نوسانات حاکم بر بازار جهانی سنگآهن و کاهش قیمت این محصول اثرات بسیاری بر روند فعالیت معادن سنگآهن ایران به ویژه معادن کوچک مقیاس بخش خصوصی داشته و منجر به تعطیلی معادن از سوی این بخش شده است.
عمده تولیدکنندگان بخش خصوصی محصولات تولیدی خود را به دیگر کشورها فروخته و از این راه کسب درآمد میکنند. اما در مقابل معادن بزرگ دولتی نیز تا حدودی متاثر از بازار جهانی سنگآهن شدهاند. با این تفاوت که آنها همچنان به فعالیت خود ادامه داده و برنامه تولیدشان را برای بازار داخلی تنظیم یا اینکه محصولات فرآوری شده مانند کنسانتره را به دیگر کشورها عرضه کردهاند؛ با این حال یک حرف مشترک بین فعالان بخش خصوصی سنگآهن ایران با پیمانکاران معادن بزرگ دولتی وجود دارد؛ مبنی بر اینکه تلاش و برنامههای خود را معطوف بازار داخلی کرده و با تولید محصولات نهایی از سنگآهن، خود مصرفکننده باشند و در نهایت مازاد مصرف را به دیگر کشورها صادر کنند.
تحت تاثیر نوسانات قیمت
دستاندرکاران معادن بزرگ معتقدند معادن بزرگ مقیاس سنگآهن ایران که تامینکنندگان اصلی صنایع فولادی کشور هستند تا حدودی تحتتاثیر تغییر قیمت سنگآهن قرار گرفتهاند تا جایی که امسال صادرات سنگآهن از سوی برخی از آنها به شکل مستقیم انجام نشده است. معدن سنگآهن چادرملو یکی از تولیدکنندگان بزرگ سنگآهن کشور است که در زمینه فرآوری و تولید محصولات نهایی مانند کنسانتره و گندله تا آخرین مرحله یعنی تولید شمش فولاد فعالیت دارد؛ اما امسال صادراتی در حوزه سنگآهن نداشته است. این موضوع از سوی مدیرعامل شرکت صنعتی و معدنی چادرملو به صمت گفته شد. به گفته محمود نوریان، شرکت صنعتی و معدنی چادرملو برنامهای برای صادرات سنگآهن در نظر ندارد و دلیل اصلی این امر نیز به پایین بودن قیمت سنگآهن بازمیگردد. در واقع کاهش قیمت و بالا بودن هزینه تمام شده تولید سنگآهن در کشور، صادرات سنگآهن را از توجیه اقتصادی دور میکند. وی درباره بازار سنگآهن در آینده گفت: در این مدت قیمتها کمی افزایش پیدا کرده و دوباره روند کاهشی داشته است. حال اگر شرایط بهبود پیدا کند ممکن است دوباره به سمت صادرات سنگآهن حرکت کنیم. اما اکنون بیشتر هدف این شرکت تولید محصول به منظور تامین نیاز صنایع داخلی است. به گفته نوریان، توجه به بازار داخلی، تحقق یافتن اهداف کشور در ۱۴۰۴ برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد و همچنین رسیدن به اهداف بلندمدت این مجموعه، همگی از دلایل اصلی فروش محصولات در داخل کشور است.
صادرات گندله در آینده نزدیک
یکی از محصولات تولید شده از سنگآهن، کنسانتره بوده که از نیازهای اولیه صنعت فولادسازی است. مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی گلگهر درباره وضعیت صادرات محصولات معدنی این شرکت به صمت گفت: در ۶ ماه نخست امسال شرکت صنعت و معدنی گلگهر ۲میلیون تن کنسانتره سنگآهن را به چین صادر کرده و با توجه به تغییرات قیمت، برای آنها سودآوری نیز داشته است.
ناصر تقیزاده درباره چشمانداز بازار سنگآهن و محصولات دیگر مانند کنسانتره بیان کرد: امیدواریم در آینده ایران خود مصرفکننده این محصول باشد و صادراتی در این حوزه نداشته باشیم. همچنین زمینه تولید محصولات نهایی و مهم مانند گندله در کشور فراهم شود و صادرات این دست از محصولات در آینده نزدیک برای کشور رقم بخورد. وی درباره بازار داخلی کنسانتره سنگآهن نیز اینگونه گفت: بازار داخلی این محصول به نسبت خوب بوده و شرکت گلگهر توانسته نیاز کشور را به این ماده معدنی تامین کند. اما از آنجایی که نیاز به ارز وجود دارد مازاد تولید خود را به دیگر کشورها صادر کرده و اینگونه نسبت به تامین منابع ارزی اقدام کرده است. تقیزاده ابراز امیدواری کرد در سال آینده این شرکت صادرات کنسانتره نداشته باشد و به سمت صادرات مواد دیگری از زنجیره تولید فولاد حرکت کند.