برای عبور از چالش های فوق الذکر و به منظور حداکثر سازی استفاده از موتورهای رشد چهار گانه، گزارش، پیشنهاد دگردیسی در مقیاس وسیع را مطرح می کند. به این معنی که با استفاده از تجارب کشورهایی مانند سنگاپور، استونی و مالزی توصیه می کند دولت گام های بزرگی را در محورهای زیر بردارد:
• تغییر رویکرد به مدیریت مالیه و تامین عمومی،
• بازطراحی خدمات دهی در بخش عمومی با هدف بهبود کیفیت و هزینه ارائه خدمات،
• بهبود ساختار، گستره و مدل عملیاتی دولت برای کاهش بروکراسی،
• و در نهایت ترسیم چشم انداز مشخص برای تغییرات با اعمال سازوکارهای پاسخگویی مناسب جهت تضمین میزان و سرعت رشد و گذار بهره ور
گزارش در مورد نحوه این درس گرفتن و دگردیسی همه جانبه چندان به تفصیل صحبت نمی کند، هرچند می توان انتظار داشت آن را به گام های بعدی دریافت مشاوره در زیربخش ها موکول کرده باشد.
گزارش همچنین تاکید می کند که این تغییرات و استفاده از منافع آن یک شبه رخ نخواهد داد و به کار و برنامه ریزی دقیق و پیگیر و اولویت بندی موثر تغییرات نیاز دارد. گزارش همچنین تاکید می کند که ایران برای استفاده از منافع این برنامه و نیز بهره مندی از منافع لغو تحریم ها نیاز به کسب اعتماد مجدد جامعه بین الملل و سرمایه گذاران داخلی و تبدیل شدن به یک بازیگر قابل اعتماد و باثبات در جهان دارد، گزارش در مورد توصیه های اخیر خود نیز توضیح چندانی نمی دهد، هرچند می توان با توجه به تصریح گزارش بر عدم ورود به مقولات سیاسی علی رغم تاکید بر اهمیت آنها، دلیل این عدم صراحت را حدس زد.
۵. در مورد منابع داده و صحت داده ها:
• داده های مورد استفاده در تحقیق عمدتا داده های عمومی منتشر شده بر روی اینترنت هستند. هرچند از برخی منابع داخلی که در پیوست تحقیق از آنها نام برده شده در متن تحقیق اثر چندانی از آن ها دیده نمی شود.
• تعدد منابع روزنامه ای از اعتبار منابع تحقیق کاسته است.
• برخی داده های خام، نابجا استفاده شده (مثلا از ۲۲۶ تفاهم نامه های تجاری عمدتا اولیه بعد از تحریم به عنوان قرارداد تجاری یاد شده) یا ناقص است (مانند میزان بدهی های داخلی و خارجی دولت) یا با ساده انگاری تعمیم داده شده است (مانند تعمیم سهم نسبتا محدود بخش نفت و گاز از حسابداری ارزش افزوده به سهم اندک آن از واقعیت اقتصاد ایران و برداشت تنوع زیاد از اقتصاد).
۶. نتیجه گیری:
• گزارش مکنزی، ارائه جذاب و ساخت یافته ای از داده های اقتصاد ایران است که تلاش کرده با قلمی روان، در قالب متون سهل، اینفوگراف، مقایسه با کشورهای دیگر و … مفاهیم مورد نظر را برای مخاطب به سادگی منتقل کند.
• گزارش، آشکارا حال و هوای بازاریابی برای خدمات مشاوره ای مکنزی دارد.
• هدف گزارش، سیستم برنامه ریزی کشور و تصمیم گیران داخلی از یک طرف و شرکت های مایل به ورود به بازار ایران از طرف دیگر و به طور کلی، هر سازمانی است که می تواند برای دریافت خدمات مشاوره، پول خرج کند.
• سطح تحلیل و متدولوژی به کار رفته در تحلیل، پیچیدگی فنی خاصی ندارد و در مقایسه با الگوهای مدل سازی متعارف در سازمان برنامه و سایر مراکز دانشگاهی کشور به طور محسوسی ابتدایی محسوب می شود.
• نتایج و توصیه های سیاستی تحلیل، عموما بر کلیات متمرکز بوده و تفاوت چندانی با گزارش های سایر مراکز رسمی ندارد و حتی در موارد متعدد، ابتدایی تر است. با این وجود، به دلیل ارائه تصویری منسجم و بسته یکپارچه، قابل فهم تر و سازگارتر است.
• در نهایت و در نگاه کلی، مکنزی هرچند شاید بتواند در سطح برنامه نویسی توسعه برای کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، مفید باشد، اما به نظر نمی رسد برای جامعه کارشناسی سیاستگذاری اقتصادی ایران، به غیر از نحوه ارائه و تنظیم مطالب و نیز دید یکپارچه به برنامه نویسی، حداقل در سطح گزارش فعلی، محتوای جدیدی داشته باشد.
*کارشناس ارشد اقتصاد