برگزاری دورههای آموزشی
مدیر بخش آموزش سازمان نظام مهندسی معدن تهران در ادامه بحث آموزش گفت: سازمان نظام مهندسی معدن تهران نسبت به برگزاری دورههای آموزشی بسیاری اقدام کرده و برای بالا بردن توان مهارتی اعضای خود، دعوت از استادان با تجربه اجرایی و عملیاتی را در دستور کار خود قرار داده تا آنها ضمن آموزش تئوریک از تجربههای خود در زمینه کاری صحبت کنند. به گفته شعبانی سعی شد دورههای آموزشی کاربردی برای بخش معدن برگزار شود اما با گذر زمان تعداد کمتری تمایل به شرکت در این دورهها داشتند و دلیل آن رکود حاکم بر بخش معدن و از رونق افتادن آن بود. اما امید است با برنامهریزی به توسعه بخش معدن کشور دست پیدا کنیم. وی ادامه داد: از اوایل سال گذشته تا به امروز ۲۲ دوره آموزشی برگزار شده و ۲۸۸ نفر در سال ۹۴ و ۲۵۹ نفر در سال ۹۵ در این دورهها شرکت کردند. البته این سازمان برای برگزاری مشاورههای حقوقی بخش معدن برنامههایی دارد تا معدنکاران بتوانند از تجربههای آنها استفاده کنند. شعبانی افزود: به منظور افزایش کارآموزی و مهارتآموزی برای فعالان و اعضای سازمان نظام مهندسی معدن، تفاهمنامههای همکاری با سازمانهای مختلف بخش خصوصی و دولتی منعقد شده و میتوان به برگزاری دورههای آموزشی با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان ایمیدرو و شرکت ایمپاسکو اشاره کرد. به گفته وی یکی از راهکارهایی که امروزه میتواند برای ارتقای دانش بخش معدن مفید باشد اضافه شدن فعالیتهای عملیاتی در دانشگاههاست زیرا توجه تنها به مباحث تئوریک برای دانشجویان معدن به تنهایی مفید نخواهد بود و آنها در زمان فارغالتحصیلی برای ورود به بازار کار با مشکل مواجه خواهند شد. در این راستا چندی پیش یکی از معادن متروکه اطراف تهران را تبدیل به کارگاه آموزشی کردیم و امید است بتوان در آینده این طرحها را گسترش داد.
راههای موفقیت در کارآفرینی
مدیر امور بینالملل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن ایران نیز بهعنوان یکی دیگر از سخنرانان نخستین همایش کارآفرینی بخش معدن اظهار کرد: نباید حضور و فعالیت در یک شرکت یا بنگاه را برای مدت طولانی انتخاب کرد زیرا شرط موفقیت در عمده فعالیتها، قرارگرفتن در زمان و مکان مناسب است. کیوان جعفری طهرانی در ادامه با نگاهی به تاریخچه صادراتی ایران در ۲۵ سال گذشته گفت: در دولت سازندگی بیشترین میزان درآمد ایران از صادرات فرش دستباف ۵میلیارد دلار در سال بود. بعد از فرش دستباف، صادرات پسته سالانه ۱/۵میلیارد دلار بود و زعفران با درآمد ۶۰۰میلیون دلار در رتبه بعدی قرار داشت. (اکنون صادرات موارد یادشده بسیار کم شده است) در این دوران مواد معدنی جایگاه خاصی نداشت. وی افزود: تاریخچه صادرات مواد معدنی ایران به ۲۵سال پیش بازمیگردد که آن هم صادرات شن و ماسه از بندر امام خمینی به کویت بود. بعد از آن گستره صادرات مواد معدنی افزایش یافت و صادرات سنگ آهک موجود در معادن عسلویه به فولادسازی هندوستان آغاز شد. وی افزود: تا اینکه در حدود ۱۷سال پیش صادرات سنگآهن