خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
پنجم اسفند هر سال در تقویم شمسی ایرانی به نام «روز مهندس» معرفی شده است. این روز که به‌منظور گرامیداشت یاد «خواجه‌نصیرالدین طوسی» با این نام شناخته می‌شود، بعد از ۱۶ آذر محبوب‌ترین روز در جامعه‌ی دانشگاهی ایران است و انبوهی از پیام‌های تبریک در آن رد‌و‌بدل می‌شود.
خواجه نصیرالدین طوسی که بود؟
ابوجعفر محمدبن محمد معروف به خواجه نصیرالدین در ۵ اسفند سال ۵۹۷ ق در طوس به دنیا آمد. ابتدا علوم عقلی و نقلی و حکمت مشاء و سپس ریاضیات، فقه، فلسفه، نجوم و ادبیات را آموخت و در علوم روز به استادی تمام رسید.
خواجه نصیرالدین چند سال پس از حمله سپاه چنگیزخان مغول، به قلعه اسماعیلیه پناه برد و در آنجا نیز از تالیف و نگارش باز نایستاد. با غلبه سپاه مغول بر اسماعیلیان، وی به خدمت هولاکوخان فرمانروای وقت مغول پیوست و با استفاده از نفوذ خود، از کشتار مردم و دانشمندان و تخریب آثار فرهنگی و علمی و غارت شهرها و روستاها جلوگیری نمود.
۵ اسفند به افتخار روز تولد خواجه نصیرالدین، به عنوان روز مهندس نام گذاری شده است
پس از فتح بغداد و سقوط عباسیان، خواجه نصیر ماموریت یافت تا رصدخانه مراغه را ترتیب دهد. او جماعتی از ریاضیدانان بزرگ را گردآورد و کار احداث رصدخانه را در سال ۶۵۷ ق آغاز کرد. خواجه نصیرالدین، با این کار، عالمان بزرگ زمان را که پراکنده بودند در یک مکان، جمع کرد و همچنین کتابخانهای عظیم در محل رصدخانه مراغه احداث نمود. وی برای تهیه کتابهای مورد نظر، کتبی از بغداد، شام و شمال آفریقا و اطراف و اکناف ایران فراهم نمود و کتابخانهای با بیش از ۴۰۰ هزار جلد کتاب، ایجاد کرد. عمر خواجه از این پس در خدمات علمی گذشت.
خواجه نصیرالدین یکی از بزرگترین بنیانگذاران کلام شیعه بود و ضمن تایید حکمت ابنسینا، به شرح مشکلات اشارات پرداخت. وی همچنین آثار متعددی را در علوم مختلف به نگارش درآورد که اخلاق ناصری، تجرید العقاید، زیج ایلخانی، اوصاف الاشراف، اساسُ الاقتباس و تذکره نصیریه و بیش از ۶۰ اثر دیگر در اصول دین، منطق، هندسه، هیئت، نجوم، عروض و شعر از آن جمله اند. خواجه نصیرالدین در سال ۶۷۲ در ۷۵ سالگی درگذشت و در کاظمین به خاک سپرده شد.