با توجه به این مواردی که برای آنها تعیین شده در مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار و دستورالعمل جدید صندوقهای سرمایهگذاری مورد تاکید قرار گرفتند و اعلام شده که سرمایهگذاری بانکها و موسسات اعتباری در صندوقهای سرمایهگذاری از جمله مصادیق غیربانکی احصاء شده که باید ظرف مدت مقرر تمامی سرمایهگذاری شبکه بانکی ایران در این رابطه واگذار شود.
در حالی با این مصوبه بانکها ملزم به واگذاری صندوقهای سرمایهگذاری خود شدهاند، باید یادآور شد با توجه به کاهش حد مجاز فعالیت بانکها در سرمایهگذاری و شرکتداری ظاهرا صندوقهای سرمایهگذاری به عنوان یکی از موارد قابل اهمیتی هستند که قرار شده بانکها از فعالیت در آنها منع شوند چرا که میتواند نقش اثرگذاری در تعدیل حجم سرمایهگذاری داشته باشد.
در حال حاضر بانکها به طور گسترده به فعالیت در صندوقهای سرمایهگذاری پرداخته و به ویژه از حدود دو سال گذشته که سود سپرده بانکی کاهش یافته بانکها از صندوقهای سرمایهگذاری به عنوان ابزاری مهم برای جذب منابع استفاده کردهاند. این صندوقها در واقع مجموعهای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهاداری هستند که پولهای جمعآوری از مشتریان را در قالب سبدی از اوراق سرمایهگذاری کرده و به عبارتی آورنده پول به جای سرمایهگذاری مستقیم در یک سهم یا اوراق مشارکت خاص به طور غیرمستقیم منابع خود را در بازار مالی سرمایهگذاری میکنند.
در این حالت سودی دریافت خواهد کرد که اولا تا حدود پنج درصد بالاتر از سود رایج بانکها برای سپرده است از سوی دیگر سود دریافتی تضمین شده خواهد بود و به وفور دیده میشود که در بانکها حسابهای صندوقهای سرمایهگذاری با سودی تا بیش از ۲۲ یا ۲۳ درصد نیز برای مشتریان گشایش میشود.
در شرایطی تمامی بانکها مجوز افتتاح حساب در صندوقهای سرمایهگذاری برای مشتریان خود را دارا نیستند که این موضوع از سویی موجب گلهمندیهایی از سوی بانکهایی شده که نمیتوانند دارای صندوق سرمایهگذاری باشند چرا که معتقدند منابع بیشتری سمت بانکهایی خواهد رفت که دارای این صندوقها هستند. از سوی دیگر موجب ایجاد بیانضباطی در سودهای بانکی و انحراف از سودهای مصوب شورای پول و اعتبار شده است.
بانک مرکزی پیشتر اعلام کرده بود که بانکها باید در رابطه با فعالیت خود در صندوقهای سرمایهگذاری حد و قوانین موجود را رعایت کنند. این در حالی بود که بسیار مشاهده میشد در شبکه بانکی ضوابط موجود رعایت نشده و بانکها در انحراف از قانون با صندوقهای سرمایهگذاری به انجام معاملات میپرداختند.
حتی چندی پیش قائم مقام بانک مرکزی با اشاره به سهم پایین بازار سرمایه در تامین مالی اقتصاد از صندوقهای سرمایهگذاری به عنوان فرزندان بانکها یاد کرده و گفته بود در شرایطی به تازگی بازار سرمایه توانسته سهم خود از تامین مالی را تا حد چند درصد افزایش دهد که این را باید ناشی از توسعه فعالیت صندوقهای سرمایهگذاری بانکها دانست که از این طریق مبادرت به جذب سرمایه با سود بالا میکنند. البته کمجانی تاکید داشت که فعالیت فعلی صندوقهای سرمایه گذاری بانکها موجب ایجاد رقابتی ناسالم در سود سپرده شده است.
به هر حال از زمان ابلاغ دستورالعمل جدید بانک مرکزی باید منتظر واگذاری سهام صندوقهای سرمایه گذاری در بورس و کنارهگیری بانکها از فعالیت در این حوزه شد آن هم در شرایطی که اکنون بانکها سود قابل توجهی از این محل برای خود و البته مشتریانشان دریافت میکنند.