راهکاری برای جبران کمآبی
فرود شریفی، عضو هیات علمی پژوهشگاه حفاظت خاک و آبخیزداری کشور ضمن تایید این موضوع با اشاره به فناوریهای قابل دسترس برای افزایش آب و مهیا کردن آن در زمان و مکان معین به صمت گفت: برای این منظور انتقال آب جدید به مناطق نیازمند آب از منابع جدید آبهای متعارف و غیرمتعارف، آب شور، آبهای بین قارهای و ژرف، باروری ابر یا استحصال رطوبت هوا را نیاز دارد.
او افزود: همچنین نیازمند کاهش آبهای خروجی هستیم که هدر میروند. بهطور مثال با صرفهجویی در مصرف، جلوگیری از تبخیر آب، افزایش کارایی یا ایجاد تاخیر در سرعت جریان خروج آب تا بدین ترتیب آب بیشتری در زمان و مکان مورد نیاز مورد بهرهبرداری قرار گیرد. زمینه افزایش تولید به ازای آب موجود بهویژه در فضاهای کنترل شده یا تولید بدون نیاز به آب و آبیاری را باید فراهم کنیم.
نبود فرهنگ استفاده از فناوری
پرویز کردوانی، پدر علم کویرشناسی ایران با اشاره به سیر تاریخی استفاده از فناوری برای بهرهبرداری از آب در کشور به صمت گفت: فناوریهای مختلفی برای بهرهبرداری آب به کشورمان از خارج وارد شد به گونهای که تا قبل از سال ۱۳۴۰ برای بهرهبرداری از آب قنات استفاده میشد و از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۵حفر چاههای عمیق و نیمه عمیق رواج پیدا کرد که در این سالها ۵۰هزار حلقه چاه عمیق و نیمهعمیق در کشور حفر شد و بعد از آن از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۰ حفر این چاهها به دو برابر یعنی ۱۰۵هزار چاه رسید و از این دو فاکتور تغییر در بهرهبرداری از آب به عنوان عاملی برای توسعه یاد میشد. کردوانی افزود: بعد از این سالها فناوری سدسازی و کانال انتقال آب رواج پیدا کرد. از این فناوری خارجیها به عنوان سمبل تمدن یاد میکردند و قبل از انقلاب تعداد سدهای کشور به ۱۸ سد میرسید و بعد از انقلاب این تعداد به ۳۶۰ سد رسید به شکلی که سومین کشور در سدسازی شدیم. پدر علم کویرشناسی ایران با ابراز تاسف از اینکه فناوریهای بسیاری از خارج به کشور وارد شد اما نحوه استفاده درست از آن آموزش داده نشد، گفت: بعد از انقلاب عقیده بر این بود که باید کشاورزی را توسعه داد از اینرو تعداد حفر چاهها در کشور هر روز رو به فزونی بود و از آنجایی که توجه حاکمیت بیشتر بر توسعه صنعت بود از این رو بیشتر آب برداشتی به مصارف صنعتی میرسید که خود عاملی شد تا کشاورزان به شهرها هجوم آورند و شهرها با مشکل کمآبی مواجه شوند. برای این منظور استفاده از آب را اولویتبندی کردند و اول تامین آب شهرها، دوم تامین آب صنایع و سوم تامین آب کشاورزان مد نظر قرار گرفت، بعد از این مشکل کمآبی حادتر شد و حفر چاههای عمیق رواج بیشتری یافت. او با بیان اینکه حفر چاههای عمیق عوامل زیانباری را برای کشور در برداشت، گفت: با حفر چاههای عمیق آب بسیاری از چاهها شور و بسیاری از قناتها خشک شد که در پی آن بسیاری از دشتها نشست کردند و امکان کشاورزی در بسیاری از زمینها از بین رفت و دیوار بسیاری از سفرههای آب خراب شد. پدر علم کویرشناسی ایران افزود: با حفر چاههای عمیق آب بسیاری از رودهای مهم کشور مانند زایندهرود و کارون خشک شد. حال بسیاری به این فکر افتادهاند که آب دریا را به آب شرب تبدیل کنند و قرار است آب از خلیجفارس به شهرهای سیرجان، مس سرچسمه و یزد انتقال داده شود و هر متر آب به قیمت ۲۰هزار تومان و حتی بیشتر به فروش برسد. هرچند شوری آب خلیجفارس ۴درصد و آب دریای مازندران ۱/۱درصد است اما مسئولان تبدیل آب دریای خلیجفارس به آب شرب را به دریای مازندران ترجیح دادهاند.
منبع: روزنامه گسترش صمت