روزنامه وقایع اتفاقیه نوشت: از گذشتههای دور، مهاجرت و ترک خاک مادری برای نشستن پایِ درس و بحث فلان استاد یا قرارگرفتن در مکتب علمیِ فلان دیار، در سراسر جهان معمول بوده و حالا که با آسانشدن نقلوانتقالات و نزدیکشدن ابعاد جهان به یک دهکده کوچک، این مهاجرت بیشتر شده و بههمان میزان، رقابت برای جذب دانشمندان، محصلان مستعد و… هم در بین کشورها رونق یافته است.
بههمیندلیل، در کشور ما هم ساماندهی و هدفمندکردن فرایند ادامهتحصیل صاحبان استعدادهای برتری که ادامهتحصیل در خارج از کشور را انتخاب کردهاند از جمله اولویتهای علم و فناوری بهحساب میآید و حفظ ارتباط مستمر آنان با درون کشور در الزامات سند راهبردی کشور در امور نخبگان، دیده شده است.
هدف از تعریف این الزام، افزایش انگیزه برای بازگشت و ارائه مشاوره درباره آسیبهای خروج، به استعدادهای برتر و نیز گسترش هدفمند فرصتهای مطالعاتی خارج از کشور برای صاحبان استعدادهای برتر و نخبگان براساس نیازها و اولویتهای ملی است؛ بههمیندلیل، فراهمشدن زمینههای اجرائی سند راهبردی کشور در امور نخبگان، میتواند به سیاستگذاری صحیح برای جلوگیری از خروج استعدادهای برتر از کشور کمک کند.
از آنجاییکه یکی از اقدامات مهم برای ساماندهی فرایند اجرای این سند، ارائه تحلیل آماری از میزان خروج نخبگان و تلاش برای برقراری ارتباط با این گروه است، بنیاد ملی نخبگان، گزارشی با استناد به تحلیلهای آماری از خروج استعدادهای برتر کشور ارائه کرده است؛ در این گزارش که برای ارائه به شورایعالی انقلابفرهنگی، گردآوری شده است، آمار خروج و ماندگاری نخبگان کشور در بازههای زمانی مشخص، دیده میشود.
آخرین آماری که از سوی بنیاد ملی نخبگان درباره آمار خروج و ماندگاری آنها جمعآوری شده بود به دو دوره در آذر ۹۰ و اردیبهشت ۹۲ باز میگردد. از آن زمان تاکنون، هیچ آمار و اطلاعاتی از سوی بنیاد نخبگان دراینزمینه ارائه نشده است. یکی از نکات جالبتوجه این است که در گزارشی که اخیرا بنیاد ملی نخبگان به شورایعالی انقلابفرهنگی ارائه داده، بیشترین آمار به وضعیت ماندگاری و خروج نخبگان ایرانی در کشور آمریکا مربوط میشود و در آن به سایر کشورها اشارهای نشده است.