صنایع بزرگ همچنان مورد توجه ناکافی قرار می‌گیرد. با روی کار آمدن دولت یازدهم و تاکید مکرر وزیر صنعت، معدن و تجارت بر توجه ویژه به صنایع کوچک و متوسط، روند رو به جلویی را در این زمینه تجربه می‌کنیم به طوری که حمایت‌های ویژه‌ای برای این دسته از صنایع پیش‌بینی شده است.
سهم ۴۵درصدی اشتغال صنایع کوچک و متوسط
غلامرضا سلیمانی، معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در گفت‌وگو با صمت گفت: با توجه به اینکه سهم بنگاه‌های کوچک و متوسط در شاخص‌های اقتصادی در سطح جهان ۹۰ تا ۹۹درصد است، سهم ۹۲درصدی آن در ایران مناسب ارزیابی می‌شود اما متاسفانه در کشور سهم اشتغال صنایع کوچک و متوسط ۴۵درصد است در حالی‌که اشتغال این بخش در کشورهای توسعه‌یافته، ۶۰ تا ۷۵درصد است.
سلیمانی افزود: بنگاه‌های کوچک در ایران تنها ۱۶/۸درصد ارزش افزوده در اقتصاد ایران تولید می‌کنند در حالی‌که سهم صنایع کوچک در اقتصاد کشور تقریبا با سهم این صنایع در اقتصاد کشورهای توسعه‌یافته برابری می‌کند. این ارزش افزوده در کشورهای توسعه‌یافته، ۳۰ تا ۶۰درصد است که تا رسیدن به آن نیازمند تلاش‌های گسترده‌ای هستیم. وی ادامه داد: متاسفانه سهم بنگاه‌های کوچک در صادرات کشور بسیار اندک و حدود ۱۰درصد است در حالی‌که این میزان در کشورهای توسعه‌یافته به ۳۰ تا ۶۵درصد می‌رسد. همچنین سهم ارزش تولیدات در ایران ۱۷درصد بوده که این سهم در کشورهای دیگر به ۵۰ تا ۷۰درصد می‌رسد. علاوه بر آن سهم سرمایه‌گذاری از کل سرمایه‌گذاری‌ها در کشور نیز به ۲۴درصد می‌رسد. به گفته سلیمانی، تعداد صنایع کوچک به بهره‌برداری رسیده ۸۱هزار واحد بوده که برای یک میلیون نفر با سهم ۴۵درصد اشتغالزایی کرده است.
معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در ادامه ۱۰ نقش را برای صنایع کوچک ایران در راستای توسعه صنعتی برشمرد و اظهار کرد: صنایع کوچک و متوسط در ایجاد فرصت‌های شغلی، جذب و بومی کردن فناوری، صرفه‌جویی در مقیاس تولید، تراکم دانش بیشتر در فرآیند تولید، تربیت کارآفرینان و مدیران اقتصادی، کاهش نبود تعادل‌های بخشی و منطقه‌ای در اقتصاد، ایجاد محیط رقابتی و افزایش کارآیی، استفاده از امکانات در نیل به خوداتکایی اقتصادی، قدرت تصمیم‌گیری سریع و انعطاف‌پذیری بالا در مدیریت، ایجاد شبکه اقماری با صنایع بزرگ در راستای به‌هم پیوستگی بیشتر صنعتی به‌عنوان نقش‌های مهم این صنایع به شمار می‌روند. سلیمانی با بیان مهم‌ترین مشکلات صنایع کوچک کشور خاطرنشان کرد: کمبود تخصص در حوزه‌های مختلف، پایین بودن سطح فناوری، پایین بودن ارزش افزوده، فعالیت مجزا و غیرشبکه‌ای، وجود نداشتن بخش‌های تحقیق و توسعه (R&D) و نوآوری و دسترسی نداشتن مناسب به منابع مالی از مهم‌ترین مشکلات این صنایع به‌شمار می‌رود.
