بازگشت رونق پایدار به اقتصاد جهان

 یافته‌های این بررسی که در آستانه اجلاس سالانه مشترک صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی منتشر شده، این خوش‌بینی را افزایش داده است که اغلب اقتصادهای جهان نشانه‌هایی از احیای پایدار اما نه‌چندان درخشان را تجربه می‌کنند. البته در این بررسی به این نکته اشاره شده است که هنوز ممکن است نااطمینانی‌های سیاسی، کشورها را از این مسیر خارج کند.

شاخص بروکینگز-فایننشال تایمز که از تعقیب و بررسی شاخص‌های گوناگون اقتصاد جهان حاصل می‌شود، نشان داده است که رشد اقتصادی هم در اقتصادهای پیشرفته و هم در اقتصادهای نوظهور طی ماه‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته است. این شاخص که همه اقتصادهای پیشرفته و نوظهور را تحت‌پوشش قرار می‌دهد، بسیاری از شاخص‌های فعالیت‌های اقتصادی واقعی، بازارهای مالی و اعتماد سرمایه‌گذاران را با میانگین‌های تاریخی اقتصاد جهان و برای هر کشور، به‌طور مجزا مورد بررسی قرار می‌دهد.

بر این اساس، شاخص مذکور نشان داده است که رشد بازارهای نوظهور نسبت به سال ۲۰۱۵ که سقوط قیمت نفت به تولید آسیب زد، به‌شدت اوج گرفته است. این شاخص که سال گذشته در چنین زمانی رشد اقتصادی بازارهای نوظهور را در سطحی بسیار پایین‌تر از میانگین‌های تاریخی نشان می‌داد، حالا در سطحی قرار گرفته که از اوایل سال ۲۰۱۳ تاکنون بی‌سابقه بوده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که اقتصادهای نوظهور چین و هندوستان دوران اخیر رشد پرصلابت خود را پشت سر گذاشته‌اند و حالا شاخص‌های رشد آنها تازه به بالاتر از سطح میانگین تاریخی این دو اقتصاد رسیده است. اقتصاد چین در سال گذشته ۷/ ۶ درصد رشد کرد که کمترین رشد از سال ۱۹۹۰ تا آن زمان بوده است.

البته آخرین آمار حکایت از آن دارند که رشد اقتصاد چین در فصل نخست سال‌جاری بیش از انتظار بوده است. علت این رشد سریع، هزینه‌های بیشتر دولت در زیرساخت‌ها و رونق بخش املاک بوده که به رونق تولیدات صنعتی و رساندن آن به بالاترین حد طی دو سال اخیر کمک کرده است. رشد ۹/ ۶ درصدی چین در فصل نخست سال‌جاری میلادی سریع‌ترین رشد در ۶ فصل گذشته بوده است اما تحلیلگران همچنان نگرانند که اقتصاد این کشور هنوز بیش از اندازه بر محرک و عوامل رشد «اقتصاد قدیمی» همچون صنعت فولاد و بازار املاک وابسته است و این دو بخش تاکنون نشانه‌هایی از رونق بیش از حد را نشان داده‌اند که زنگ خطری است برای اقتصاد چین.

سیاست‌های پولی نارندرا مودی نیز در سال گذشته بر عملکرد اقتصاد هند فشار آورد اما امسال شاخص‌ها در هر دو کشور از اوج‌گیری رشد اقتصادی آنها حکایت دارند. دکتر اسوار پراساد، اقتصاددان موسسه بروکینگز می‌گوید: «انتخابات مهم استانی که به تازگی انجام شد، موجب شد که به لحاظ سیاسی بر اعتبار سیاست‌های پولی نخست‌وزیر مودی افزوده شود و سرمایه سیاسی بیشتری برای اجرای اصلاحات زیرساختی در اختیار وی قرار گیرد.»

در چین هم تغییراتی که هر پنج سال یکبار در رهبری حزب کمونیست روی می‌دهد، اواخر امسال قرار است شکل گیرد. انتظار می‌رود دولت چین همچنان تلاش کند تا کنترل سختی بر اقتصاد و بازارهای مالی داشته باشد و از اصلاحات عمده بپرهیزد.