گزارشها حاکی از آن است که در شرایط کنونی با توجه به وضعیت تولید محصولات کشاورزی، نمیتوان انتظار داشت که ارزش افزوده بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۴ از رشد مثبت قابل توجهی برخوردار باشد.
گروه اقتصادی، آمار بانک مرکزی نشان از رشد ۳.۸ درصدی ارزش افزوده بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۳ دارد؛ در حالی که شواهد آماری حاکی از بیشبرآوردی در نرخ ۳.۸ درصدی است. با این حال سوال این است که چه چشماندازی برای رشد بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۴ وجود دارد؟
بخش کشاورزی یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی است که رشد ارزش افزوده این بخش تا حد زیادی متاثر از رشد میزان بارندگی است. بررسی وضعیت بارندگی در سال آبی ۱۳۹۳ – ۱۳۹۴ حاکی از کاهش میزان بارندگی در این سال آبی نسبت به سال آبی قبل (۱۳۹۲ – ۱۳۹۳) است.
آمارها نشان میدهد میزان بارندگی کشور در سال آبی ۱۳۹۳ – ۱۳۹۴ نسبت به سال آبی قبل با کاهش همراه بوده و از ۲۱۸ میلیمتر به ۱۹۳ میلیمتر کاهش یافته که نشان از کاهش ۱۱.۵ درصدی میزان بارندگی است. همچنین میزان بارندگی در سال آبی ۱۳۹۳ – ۱۳۹۴ نسبت به متوسط بلندمدت (۴۶ ساله) ۱۹ درصد با کاهش همراه است.
آمار مربوط به حجم جریانهای سطحی مهرماه ۱۳۹۳ لغایت تیرماه سال آبی ۱۳۹۳ – ۱۳۹۴ نیز نسبت به متوسط بلندمدت ۵۴ درصد و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته ۵ درصد کاهش داشته است. حجم آب خروجی از سدهای مخزنی کشور نیز در سال آبی جاری (تا تیرماه ۱۳۹۴) نسبت به سال آبی قبل حدود ۲.۴ درصد کاهش یافته است.
مجموعه آمار ذکر شده حاکی از آن است که بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۴ از نظر دسترسی به منابع آب به عنوان یکی از مهمترین عوامل تولید در مضیقه خواهد بود.
علاوه بر آثار میزان بارندگی، جریانهای سطحی و خروجی سدها بر تولیدات کشاورزی، عوامل دیگری از قبیل سطح زیر کشت، تکنولوژی استفاده از آب، میزان استحصال آب از منابع آب زیرزمینی، روشهای نوین خاکریزی، استفاده از بذرهای مقاوم به خشکی و استفاده از کودهای شیمیایی نیز بر میزان تولید محصولات کشاورزی اثرگذار هستند. همچنین میزان تولیدات غیرگیاهی با توجه به وابستگی به واردات نهاده کمتر تحتتاثیر کاهش بارندگی قرار میگیرند، زیرا بخش عمدهای از نیاز علوفهای تولیدات دامی کشور از طریق واردات تامین شده و کاهش بارشهای سالانه تاثیر زیادی بر روی تولیدات دامی به عنوان بخش مهمی از تولیدات کشاورزی ندارد.
بر این اساس، گزارش مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد که در شرایط کنونی نمیتوان انتظار داشت که ارزش افزوده بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۴ از رشد مثبت قابل توجهی برخوردار باشد. با این حال، در صورت مبنا قرار دادن با توجه به آمار وزارت جهادکشاورزی در مورد عملکرد تولید بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۳ و پیشبینی تولید این بخش در سال ۱۳۹۴، برآورد رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۴ نسبت به سال ۱۳۹۳ حدود ۴.۲ درصد خواهد بود.