در حال حاضر یکی از چالشهای کشور، خشکسالی و کمبود منابع آبی است. در این زمینه شاهدیم که مسئولان کشور برنامههایی برای برطرف شدن این مشکل در دستور کار قرار دادهاند. همچنین سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی اقداماتی را آغاز کرده داده که یکی از آنها بهرهبرداری از آبهای کارستی است.
به گفته رییس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی، پیشبینی میشود آبهای کارستی، ظرفیت تامین ۵۰درصد آب شرب کشور را داشته باشد. براساس آمار و گزارشهای ارائه شده، چند وزارتخانه و سازمان، درگیر پروژه آبهای کارستی هستند و انتظار میرود مطالعات در مناطق مشخص شده تکمیل شود. از طرفی گفته میشود ایران ظرفیت مناسبی در حوزه آبهای کارستی دارد.
گفتنی است منابع آب کارستی بخشی از آب باران است که از طریق نفوذ ثقلی آب، به داخل سنگهای آهکی و دارای درز و شکاف وارد میشود و جریان مییابد.
نقش تعیینکننده آبهای کارستی در تامین آب شرب کشور
رییس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور درباره نقش آبهای کارستی در تامین آب کشور اظهار کرده است: در زمینه آبهای کارستی، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور با همکاری وزارت نیرو مطالعاتی را در کشور شروع کرده و حدود ۱۱درصد مساحت کشور را بهعنوان منطقه دارای ظرفیت آب کارستی، مشخص کرده است. بر اساس آخرین مصوبه شورای عالی آب، قرار است با همکاری وزارت نیرو، کمیتهای متشکل از وزارت نیرو، صنعت، معدن و تجارت، سازمان محیطزیست و سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، تشکیل و این مناطق اولویتبندی شود. محمدتقی کرهای با بیان این مطلب در ادامه گفت: با اولویتبندی مناطق، مکانهایی که بحران آب در آنها شدید است انتخاب میشود. امید است پیش از پایان دولت یازدهم، مطالعات ۴ یا ۵ حوضه آبریز که بر این اساس اولویتبندی میشوند، تکمیل شود. همچنین پیشبینی میکنیم که آبهای کارستی، ظرفیت تامین ۵۰درصد از آب شرب کشور را در اختیار دارند. به گزارش مایننیوز، وی با بیان این مطالب افزود: ایران در بین رفرنسهای دنیا در کنار کشورهایی مانند امریکا، ترکیه و چین قرار گرفته که برخلاف آبهای سطحی در حوزه آبهای کارستی ظرفیت مناسبی دارد. به گفته کرهای، کیفیت آبهای کارستی بسیار خوب است. در نتیجه سیاست وزارت نیرو بر این است که این آبها تنها برای آب شرب استفاده شود.
آبهای کارستی تجدیدپذیرند
رییس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی ایران درباره حفظ این منابع برای نسلهای آینده، اظهار کرد: آبهای کارستی برخلاف آبهای ژرف، آبهایی تجدیدپذیر بوده و براساس برنامهریزیهای انجام شده قرار است تنها یک چهارم مقداری که تجدیدپذیر است برداشت شود. البته این سیاستها را وزارت نیرو بهطور دقیق مشخص خواهد کرد. از سویی دیگر با توجه به اهمیت بحث آب بیشک این موضوع یکی از اولویتهای برنامه ششم توسعه خواهد بود. کرهای گفت: سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور در پهنههایی همچون یزد و جنوب خراسان مطالعات ژئوفیزیک هوایی انجام داده و به نتایج خوبی رسیده است. به گفته وی، سیاست جدیدی با دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت در دستور کار قرار گرفته است. به این ترتیب در این مرحله با مشخص شدن نتایج اولیه پهنهها، با بخش خصوصی وارد مذاکره شدهایم و سعی داریم به طور مشترک مطالعات را پیش ببریم. این اقدام یک حرکت امیدوارکننده خواهد بود زیرا نظارت فنی و کارشناسی از سوی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی انجام میشود و منابع نیز از سوی بخش خصوصی تامین میشود و در نهایت امید است نتایج خوبی بهدست آید. وی همچنین با اشاره به مطالعات در حوزه عناصر نادر خاکی گفت: سازمان زمینشناسی، اقدامات مناسبی در این زمینه انجام داده که نتایج آن به زودی منتشر خواهد شد. کرهای اضافه کرد: سازمان وظیفه دارد در کل کشور فعالیت کند و سپس مناطقی که در زمینه عناصر نادر خاکی دارای ظرفیت است را معرفی کند. اگر بخش خصوصی وارد نشود کار را خودمان ادامه خواهیم داد. اما نتایج بهدست آمده بیشتر از انتظار بود.
اکتشافات عمقی
کرهای همچنین با بیان اینکه در زمینه اکتشافات عمقی در ابتدای راه قرار داریم در ادامه گفت: ایران، کشوری است که پیشینه معدنکاری آن به ۷ هزار سال میرسد و نمیتوان آمار کلی درباره میزان اکتشافات ارائه داد. حتی این موضوع در کشورهای دیگر هم دیده نمیشود که بهطور کامل آماری از اکتشاف ارائه شود. کرهای با اشاره به اکتشافات اولیه نیز اظهار کرد: روی ورقههای زمینشناسی در مقیاس ۲۵۰هزار و ۱۰۰هزار کشور بهطور کامل کار شده است. ژئوفیزیک هوایی نیز در این مقیاس (۲۵۰هزار تا یک میلیونیوم) انجام شده است. کشور ما از این جهت در این مقیاس بهطورکامل کار کرده است. به گفته وی، در حال حاضر ایران در اکتشافات سطحی مشکلی ندارد و اطلاعات موجود است اما در زمینه اکتشافات عمقی در ابتدای راه قرار داریم و میتوان گفت در این زمینه کاری انجام نشده است. رییس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی ایران بیان کرد: احتمال دارد آمارهای ارائه شده همچون آمار اکتشافی ۷درصد در کل کشور فقط مربوط به اکتشافات عمقی باشد.