عضویت دائم افغانستان در سازمان تجارت جهانی و حمایت اتحادیه اروپا از پیوستن ایران به این سازمان دو خبر مهم و محرکی بود که در دو هفته گذشته مخابره شد، البته هنوز آن خبر خوشی که باید شنید را نشنیدهایم.
درست ۲۰ سال از درخواست ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی میگذرد اما نه تنها به عضویت دائم این سازمان درنیامدهایم که حتی چندوقت پیش مهلت عضویت ناظرمان هم تمام شد. دولت یازدهم زمانی که روی کار آمد پیوستن به «دبلیوتیاو» را جزو یکی از اولویتها قرار داد و توانست در این ۳سال کار را تا حدودی جلو ببرد و همین اجرای برجام و لغو تحریمها عامل مهم و بزرگی در پیش رفتن این هدف اقتصادی بود. ایران در حالی به خوبی جلو رفت که برخی خبرها حاکی از سنگاندازی کشورهای عربی در این زمینه است و مانع دیگری علاوه بر امریکا بر سر راه ایران هستند، فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که به تازگی از حمایت این اتحادیه برای پیوستن ایران به «دبلیوتیاو» خبر داد. فضای امیدبخشی ایجاد شد تا شاید گام بزرگی برای رسیدن به این هدف به شمار برود. دیدگاه برخی از صاحبنظران بخش تجارت کشور را در اینباره که در گفتوگو با سایت خبری اتاق بازرگانی تهران مطرح شده است را میخوانید.
تقویت اقتصاد داخلی
محمد لاهوتی، رییس کنفدراسیون صادرات ایران
با پیوستن لیبی و افغانستان به سازمان تجارت جهانی، از ۱۸۰ کشور جهان ۱۶۳ کشور به این سازمان ملحق شدند و ایران تنها اقتصاد بزرگی است که هنوز به «دبلیوتیاو» نپیوسته است. هیچ کدام از کشورهایی که عضو سازمان تجارت جهانی شدهاند، از عضویت در این سازمان انصراف ندادهاند و هیچ کشوری از سازمان خارج نشده است. دلیل این انصراف ندادن بهطور حتم این است که منافع عضویت در سازمان تجارت جهانی به عنوان یک نهاد اقتصادی جهانی بسیار بیشتر از مضرات یا محدودیتهای آن است و اقتصاد ایران در صورت تمایل به جهانی شدن و ایفای نقش موثر در عرصه بینالمللی، باید موضوع الحاق به سازمان تجارت جهانی را بهطور جدی دنبال کند. زمانی که صادرکننده ایرانی بخواهد کالایی را به کشوری که عضو سازمان تجارت جهانی است صادر کند، مجبور به پرداخت تعرفههای چندبرابری میشود. صادرکننده به ناچار برای صادرات هزینه زیادی میپردازد که این مسئله باعث میشود درنهایت قیمت محصول ایرانی در مقایسه با قیمت کالای رقیبان دیگر غیررقابتی به نظر برسد و مصرفکننده از خرید کالای ایرانی منصرف شود. این تنها یکی از آثار منفی عضو نبودن ایران در «دبلیوتیاو» است. در خوشبینانهترین حالت ممکن، پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی به ۳ تا ۵ سال زمان نیاز دارد که در این مدت باید شرایط را برای اجرای ملاحظات لازم در اقتصاد فراهم کرد و بعد از آن نزدیک ۳ تا ۵ سال زمان تنفس داریم که به هماهنگی و یکسانسازی تعرفهها میپردازیم. همچنین نکته اصلی در فرصت پیش روی ما قبل از پیوستن به سازمان تجارت جهانی تقویت اقتصاد داخلی است. در این فرصت باید اقتصاد به ویژه تولید داخلی را تقویت کنیم تا بتواند در مقابل کاهش تعرفهها ایستادگی کند. پیش از لغو تحریمها و اجرایی شدن برجام، دلایل سیاسی و ممانعت و مخالفت کشورهایی مانند ایالات متحده امریکا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا مانع عضویت ایران میشد اما با توجه به دستاوردهای اخیر دیپلماسی ایران، باید از فرصت پیش آمده در پسابرجام به نفع اقتصاد و به منظور پیوستن به سازمان تجارت جهانی استفاده کنیم.