روابط آلومینیومی ایران و هند وارد فاز جدیدی شد. در دیداری که مسئولان رده بالای شرکت ملی آلومینیوم هند (نالکو) با مقامات ایرانی در سازمان ایمیدرو داشتند، برنامه افزایش همکاریهای ۲ کشور برای تبدیل شدن به یک قدرت آلومینیوم در منطقه و جهان بررسی شد.
پیش از این و در چند ماه گذشته، نالکو برای تامین بخشی از نیازهای صنعت آلومینیوم ایران، محمولههای آلومینای خود را راهی کشور میکرد.
به گزارش روابط عمومی خانه صنعت و معدن تهران و به نقل از صمت در این جلسه که شامگاه روز شنبه برگزار شد، یک هیات ایرانی به سرپرستی مهدی کرباسیان، رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و مسئولان شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) حضور داشتند، راههای مقابله با حضور تولیدکنندگان آلومینیوم جهان در منطقه و همچنین افزایش درآمدهای ۲ شرکت آلومینیومی مطرح ایران و هند بررسی شد. پیشنهاد طرف هندی این جلسه آن بود که یک کارخانه ذوب آلومینیوم در ایران ایجاد شود تا بتوان با استفاده از ذخایر بوکسیت هند و هزینه پایین انرژی در ایران، دیگر رقبا را به حاشیه راند. با پیشنهاد رییس هیات عامل ایمیدرو، این طرح و نحوه انجام آن و محل ایجاد کارخانه، به وسیله هیاتهای کارشناسی نماینده هر کدام از طرفهای مذاکره بررسی خواهد شد؛ هر چند به نظر میرسد ایجاد کارخانه ذوب آلومینیوم در چابهار یکی از گزینههای جدی ۲ طرف باشد. به این صورت هم هزینه حمل مواد اولیه به کمترین حد میرسد و هم دسترسی به بازار هند آسانتر میشود.
اهمیت جلسه
این جلسه به حدی اهمیت داشت که مهدی کرباسیان، پس از سپری کردن یک روز فشرده کاری (که سفر به شیراز و حضور در جلسه مشترک مدیران و مسئولان وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت بخشی از آن بود) با یک پرواز فوری خود را به تهران رساند تا جلسه راس ساعت ۱۹/۳۰ در ایمیدرو آغاز شود. هیات هندی هم روی این دیدار، حساب ویژهای باز کرده بودند و تاپان کومار چاند، رییس شرکت ملی آلومینیوم هند، خود مسئولیت رهبری گروه کارشناسی کشورش را بر عهده گرفته بود.
با این حال، نگرانیهایی برای انجام نشدن تعهدات قبلی هندیها، وجود داشت و این مسئله هم به طور واضح در جلسه شامگاهی مطرح شد. چاند پاسخ داد: برخی مشکلات و ناهماهنگیهای دولتی باعث شده بود که طرح ایجاد واحد ذوب آلومینیوم در ایران به تعویق بیفتد که خوشبختانه در حال حاضر این مشکلات حل شده و با توجه به رفع تحریمها و مزایای ۲ کشور میتوان با سرعت و در سالهای آینده به توافقها و نتایج خوبی دست یافت. کرباسیان هم در گفتوگوی خصوصی با گروه ایرانی که پس از این جلسه و در راهروهای ایمیدرو شکل گرفت، نسبت به رفتار هندیها ابراز امیدواری کرد. او گفت: پس از چند سال چانهزنی، این بار هندیها برای همکاری در تولید آلومینیوم با ایران پیشقدم شدهاند که باید آن را به فال نیک گرفت. اکنون بیش از گذشته میتوان به آنها اطمینان کرد و احتمال به نتیجه رسیدن طرحها افزایش خواهد یافت.
علاوه بر این دیدگاه امیدوارکننده که در پایان جلسه شکل گرفت، تاکید بر ارتباطات بلندمدت و همکاریهای طولانی هم میتواند راهبرد دیگری باشد که میتواند آلومینیوم ایران را در این همکاری مشترک به اهداف و خواستههایش برساند.