از ایران به کشورهای حاشیه خلیجفارس همچون کویت و امارات متحده عربی آغاز شد. در واقع روند صادرات مواد معدنی به مرور زمان آغاز شد تا در سال ۲۰۱۳م ایران توانست با صادرات ۲۳/۵ میلیون تن سنگآهن حدود ۳/۵میلیارد دلار ارزآوری داشته باشد. ایران تاکنون نتوانسته به ارزآوریای که از صادرات فرش دستباف به میزان ۵میلیارد دلار بود برسد و دلیل آن نبود استراتژی درست در زمینه صادرات و بازاریابی بوده که تاکنون نیز به آن دست نیافتهایم. جعفری طهرانی با بیان اینکه هرکسی بسته به فصل و مناسب بودن شرایط بازار، وارد معدن و معدنکاری و… شده و بعد از مدتی خارج میشود در ادامه گفت: مهمترین اصل برای کارآفرینی بخش معدن این است که بازار مصرفی برای محصولات تولید شده وجود داشته باشد. پس باید قبل از تولید بازاریابی مناسبی انجام شود و بررسی شود که آیا بازار مصرفی دارد یا نه؟ به عنوان مثال برزیل، استرالیا و افریقای جنوبی از طریق صادرات محصولات معدنی، بزرگترین درآمدها را ایجاد کردند. اکنون برزیل از اجاره کشتیهای واله (با ظرفیت ۴۰۰هزارتنی) سالانه ۳۰میلیارد دلار درآمد و از صادرات سنگآهن نیز ۱۰۰میلیارد دلار درآمد دارد. بنابراین میتوان بر جایگاه قابل قبول مواد معدنی در جهان تاکید کرد و برای استفاده از آن برنامهریزی درستی انجام داد.
کمک گرفتن از افراد پیشکسوت معدنی
مدیر امور بینالملل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن ایران معتقد است که میتوان از افراد پیشکسوت و باتجربه فعال در بخش معدن استفاده کرد تا بازار مواد معدنی که اکنون ایران در اختیار دارد را حفظ کرده و توسعه دهیم. شاهدیم در ۳سال گذشته وضعیت اقتصادی چین دچار نوسان شد. این درحالیبود که چین بزرگترین خریدار مواد معدنی فلزی ایران ازجمله کرومیت و سنگآهن بود و آثار مشکلات اقتصادی این کشور روی فعالیت معادن کشور اثر گذاشت و بسیاری از معادن ایران بسته شده و تعداد زیادی از فعالان معدنی بیکار شدند. اکنون یکی از سیاستهایی که باید داشته باشیم این است که به دنبال بازارهای جدید برای مواد معدنی خود باشیم. وی نگاهی هم به شرایط امروزی کشور یعنی پسابرجام داشت و گفت: بعد از برجام درها به روی ایران باز شد اما اکنون با تغییر ریاستجمهوری امریکا نگرانیهایی برای روابط اقتصادی ایران از جمله معدن وجود دارد. وی در ادامه به مقایسه نفت با معدن پرداخت و گفت: سهم نفت در جی دی پی کشور ۲۳درصد است و در مقابل معدن سهم ۰/۶ تا ۱درصدی دارد و ۲۳۳درصد از طریق واسطهگری است. حال اگر ما تمام فعالیتهای معدن از اکتشاف تا بنادر را درگیر این موضوع کنیم سهم جیدیچی آن ۶درصد خواهد بود. وی بر این باور است که توسعه فعالیتهای معدنی باید در دستور کار قرار گیرد تا از کشورهای دیگر عقب نمانیم. زیرا امروز در کشوری همچون افغانستان که ذخایر معدنی فراوانی دارد، در دوره زمانی ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۴م اکتشافات بسیار وسیعی انجام شد و علاوه بر معدن مس عینک و معدن سنگآهن حاجیگک، ذخایر بسیاری از لیتیوم در این کشور کشف شد.