وزیر نفت ایران با اشاره به نشست پیش روی وزرای اوپک در ۲۷ نوامبر گفت: ایران تبادل اطلاعات لازم را با ۱۱ عضو دیگر اوپک برای ارزیابی اوضاع و اتخاذ تصمیمی درباره نحوه ایجاد ثبات در قیمتهای نفت انجام خواهد داد.
بیژن زنگنه با بیان این که کاهش قیمت نفت روی ایران تاثیر گذاشته اما راهکارهایی برای به حداقل رساندن این آسیب وجود دارد، افزود: کاهش قابل توجه بهای جهانی نفت روی اقتصاد ایران و پروژههای بالا دستی تاثیر میگذارد، اما ایران میتواند این مرحله را با اتخاذ اقدامات متوازنکننده سپری کند. زنگنه که در هیات ایران به ریاست حسن روحانی به آذربایجان سفر کرده بود در گفتوگو با پایگاه خبری ترند گفت: ایران تاثیر کاهش درآمدهای نفتی روی پروژههای بالادستی را از طریق صدور اعتباراتی از صندوق توسعه ملی برای پیمانکارانی که در پروژههای بالادستی حضور دارند جبران خواهد کرد. بودجه سالانه ایران بر اساس قیمت نفت ۱۰۰ دلار در هر بشکه بسته شده اما بنا به اعلام اوپک قیمت سبد نفتی این سازمان در ۱۱ نوامبر به ۷۶ دلار و ۹۶ سنت در هر بشکه سقوط کرده در حالی که در اواسط ماه ژوئن ۱۰۷ دلار و ۸۹ سنت در هر بشکه بود. تاثیر کاهش قیمت نفت روی ایران دو برابر است زیرا سال مالی ایران ۲۰ مارس ۲۰۱۴ میلادی به پایان میرسد. بر اساس بودجه ایران دولت باید ۲۹ درصد درآمدهای نفتی را به صندوق توسعه ملی واریز کند تا به عنوان تسهیلات مالی در پروژههای بخش خصوصی مورد استفاده قرار گیرد. برآوردها نشان میدهد ایران برای تامین این رقم در قانون بودجه با کسری دو میلیاردی درآمدهای نفتی مواجه است. قاسم حسینی رییس هیات مدیره صندوق توسعه ملی ایران نیز در این زمینه میگوید که داراییهای صندوق توسعه ملی ایران تا ماه اوت ۶۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده است. زنگنه افزود: ایران قصد دارد یک سیاست پولی انقباضی برای سال آینده اتخاذ و برخی پروژهها را با هدف ارتقای میزان کارآیی آنها اجرایی کند که در کنار افزایش درآمدهای مالیاتی برای جبران تاثیر کاهش قیمت نفت روی اقتصاد خواهد بود.
محسن قمصری مدیر امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران پیشتر گفته بود که فکر میکنم اعضای اوپک در آن سطح از بلوغ قرار دارند که بتوانند اقدام مهمی را در شرایط حساس کنونی به نفع اعضای این سازمان انجام دهند. در همین حال شنیدهها از کاهش میزان تولید اوپک چنین به نظر میرساند که توافق برای کاهش سطح تولید نفت در اوپک در نشست پیش روی این سازمان بعید به نظر میرسد. این در حالی است که دولت ایران از اوپک برای برگزاری نشست اضطراری قبل از نشست عادی ۲۷ نوامبر درخواست نداده است.
براساس تازهترین گزارش ماهانه اوپک که ۱۳ نوامبر منتشر شد، اعضای این سازمان در ماه اکتبر روزانه ۳۰ میلیون و ۲۵۳ هزار بشکه نفت تولید کردند که روزانه ۲۲۶ هزار و ۴۰۰ بشکه کمتر از تولید ماه قبلتر(سپتامبر) است. سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک اعلام کرد که تقاضای جهانی برای نفت این سازمان در سال آینده به دلیل افزایش تولید نفت شیل امریکا بسیار کمتر از سطح تولید کنونی خواهد بود.
