بازار انرژی ایران در هفتهای که گذشت با ورود برخی ابرشرکتهای نفتی خارجی به بازار انرژی داغ شد، چنانچه شرکت انرژی ترکیه «یونیت اینترنشنال»،
شرکت نفتی «زاروبژنفت» روسیه و شرکت اکتشاف و تولید نفت «غدیر» ایران قراردادی امضا کردند که به موجب آن قرار شد این ۳ نهاد در مجموع ۷ میلیارد دلار برای حفاری ۳۳ میدان نفتی و یک میدان گازی در ایران سرمایهگذاری کنند.به گزارش ایرنا، قرار است این ۳ شرکت یک کنسرسیوم مشارکتی برای تامین مالی پروژههای توسعهای نفت و گاز با سهام مساوی ایجاد کنند. شرکت غدیر رهبری این گروه را به عهده خواهد داشت، میزان ذخایر این ۳ میدان نفتی ۱۰ میلیارد بشکه برآورد شده است.همچنین شرکت نفت و گاز دولتی پرتامینای اندونزی برای توسعه دو میدان نفت «منصوری» و «آب تیمور» اعلام آمادگی و اعلام کرد این شرکت در درجه نخست روی یک میدان نفتی تمرکز خواهد کرد و میدان دوم بعد از تکمیل اکتشاف میدان نخست توسعه خواهد یافت. پرتامینا و شرکت ملی نفت ایران یادداشت تفاهمی برای انجام مطالعات اولیه این میدانها امضا کردند. احتمال ورود غول نفتی ژاپن به بازار ایران نیز وجود دارد. یک مقام ارشد ایرانی به روزنامه ژاپن تایمز گفت: احتمال میرود شرکت نفتی اینپکس ژاپن در مناقصه توسعه میدان نفت آزادگان واقع در جنوب غربی ایران شرکت کند و برای تکمیل کار توسعه این میدان با دیگر شرکتهای نفتی خارجی، کنسرسیوم تشکیل دهد.به نوشته ژاپن تایمز، همزمان با اینکه ژاپن در تلاش است بار دیگر در ایران سرمایهگذاری کند، همکاری مجدد اینپکس با ایران برای توسعه میدان نفتی آزادگان، دستاوردی برای دولت ایران است. اینپکس در ۷ سال پیش به دلیل تحریمهای امریکا علیه ایران، ناچار به ترک ایران و رها کردن پروژه توسعه میدان نفتی آزادگان شد. شرکت اینپکس که بزرگترین شرکت تولید و اکتشاف نفت ژاپن است، در ژوئن ۲۰۱۶ (خرداد-تیر سال ۱۳۹۵) برای انجام مطالعات در میدان آزادگان با شرکت ملی نفت ایران تفاهمنامه امضا کرد. علاوه بر این شرکت، شرکتهای توتال فرانسه، شل انگلیسی-هلندی، پتروناس مالزی و شرکت ملی نفت چین (سیانپیسی) نیز برای توسعه میدان نفتی آزادگان تفاهمنامه امضا کردهاند.
آمادگی روسیه برای خرید نفت ایران در عوض کالا
خبر آمادگی روسیه برای خرید نفت ایران در عوض کالا از جمله دیگر شواهد توسعه و تحول در بازار انرژی ایران است. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه اعلام کرده است که ایران میتواند در سپتامبر (شهریور-مهر) امسال در قالب برنامه «نفت در مقابل کالا»، صدور نفت خود به روسیه را آغاز کند. نواک گفت: ما در حال نهایی کردن آخرین جزییات اسناد قانونی این کار هستیم و من فکر میکنم در یک ماه آینده بتوانیم به همه پرسشها پاسخ دهیم؛ خرید میتواند به صورت فیزیکی یا مبادله کالا باشد.