سابقه همکاری با نالکو
مراودات تجاری جدی نالکو و ایرالکو در سال ۹۴ شکل گرفت؛ این موضوع بهدلیل آشکار شدن نتایج شکلگیری گروههای مدیریتی جدید در ۲ شرکت آلومینیوم ایرانی و هندی بود. در همین زمان، تحریمهای اقتصادی ایران و همچنین تحریمهای اختصاصی شرکت ایرالکو بهتدریج رفع شدند تا زمینه برای همکاریهای بیشتر فراهم شود. تغییر قابل توجه در ایرالکو، نحوه انجام خرید مواد اولیه بود که در دوران جدید، دست واسطهها قطع شده و آلومینا هم به قیمت روز جهانی خریداری میشد. به دنبال این تغییر، بخشی از آلومینای مورد نیاز ایرالکو در چند ماه گذشته از سوی شرکت هندی تامین شده است. با این حال، هنوز مشکلاتی مانند خرید نقدی و بدون اسناد اعتباری بر سر راه قرار دارد که قرار شد مورد بررسی قرار بگیرد. ضمن آنکه این شیوه همکاری هم ارتقا خواهد یافت و به صورت سرمایهگذاری مشترک خود را نشان خواهد داد.
هند به دنبال چیست؟
تابستان سال گذشته بود که تاپان کومار چاند، رییس شرکت ملی آلومینیوم هند در نخستین مصاحبهاش از زمانیکه به ریاست این شرکت منصوب شده بود، اظهار کرد که با مقامات وزارت خارجه این کشور و سفیر ایران در دهلی نو دیدار خواهد کرد. وی هدف این دیدار را بررسی امکان ساخت یک نیروگاه گازسوز و یک کارخانه آلومینیوم در ایران، قطر یا عمان عنوان کرده بود. در مطالعات بعدی، به دلیل هزینه حمل کمتر و روابط سیاسی و اقتصادی بهتر، ایران انتخاب شد و قرار شد تا در ماه فوریه یا مارس سال میلادی جاری، یک هیات تجاری به ایران سفر کرده و زمینه این همکاری را فراهم کنند. این اتفاق در هفته جاری روی داد و نتایج آن هم امیدوارکننده است.
چاند پیش از این گفته بود که ترجیح میدهد یک شریک ایرانی داشته باشد تا بتواند برق ارزان را برای اداره این کارخانه یک میلیون تنی در ایران تامین کند. شرکت ملی آلومینیوم هند آلومینا را که ماده خام مورد نیاز برای تولید آلومینیوم است، از پالایشگاه خود در ایالت اودیشا تامین خواهد کرد. رییس شرکت ملی آلومینیوم هند گفت: قیمتهای پایین آلومینیوم در بازار جهانی که در پایینترین سطح چند سال گذشته قرار دارد، مانع از اجرای این پروژه نخواهد شد. ساخت کارخانه جدید ۲ تا ۳ سال زمان خواهد برد و تا آن زمان تقاضا برای این فلز بهبود پیدا خواهد کرد.
چاند اظهار کرد: معمولا تولیدکنندگان از فرصتهایی مانند دورههای رکود برای ساخت ظرفیت کارخانههایشان استفاده میکنند تا زمانیکه تقاضا بهبود پیدا میکند، قادر به بهرهبرداری از آن باشند.
براساس آمار صنعتی هند، سرانه مصرف آلومینیوم در این کشور حدود ۲/۲ کیلوگرم در مقایسه با ۲۵ کیلوگرم در چین است اما تقاضا در هند سالانه حدود ۱۱درصد در مقایسه با نرخ جهانی ۶درصد رشد میکند. تولیدکنندگان آلومینیوم هند شامل شرکت ملی آلومینیوم، ودانتا و هیندالکو اینداستریز ظرفیت تولید ۲/۹ میلیون تن آلومینیوم را در سال دارند.
با این حال، تولید واقعی آنها در سال گذشته، ۲/۲میلیون تن بوده که البته بنا به گفته چاند قرار است به ۳/۲میلیون تن برسد. بنا به گفتهها سهم ایران از این افزایش یکمیلیون تنی ظرفیت تولید آلومینیوم هند، ۵۰۰ هزار تن خواهد بود.