بهبود رقابت‌پذیری صنایع کوچک در بازارهای هدف
وی با اشاره به اینکه آمارهای دقیقی از وضعیت صنایع کوچک در دست نیست، اظهار کرد: در مرکز آمار و بانک مرکزی واژه صنایع کوچک تعریف نشده است و تنها به واحدهای اقتصادی با تعداد کارکنان کمتر از ۵۰نفر اشاره شده که شامل اصناف نیز می‌شود که باید در این زمینه تغییراتی صورت گیرد. معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران هدف کلان این سازمان را در حوزه صنایع کوچک، افزایش سهم صنایع کوچک در تولید ناخالص داخلی (GDP) و ارزش افزوده صنعتی کشور و هدف خرد این سازمان را بهبود رقابت‌پذیری صنایع کوچک در بازارهای هدف داخلی و خارجی و کمک به بهبود فضای کسب‌وکار و شاخص‌های آزادی اقتصادی دانست. وی همچنین استراتژی‌های اصلی این سازمان را توسعه صنعتی و فناوری و توسعه بازار واحدهای صنعتی کوچک، توسعه بنگاه و کارآفرینی، تامین منابع مالی و سرمایه‌گذاری در این واحدها ذکر کرد. سلیمانی رویکرد سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی را برای ارتقای رقابت صنایع کوچک، توسعه کارگروهی و شبکه‌ای منطبق بر مدل‌های کلی توسعه افقی و عمودی و…، تمرکز بر توسعه کسب‌وکارهای موجود، تمرکز بر تهیه و اجرای بسته‌های توانمندساز صنایع کوچک در حلقه‌های زنجیره ارزش رشته‌صنعت‌های اولویت‌دار در حوزه‌های قانونی، مالی، توسعه منابع انسانی، توسعه بازار، توسعه ارائه‌کنندگان خدمات کسب‌وکار، اطلاع‌رسانی، فناوری و تامین مواد اولیه، افزایش سرمایه اجتماعی در سطح رشته‌صنعت‌ها و انجام امور توسط ذی‌نفعان کسب‌وکارها و با مشارکت آنها و نهادسازی موردنیاز برشمرد.
۳۸۸ خوشه صنعتی شناسایی شده
این مقام مسئول گفت: تعداد خوشه‌های صنعتی شناسایی شده در کشور ۳۸۸ خوشه، پروژه‌های توسعه خوشه‌ای در دست اجرا ۳۸ پروژه و پروژه‌های توسعه خوشه‌ای خاتمه‌یافته ۴۷ پروژه است که دستاوردهای زیادی را برای توسعه صنعتی کشور به همراه داشته‌اند.
وی افزود: تعداد بنگاه‌ها در خوشه‌های تحت حمایت قبل از مداخله و آغاز پروژه توسعه خوشه‌ای ۴۷هزار و ۹۵۸ بنگاه بوده که درحال‌حاضر با ۲۳درصد افزایش به ۵۸هزار و ۸۵۶ بنگاه رسیده است. همچنین تعداد شبکه‌ها در خوشه‌های تحت حمایت نیز از ۵۷ شبکه به ۲۸۷ شبکه رسیده و رشد ۴۰۴درصدی را تجربه کرده است. این خوشه‌های تحت حمایت تا پیش از مداخله و آغاز پروژه‌های توسعه صنعتی برای ۴۶۶هزار و ۸۶ نفر تولید اشتغال کرده بود که با رشد ۴۰درصدی درحال‌حاضر به ۶۵۳هزار و ۲۵۳ نفر رسیده است.
سلیمانی ادامه داد: میزان فروش در بنگاه‌های تحت حمایت هم از ۱۷۰هزار و ۵۳۵میلیارد ریال با ۱۱۳درصد افزایش به ۳۶۳هزار و ۵۷۰میلیارد ریال و میزان صادرات در این بنگاه‌ها با ۹۷درصد افزایش از ۱۵۰هزار و ۵۰۷میلیارد ریال به ۲۹۶هزار و ۱۲۱میلیارد ریال رسیده است.
این در حالی است که تعداد شهرک‌ها و نواحی صنعتی مصوب کشور ۹۴۳ شهرک و ناحیه بوده که از این تعداد ۷۳۳ شهرک و ناحیه در حال واگذاری است. مساحت کل اراضی در اختیار برای شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور ۱۲۹ هزار هکتار بوده که ۷۶هزار هکتار مساحت زمین‌های فاز عملیاتی، ۳۱هزار هکتار مساحت زمین‌های واگذار شده و ۲۰هزار هکتار مساحت زمین‌های صنعتی باقیمانده است که میانگین زمین‌های واگذارشده به ازای هر قرارداد، ۰/۵ هکتار بوده است.