افزایش تولید نفت امریکا و احتمال رکوردشکنی آن در سال آینده میلادی
در بازار نفت جهان نیز در هفته گذشته خبر افزایش تولید نفت امریکا و احتمال رکوردشکنی آن در سال آینده میلادی منتشر شد. اداره اطلاعات انرژی امریکا پیشبینی کرد تولید نفت امریکا در سال آینده میلادی با ۶۰۰ هزار بشکه افزایش در روز به رکورد ۹ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید.رکورد پیشین امریکا در سال ۱۳۵۰، ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز بوده است. به گزارش این اداره، میزان تولید نفت امریکا در امسال میلادی به ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز میرسد، در حالی که این میزان در سال گذشته میلادی ۸ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه در روز بوده است. رشد صنعت نفت شیل امریکا به حدی است که بانک امریکایی سیتی گروپ اعلام کرد سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در بازار جهانی در حال باختن به صنعت شیل امریکاست. «اد مورس» رئیس بخش تحقیقات بانک سیتی گروپ امریکا گفت درحالی که نفت شیل امریکا و این سازمان در بازاری که با مازاد عرضه نفت رو به رو است درحال رقابت هستند، به نظر میرسد نفت شیل برنده این رقابت خواهد بود. به گفته مورس، اوپک و متحدانش ممکن است توانسته باشند با کاهش تولید، نرخ نفت را تا حدی افزایش دهند، اما آنها در این فرآیند در حال از دست دادن درآمدهای خود هستند و موقعیت آنها در دراز مدت پایدار نخواهد بود؛ از سوی دیگر، تولیدکنندگان نفت شیل امریکا حتی خود را با نرخ ۴۰ دلاری هم تطبیق دادهاند. وی افزود: در نهایت، بازارها و نفت شیل برنده خواهند بود.همزمان با افزایش تولید داخلی نفت امریکا، واردات نفت این کشور با کاهش رو به رو بوده و به تازگی جایگاه خود را به عنوان بزرگترین واردکننده نفت جهان به چین داده است.
رکوردشکنی واردات نفت چین در نیمه نخست امسال میلادی
واردات نفت چین در نیمه نخست امسال میلادی برای نخستین بار به ۸ میلیون و ۵۵۰ هزار بشکه در روز رسید و جایگاه نخست واردات نفت جهان را به خود اختصاص داد. اگرچه تولید داخلی نفت این کشور در این مقطع با ۵/۱درصد کاهش به ۳میلیون و ۸۹۰ هزار بشکه در روز رسیده است. پس از آن، امریکا با واردات ۸ میلیون و ۱۲۰ هزار بشکه در روز مقام دومی جهان را در ۶ ماه نخست کسب کرد که برخلاف چین، تولید داخلی آن، به ویژه شیل، رو به افزایش است. علت افزایش واردات نفت چین، گسترش و ارتقای صنعت پالایشی و ایجاد ذخایر استراتژیک نفت در این کشور ذکر شده است.
ثمره توافق جهانی اوپک
افزون بر تولید داخلی نفت امریکا سطح ذخیرهسازی نفت این کشور نیز به طور پیاپی در حال کاهش بوده است و وزیر نفت کویت آن را ثمره توافق جهانی اوپک خواند. «عصام المرزوق» اعلام کرد کاهش سطح ذخیرهسازی نفت امریکا فراتر از انتظارهاست که این یکی از نشانههای موفقیت توافق جهانی کاهش تولید است.المرزوق گفت: اکنون در نیمه نخست امسال میلادی شاهد تاثیر توافق میان اوپک و غیراوپک هستیم، سطح ذخیرهسازی نفت امریکا برای هفتمین هفته متوالی در حال کاهش است.شرکت پترولوجیستیکز که محمولههای صادراتی نفت اوپک را رصد میکند پیشبینی کرده عرضه نفت این سازمان در ماه اوت با کاهش شدید رو به رو خواهد بود و عرضه نفت آن در ماه اوت ۲۰۱۷میلادی ۴۱۹ هزار بشکه در روز کاهش ماهانه داشته باشد.این شرکت اعلام کرد میانگین عرضه نفت از ۱۴ کشور عضو اوپک در مقطع یاد شده ۳۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز خواهد بود که علت آن کاهش تولید عربستان و برخی کشورهای دیگر مانند لیبی است. عراق ازجمله کشورهای عضو اوپک است که به تازگی با توافق کاهش عرضه همسو شده است. صدور نفت از پایانههای جنوبی عراق در ۱۴ روز نخست اوت ۲۰۱۷ میلادی به میانگین ۳ میلیون و ۱۵۰ هزار بشکه در روز رسید که نسبت به ماه ژوئیه روزانه ۸۰ هزار بشکه کمتر است. این کاهش در صورت پایدار بودن، نشاندهنده کوشش عراق برای همسو شدن با توافق کاهش تولید نفت است، اگرچه این کشور راه درازی برای هماهنگ شدن با همقطاران اوپکی خود دارد. میانگین صدور روزانه نفت عراق از پایانههای جنوبی در ماه ژوئن (خرداد- تیر) ۳ میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه و در ماه ژوئیه (تیر-مرداد) ۳ میلیون و ۲۳۰ هزار بشکه در روز بوده است. پیشبینی میشود با توجه به تحولات نفتی اخیر در هفتهای که گذشت ازجمله تعطیل شدن بزرگترین میدان نفتی لیبی، شراره، کاهش صدور نفت عراق و درپی آن احتمال کاهش عرضه اعضای اوپک و همچنین افت سطح ذخیرهسازی نفت امریکا، در این هفته با افزایش نرخ جهانی نفت رو به رو شویم.