خیز صنعت هوایی از دو باند

دنیای اقتصاد:‌ خبرهای خوب برای صنعت هوایی ایران هنوز تمام نشده و دو اتفاق مهم جدید در این حوزه نشان‌دهنده تغییر نگاه به ایران پس از اجرای برجام است. نخست اینکه دومین قرارداد تاریخی هوایی ایران امضا شد. ایران ایر پس از امضای تفاهم‌نامه خرید هواپیما از ایرباس که همزمان با سفر رئیس‌جمهوری ایران در زمستان سال گذشته به فرانسه منعقد شده بود، توانست روز پنج‌شنبه ( ۲ دی ماه سال ۹۵) قرارداد خود را با این شرکت نهایی کند. براساس این قرارداد ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس به ایران ایر فروخته شده است. دومین اتفاق که شاید درجه اهمیت آن به اندازه عقد قرارداد با ایرباس نباشد، اما در صنعت هوایی ایران تاثیر گذار است، به رفع یکی دیگر از محدودیت‌های آمریکایی بر می‌گردد. بر این اساس، ورود موقت هواپیماهایی که آمریکایی هستند یا ۱۰ درصد از قطعات آنها آمریکایی است با شرایطی که از سوی اوفک (دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خرانه‌داری آمریکا)اعلام شده، مانعی ندارد.

این اتفاق‌ها از سه منظر می‌تواند مورد بررسی قرارگیرد. نخست جزئیات این قرارداد است. ایران‌ایر قرار است ۱۰۰ فروند هواپیما را از شرکت ایرباس بخرد. از این تعداد، ۴۶ فروند مربوط به A320 Family، ۳۸ فروند مربوط به A330 Family و ۱۶ فروند نیز مربوط به A350 XWB است. ارزش کاتالوگی این قرارداد بیش از ۲۰ میلیارد دلار بوده که برخی از مقامات ایرانی اعلام کرده‌اند با تخفیف‌هایی که به این قرارداد تعلق می‌گیرد، ارزش قرارداد به پایین‌تر از ۱۰ میلیارد دلار می‌رسد. پروسه تحویل ایرباس‌ها به ایران، ۱۰ ساله است؛ اما فرانسوی‌ها وعده داده‌اند که سری اول محصولات خود را در سال ۲۰۱۷ به ایران تحویل دهند. از بهمن پارسال تا دیماه امسال ۱۸ فروند هواپیما از لیست خرید هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران حذف شده که بارزترین آنها ۱۲ فروند هواپیمای دو طبقه A380 است.

همچنین در قرارداد نهایی هما و ایرباس ۷ فروند هم از تعداد هواپیماهای A330 کاهش یافته و یک فروند به لیست هواپیماهای A320 افزوده شده و به ۴۶ فروند رسیده است. در این بین تعداد هواپیماهای A350 بدون تغییر مانده و همان ۱۶ فروند تفاهمنامه است.ایرباس‌های A330 برای پروازهای میان برد مورد استفاده قرار می‌گیرد و A350 نیز که از جدیدترین محصولات ایرباس بوده، دور برد است. البته گفته می‌شود تنها دو یا سه ایرلاین در منطقه هستند که این مدل ایرباس(A350 ) را در اختیار دارند. آنچه پیش از این اعلام شده بود، بیشترین فروش جهانی ایرباس مربوط به هواپیماهای A320 بوده است. چرا که این هواپیماها بهره‌وری سوخت بالاتری دارند.

از منظر دیگر قیاس قرارداد ایرباس و بوئینگ مد نظر قرار می‌گیرد. هرچند بوئینگ آمریکا توانست رقیب فرانسوی خود را در مذاکرات پشت سر بگذارد و قرارداد خود را با ایران ایر زودتر نهایی کند، اما ایرباس توانسته مدت زمان تحویل هواپیما به ایران ایر را کاهش دهد و وعده داده اولین هواپیمای خود را سال آینده میلادی در آسمان ایران به پرواز در خواهد آورد. در حالی که نخستین هواپیمای بوئینگ در سال ۲۰۱۸ به ایران می‌آید؛ اما پروسه تحویل کل هواپیماها از سوی دو شرکت به ایران، ۱۰ساله است.