در حال حاضر شرکتهای بزرگی مانند گوگل با نشان(برند)های بینالمللی با تشکیل کنسرسیوم به موفقیتهای بسیاری دست یافتهاند،
به نقل از روزنامه صمت: به گونهای که واحدهای تحقیق و توسعه شرکتهای بزرگ با ادغام تملک شرکتهای کوچک راهاندازی میشوند و شرکتهای بزرگ به جای اینکه برای واحد تحقیق و توسعه سرمایهگذاری کنند شرکتهای کوچک و نوآور را شناسایی میکنند و با ادغام این شرکتها کنسرسیوم تشکیل میدهند. رییس پارک علم و فناوری گیلان ضمن تایید اهمیت تشکیل کنسرسیوم برای ارتقای کیفیت محصولات اعلام کرد: در کشور با تشکیل این کنسرسیوم موفق به عقد قرارداد در زمینه تولید و نصب دستگاه انشعابگیر در شهر باکو کشور آذربایجان شدیم که محصول شرکتهای دانشبنیان است.
با توجه به اینکه شرکتهای بزرگ ایرانی هزینه زیادی به واحدهای تحقیق و توسعه اختصاص نمیدهند تمایلی به تشکیل کنسرسیوم نیز نشان نخواهند داد و تنها برخی از شرکتها که نیاز به فناوری داشتهاند سعی میکنند با ادغام و تملک شرکتهای کوچک سطح فناوری خود را در قالب تشکیل کنسرسیوم روزآمد کنند.
گسترش واحدهای تحقیق و توسعه
تشکیل کنسرسیوم مدلهای مختلفی دارد، یکی از نمونههای تشکیل کنسرسیوم به این صورت است که برای نمونه ۵ شرکت دارویی با هم تشکیل کنسرسیوم میدهند و این شرکتها در عین حال که فعالیت مستقل دارند با تشکیل کنسرسیوم برای تولید یک نشان(برند) قرارداد مشترک امضا میکنند. به همین منظور یک نفر از بین شرکتهای عضو به عنوان مدیر انتخاب خواهد شد تا این شرکت را به تولید محصول با یک نشان(برند) هدایت کند. نوع دیگر فعالیت کنسرسیومها به این صورت است که شرکتهای بزرگ با شرکتهای کوچک همکاری میکنند؛ در این مدل شرکتهای بزرگ میتوانند چندین شرکت کوچک را برای تشکیل کنسرسیوم انتخاب و با آنها همکاری کنند. در این مدل شرکتهای کوچک با هم ارتباطی ندارند اما شرکتهای بزرگ با تمامی شرکتهای کوچک عضو کنسرسیوم ارتباط دارند. اینها مدلهایی است که ما برای نشان(برند)سازی، تولید، کم کردن هزینه پژوهشها و رسیدن به اقتصاد دانشبنیان نیاز مبرمی به آنها داریم. مهدی الیاسی، معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری ضمن تایید این موضوع در گفتوگو با صمت استفاده از کنسرسیوم برای کمک به تولید و افزایش کیفیت محصول را در چند قالب دانست و گفت: «به عنوان نمونه شرکتهای کوچک در حوزه بیوفناوری میتوانند با هم ادغام شوند و یک شرکت بزرگ تشکیل دهند یا شرکتهای کوچک حوزه بیوفناوری میتوانند با شرکتهای بزرگ دارویی کنسرسیومی راهاندازی کنند. این دو مدل روال مرسوم تشکیل کنسرسیوم در دنیاست. این موضوع یکی از نکات کلیدی برای شرکتهای دانشبنیان به شمار میآید چراکه شرکتهای دانشبنیان کوچک به تنهایی قادر به تولید انبوه نخواهند بود. »به گفته الیاسی «کریدور صادرات معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری بیش از یک سال است که سعی دارد شرکتهایی را که فعالیت شبیه هم دارند برای تولید محصولی با یک نشان در قالب کنسرسیوم ترغیب کند. به عبارتی با تشکیل کنسرسیوم چند شرکت نانوفناوری با چند شرکت بایوفناوری که محصولی شبیه هم تولید میکنند ادغام شده و محصولی با یک نشان(برند) تولید کنند. »او افزود: «متاسفانه تشکیل کنسرسیوم در ایران مرسوم نیست و شرکتها بیشتر تمایل دارند به صورت مستقل فعالیت کنند؛ این در حالی است که تشکیل چنین کنسرسیومهایی میتواند راه را برای شرکتهای کوچک باز کند و با فعالیت شرکتهای بزرگ آشنا شوند. به عبارتی شرکتهای دانشبنیان کوچک میتوانند تبدیل به «آرانددی» شرکتهای بزرگ شوند و بخشهای اقتصادی به سمت فناوری جهتگیری کنند. این موضوع میتواند با همکاری چند شرکت به راحتی انجام شود. برای نمونه شرکتهای دانشبنیان نانو میتوانند با شرکتهای خودروسازی بزرگ کنسرسیوم تشکیل دهند. از این رو یکی از الزامات ورود به اقتصاد دانشبنیان، توانمندسازی شرکتهای دانشبنیان نوپا است که با تشکیل کنسرسیوم تمامی شرکتهای دانشبنیان میتوانند با هم تشکیل کنسرسیوم دهند و یا به شرکتهای بزرگ وصل شوند. »معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری با بیان اینکه کریدور صادرات معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری تلاش دارد پیوندی بین شرکتهای کوچک و بزرگ به وجود آورد اما تشکیل چنین کنسرسیومهایی نیاز به زمان و فرهنگسازی دارد، گفت: «هرچند تلاش داریم با همکاری نهادهای بزرگ به تشکیل کنسرسیوم کمک کنیم اما آنگونه که باید موفق نبودهایم و در ابتدای راه قرار داریم چون رسیدن به این هدف نیاز به فرهنگسازی دارد. »او با بیان اینکه برخی نهادها مانند ستاد اجرایی فرمان امام(ره) با تشکیل هلدینگ دانشبنیان و بانک پاسارگاد در این مسیر قدمهای موثری برداشتهاند، تصریح کرد: «هرچند برخی نهادها با تشکیل کنسرسیوم به نتایج خوبی رسیدهاند اما تشکیل کنسرسیوم هنوز تبدیل به مدل رایج نشده و باید به بلوغ لازم برای استفاده تمامی شرکتهای بزرگ و کوچک برسد. این در حالی است که در بلندمدت شرکتهای کوچک و بزرگ به این نتیجه میرسند که برای رسیدن به رشد تشکیل کنسرسیوم میتواند بهترین راهکار باشد. »