ادامه کاهش قیمت نفت در ۲۰۱۵
در همین حال آژانس بینالمللی انرژی اعلام کرد، با کاهش رشد اقتصادی چین و افزایش تولید نفت شیل در امریکا، بازار نفت وارد دورهای جدید شده که باعث میشود بازگشت زودهنگام به قیمتهای بالا بعید به نظر برسد. این آژانس که به طور معمول در گزارشهای خود از پیشبینی قیمت نفت خودداری میکند، در گزارش ماهانه خود اعلام کرد که قیمتها پس از رسیدن به پایینترین سطح از سال ۲۰۱۰ م وزیر ۸۰ دلار، ممکن است در سال ۲۰۱۵ م بیش از این نیز کاهش یابد. در این گزارش آمده: هرچند برخی احتمال میدهند که قیمت بالای تولید غیرمتعارف نفت ممکن است موجب ایجاد توازن جدیدی در قیمت نفت برنت در محدوده ۸۰ تا ۹۰ دلار شود، اما توازن عرضه و تقاضا نشان میدهد که روند کاهش قیمتها همچنان ادامه خواهد داشت.
در بخش دیگری از این گزارش آمده، اگر اختلال جدیدی در عرضه نفت رخ ندهد، فشارهای کاهشی ممکن است در نیمه اول سال ۲۰۱۵ افزایش یابد. قیمت نفت از ماه ژوئن تاکنون به دلیل افزایش ارزش دلار امریکا و بالا رفتن میزان تولید نفت سبک این کشور ۳۰ درصد کاهش یافته است. در این میان با توجه به فزونی عرضه، بازار توجه چندانی به اختلالات به وجود آمد در عرضه نفت لیبی نشان نداده است. آژانس بینالمللی انرژی اضافه کرده: فشار بر اوپک برای کاهش تولید در حال افزایش است، اما در زمان تنظیم این گزارش، هیچ اجماع روشنی در خصوص کاهش رسمی تولید این سازمان پیش از نشست اواخر ماه جاری وین، دیده نمیشود.آژانس بینالمللی انرژی، پیشبینی خود برای رشد تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۱۵م را بدون تغییر در سطح ۱/۱۳میلیون بشکه حفظ کرد. این در حالی است که برآوردها از رشد تقاضا در امسال ۶۸۰ هزار بشکه در روز است که پایینترین میزان رشد در طول ۵ سال اخیر به شمار میرود.
اتحاد ونزوئلا و الجزایر برای دفاع از قیمت نفت
در همین حال وزیر خارجه ونزوئلا پس از دیدار با رییسجمهوری الجزایر گفت: الجزایر و ونزوئلا نیروهای خود را متحد خواهند کرد تا از قیمت نفت خام دفاع کنند. رافائل رامیرز در آستانه نشست اواخر ماه جاری اوپک گفت: الجزایر و ونزوئلا نیروهای خود را متحد خواهند کرد تا از قیمت نفت خام دفاع کنند. رامیرز پس از دیدار با عبدالعزیز بوتفلیقه، رییسجمهوری الجزایر گفت: ما در مورد بازار بینالمللی نفت صحبت کردیم و دوباره بر موضعمان در دفاع از قیمت نفت تاکید کردیم. وی که در گفتوگو با رادیوی دولتی الجزایر سخن میگفت تاکید کرد که بین دو کشور «همگرایی در نظرات» وجود داشته و ونزوئلا و الجزایر همکاریهای خود را در بخش نفت را افزایش دادهاند. این نخستین مقصد رافائل رامیرز، وزیر امور خارجه ونزوئلا در جریان سفر به ۴ کشور ایران، الجزایر، قطر و روسیه، به منظور بحث در خصوص بازار نفت در آستانه نشست ماه جاری اوپک است. رامیرز، نماینده اصلی ونزوئلا در اوپک که تا ماه سپتامبر وزیر نفت و رییس شرکت نفتی دولتی پی دی وی اسای ونزوئلا بود، یکی از حامیان برگزاری نشست اضطراری اوپک به منظور اقدام برای جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت نفت بوده است. هرچند ونزوئلا یکی از اعضای موسس اوپک به شمار میرود، میزان تاثیرگذاری آن در سالهای اخیر به دلیل کاهش حجم تولید نفت کاهش یافته است. ونزوئلا در طرحهای کاهش تولید قبلی، تمایل چندانی برای پیوستن به موج کاهش تولید از خود نشان نداده بود این در حالی است که کاهش قیمت نفت به منابع تامین درآمد ونزوئلا آسیب زده است. ونزوئلا به تازگی اقدام به خرید نفت سبک از الجزایر کرده تا نفت خام سنگین تولیدی خود را رقیقسازی کند.