بیشک بازار سهام یکی از اثرگذارترین بازارهای اقتصادی کشور به شمار میرود. در همین زمینه، بررسی چشمانداز روند این بازار میتواند برای فعالان اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار باشد. بعد از افت ۷۵/ ۳ درصدی شاخص کل بورس طی سال ۹۵، نظرات بسیاری درخصوص عملکرد بورس تهران طی سال ۹۶ وجود دارد.
از این رو «دنیای اقتصاد» به میان سهامداران و کارشناسان بورسی رفته و حال و هوای بورس ۹۶ را از نگاه آنها جویا شده است. جامعه آماری نظرسنجی صورت گرفته متشکل از ۱۷۲ شرکتکننده است که از این تعداد ۱۲۵ نفر از سهامداران خرد و ۴۷ نفر کارشناس این حوزه هستند و به ۸ پرسش ما پاسخ گفتهاند. در بخش بررسی میدانی این گزارش، جو حاکم بر تالار شیشهای همچنان متاثر از افت شاخص از سال گذشته قرار دارد. سهامدارانی که میل به بازگشایی نمادهای متوقف دارند و شرایط اقتصادی شرکتها را چندان مطلوب ارزیابی نمیکنند. اما کارشناسان با نگاهی خوشبینانه به پیشواز بورس ۹۶ رفتهاند، بهطوری که بیش از ۸۰ درصد از آنها بازار امسال را صعودی دانسته و احتمال رشد شاخص را بیش از هر چیز دیگری میدانند. در این میان نکات قابل توجهی در آرای شرکتکنندگان وجود دارد که توجه به آنها خالی از لطف نیست. با توجه به اینکه هر دو گروه شرکتکننده با اجماع نظر عملکرد بورس در نیمه دوم سال را بهتر دانستهاند به نظر میرسد عمده این نگاه صعودی معطوف به آن بازه زمانی باشد. بر همین اساس، در نیمه اول سال انتظار روند کمنوسانتری نسبت به ۶ ماه دوم میان فعالان بازار وجود دارد. اما از دیگر نکات جالب چرخش نگاه دو گروه شرکتکننده به بازارهای رقیب است. با وجود اینکه بازارهای کمریسک همچون بازار پول همچنان به عنوان جدیترین رقیب بازار سهام مطرح است، بازار مسکن جای خود را به بازار ارز و سکه داده و بهعنوان رقبای بازار سهام مطرح شدهاند (در نظرسنجی پیشین یکی از بازارهای رقیب مهم از نگاه شرکتکنندگان مسکن بود). توجه شرکتکنندگان به بازار ارز میتواند چشمانداز تداوم افزایش نرخ ارز طی سال ۹۶ را تقویت کند، موضوعی که میتواند از جهات مختلفی بورس و کلیت اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار دهد.
اینکه شاخص بازار سهام طی سال ۹۶ به کدام سمت میرود بستگی به مولفههای بسیاری دارد. با وجود این در اولین نظرسنجی سال جدید «دنیای اقتصاد» کفه ترازوی شاخص به سمت صعودی میل بیشتری دارد. این سنگینی که عمدتا از سوی کارشناسان اعمال شده است حاکی از خوشبینی به بهبود بسیاری از مولفههای کلان اقتصادی است که میتواند رشد شاخص را رقم بزند. اما درخصوص سهامداران خرد موضوعی که در نظرسنجیهای پیشین نیزخودنمایی میکرد تخمین آینده با نگاه به گذشته است. در نظرسنجی ابتدای سال ۹۵ نیز این نکته مشهود بود که تحت اثر رشد ۳۰ درصدی شاخص طی سال ۹۴، عمده سهامداران بازار ۹۵ را صعودی ارزیابی کرده بودند. در این شرایط کاهش نگاه خوشبینانه این افراد میتواند از این جهت توجیه داشته باشد.
روند بازارهای موازی بازار سهام تاثیر قابلتوجهی بر بورس دارد. رقیب سالهای اخیر بازار سهام، بازار پول است که با وجود برخی انتظارات برای کاهش نرخ سود سپردهها، همچنان اصلیترین رقیب بورس تهران محسوب میشود. شاهد این مدعا نیز آرای دو گروه شرکتکننده است که حدودا نیمی از افراد سپردههای بانکی را مهمترین رقیب میدانند، اما نکته مهم اتفاق نظر دوگروه بر سر بازار ارز است. دلار که طی یک سال اخیر مخصوصا از نیمه دوم سال با رشد قابلتوجه رکوردهای مهمی نیز بهجا گذاشت اینک رقیبی دیگر برای بورس تهران ارزیابی شده است. از آرای بهدست آمده میتوان برداشت کرد که طبق پیشبینیها ارز طی سال جاری نیز روند صعودی خود را ادامه میدهد و این موضوع میتواند جذابیت این بازار را افزایش دهد. از سوی دیگر بازار سکه نیز مورد توجه کارشناسان بوده است.