خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
بکارگیری یک فرآیند مدیریت نظارت و کنترل در واحد صنعتی و طراحی شیوه آن باید کارآمد و کوچک باشد. در این صورت می‌تواند اطلاعات بسیار مفیدی از عملکرد سازمان به مدیریت صنعتی ارائه کند.
به نقل از روزنامه صمت: نظارت و کنترل یکی از اجزای اصلی مدیریت محسوب می‌شود، به طوری که بدون توجه به این جزء، سایر اجزای مدیریت مانند برنامه‌ریزی، سازماندهی و هدایت نیز ناقص بوده و تضمینی برای انجام درست آنها وجود ندارد. در حقیقت زمانی که یک برنامه تولیدی تهیه و برای اجرای آن سازماندهی انجام و رهبری و هدایت آن مشخص شد، انتظار این است که هدف‌های برنامه تحقق پیدا کند و در اجرای برنامه، اطمینان وجود داشته باشد که روند حرکت به صورت دقیق به سوی اهداف تعیین‌شده پیش رود. با این حال گاهی ممکن است حتی جزییات برنامه به‌صورت دقیق اجرا شود اما جهت‌گیری کلی در اجرای برنامه دارای انحراف بوده و ما را از هدف دور سازد. اطمینان از اینکه اجرای برنامه و هدایت آن درست باشد و در صورت مشاهده انحراف، اقدام لازم برای تصحیح آن انجام می‌شود، نیازمند فرآیندی است که آن را نظارت و کنترل می‌نامند. تعریف کلی که می‌توان از کنترل و نظارت گفت عبارت است از: ارزیابی تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ها از زمان اجرای آنها و اقدامات لازم برای جلوگیری از انحراف عملیات نسبت به هدف‌های برنامه و تصحیح انحرافات احتمالی به‌وجود آمده؛ همانطور که در این تعریف ملاحظه می‌شود، ارزشیابی جزئی از نظارت و کنترل به شمار می‌آید. نظارت و کنترل از وظایف مدیران صنعتی است که می‌توانند این روند را به تنهایی هدایت یا گروه و سیستم مدیریت نظارت را در سازمان تعریف کنند. اصلی‌ترین شاخصه مورد بحث ما نیز مدیریت نظارت بر روند تولید است.
مراحل مدیریت نظارت
فرآیند کنترل شامل چند مرحله است که عبارتند از: تعیین شاخص‌ها یا معیارها متناسب با هدف‌های برنامه و پیش‌بینی نتایج برنامه، تهیه و تدوین اطلاعات مربوط به اقدامات انجام‌شده، مقایسه اطلاعات مدون با معیارها و شاخص‌ها و تصمیم‌گیری و اقدام اصلاحی برای رفع نواقص یا تصحیح انحراف‌ها. شاید به جرات بتوان گفت انجام هر فعالیتی در واحدهای صنعتی توفیق نخواهد یافت مگر آنکه کنترل‌های لازم انجام شده باشد. به کمک کنترل است که مدیریت نحوه تحقق هدف‌ها و انجام عملیات آگاهی یافته و قدرت پیگیری و در صورت لزوم سنجش و اصلاح آنها را پیدا می‌کند. کنترل ابزار کارآمد مدیران صنعتی در رده‌های مختلف سازمان از مراتب عالی تا رده‌های سرپرستی است و لزوم آن را در مراتب مختلف به سادگی می‌توان احساس کرد. البته مهم‌ترین موضوعی که وجود کنترل را ضروری می‌سازد، آن است که پیش‌بینی‌ها و برنامه‌های عملیاتی در سازمان همواره با درصدی از خطا همراه است و برای رفع این خطاها و اصلاح عملیات، کنترل تنها راه چاره است.
طراحی سیستم نظارت بر تولید
بخشی از مدیریت نظارت در واحدهای صنعتی به طراحی سامانه نظارت بر روند تولید برمی‌گردد که مدیر واحد صنعتی در راس این مجموعه نظارتی قرار دارد. البته سیستم‌های کنترل باید با توجه به مقتضیات سازمان طراحی شده و در هر مورد ویژگی‌های مربوط به آن را داشته باشند. به علاوه اینکه فرآیند مدیریت نظارت و کنترل باید توجیه اقتصادی داشته باشد به طوری که نتایج آن بر هزینه‌های آن فزونی یابد؛ همچنین در اعمال کنترل‌ها نباید افراط و تفریط شود، کنترل‌ها باید در نقاط حساس و کلیدی باشد و متناسب با برنامه و فعالیت‌ها تنظیم شود؛ سیستم کنترل نیز باید به نحوی طراحی شود که اطلاعات و نتایج کنترل در سریع‌ترین زمان ممکن در اختیار مسئولان قرار گیرد؛ همچنین کنترل باید ماهیت واقع‌گرایانه داشته باشد و تنها بر اساس ذهنیت و نظرات اشخاص نباشد؛ درمجموع سیستم کنترل باید انعطاف لازم را داشته و با فرهنگ سازمان متناسب باشد؛ یکی از وظایف مهم سیستم کنترل و نظارت این است که باید مشخص کند نتایج کنترل در اختیار چه کسانی قرار می‌گیرد.
