سال گذشته حسن روحانی، رییسجمهوری ایران به ترکیه رفت و دستاورد آن قراردادهای متعددی بود که در بخشهای مختلف اقتصادی به امضا رسید. در این سفر روسای جمهور دو کشور بر تجارت ۳۰میلیارد دلاری تاکید و توافق کردند که به زودی این رقم را محقق کنند.
پس از آن نیز در فروردین امسال داوود اوغلو، نخستوزیر ترکیه به ایران سفر و بار دیگر با شرکتهای ایرانی و مقامات دولتی و بخش خصوصی کشورمان دیدار و گفتوگو کرد. این رفتوآمدها ادامه روند اعزام و پذیرش هیاتهای تجاری است که پس از لغو تحریمها و توافقات هستهای آغاز شد، این در حالی است که رییسجمهوری ایران ماه آینده قرار است باز هم به ترکیه سفر کند.
دیروز نیز یک هیات اقتصادی ۷۰ نفره به سرپرستی مقامات اتاق صنایع استانبول با سفر به ایران، به منظور دیدار و مذاکره با فعالان بخش خصوصی کشور به اتاق بازرگانی تهران رفتند.
ملاقات کاری اعضای این هیات بزرگ تجاری با فعالان اقتصادی در سالن اجتماعات اتاق بازرگانی تهران برگزار و فرصتی فراهم شد تا طرفین بتوانند بهطور مستقیم و رودررو با یکدیگر به مذاکره و رایزنی بپردازند و جوانب گوناگون توسعه همکاریهای اقتصادی را بررسی کنند. مقامات این هیات تجاری تاکید کردند که ترکیه فقط به فکر تجارت با ایران نیست و تصمیم دارد در حوزه سرمایهگذاریهای بلندمدت ورود کند، ضمن اینکه روابط اقتصادی با ایران را اولویت اصلی خود میداند. ریاست این هیات اقتصادی را رییس اتاق صنایع استانبول برعهده داشت که به همراه سفیر ترکیه در تهران با هیات همراه مهمان اتاق بازرگانی تهران شدند.
مشکلات مهم ترانزیت و حملونقل
رییس اتاق بازرگانی تهران به همراهی ترکیه با ایران در دوران جنگ تحمیلی و نیز کمکهای این کشور به ایران در زمان اعمال تحریمها اشاره کرد و گفت: ترکیه ازجمله کشورهایی است که همسایه خود، ایران را در بحرانهای مختلف پیش آمده تنها نگذاشت، هرچند که در این روابط، کشور ترکیه نیز از سود و منفعت اقتصادی مناسبی برخوردارشد و بازی با انتفاع هر دو طرف جریان داشته و دارد.
مسعود خوانساری با اشاره به نقش پررنگ مسائل سیاسی بر تحکیم روابط اقتصادی میان کشورها افزود: متاسفانه شاهد آن هستیم که در پارهای از موارد، اتفاقات سیاسی سایه سنگین خود را بر مناسبات اقتصادی میان کشورها ازجمله ایران و ترکیه میاندازد و حال نقش بخش خصوصی هر دو کشور این است که اجازه ندهند تنشهای سیاسی وزنههای سنگینی را به پای تعاملات اقتصادی دو طرف زنجیر کند. وی یکی از مشکلات بر سر راه تعاملات اقتصادی دو کشور را حوزه ترانزیت و حملونقل کالا عنوان کرد و گفت: ایران در حال حاضر آمادگی پذیرش روزانه ۱۰۰۰ دستگاه کامیون را در مرزهای تجاری مشترک با ترکیه دارد اما گمرک ترکیه تمایل زیادی به برطرف کردن مشکلات ترانزیتی نشان نمیدهد. خوانساری، مسائل بانکی و نقلوانتقال پول و نیز روابط گمرکی را از دیگر مشکلات موجود در روابط اقتصادی دو کشور عنوان کرد و خواستار پیگیری و رفع آن از سوی اتاق صنایع استانبول شد. رییس اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه حجم مناسبات تجاری دو کشور، سالانه حدود ۱۵میلیارد دلار است، افزود: در حال حاضر ترکیه چهارمین شریک تجاری ایران است و در پساتحریم، باید تلاش کرد که سرمایهگذاریهای مشترک در دو کشور و نیز در کشورهای ثالث انجام شود. او پتروشیمی، صنعت پوشاک، تولید برق و انرژی و نیز صنایع پلاستیک را از جمله بخشهایی عنوان کرد که دو کشور میتوانند سرمایهگذاریهای مشترک را در آن انجام دهند.
توجه بخش خصوصی ترکیه
رییس اتاق صنایع استانبول نیز در ملاقات با رییس اتاق بازرگانی تهران، از توجه ویژه این اتاق و بخش خصوصی ترکیه به توسعه روابط اقتصادی با ایران خبر داد. «اردل باحچیوان» گفت: اتاق صنایع استانبول، نخستین سفر خارجی خود را در سال جاری میلادی به تهران اختصاص داد که نشانگر عزم و اراده بخش خصوصی این منطقه به تحکیم مناسبات اقتصادی با تهران و آغاز همکاریهای تازه است. وی با بیان اینکه اتاق صنایع استانبول ۶۵سال پیش تاسیس شد و در حال حاضر نیز ۲۰هزار عضو دارد، افزود: این اتاق در حال حاضر قدرتمندترین اتاق در کشور ترکیه است و ۶۰ حوزه مختلف اقتصادی و صنعتی نیز در این اتاق نماینده دارند. باحچیوان، با تاکید بر اینکه اتاق صنایع استانبول به دنبال برقراری روابط راهبردی با اتاق بازرگانی تهران است، خواستار اعزام و پذیرش هیاتهای اقتصادی میان دو طرف هر ۶ماه یکبار شد.
نخستین هیات بزرگ اتاق استانبول به ایران
در ادامه، «هاکان تکین»، سفیر ترکیه در ایران با اشاره به اهمیت و قدمت روابط ایران و ترکیه گفت: بهطور طبیعی ممکن است، روابط دو کشور از بعد سیاسی دچار فراز و نشیب شود، اما وقتی ریشه روابط عمیق است میتوان این فراز و نشیبها را پشت سرگذاشت. او با تاکید بر اینکه باید روابط دو کشور حفظ شود، گفت: دو کشور دارای ظرفیتهای بسیاری برای توسعه همکاریهای خود هستند. هرچند، روند دادوستدهای تجاری ایران و ترکیه، در یک سال اخیر با کندی مواجه شده اما در دو ماه اخیر دیدارهایی در سطح مقامات عالیرتبه دو کشور انجام شده و ارادهای سیاسی برای توسعه مناسبات اقتصادی وجود دارد. در واقع یکی از راههای توسعه روابط سیاسی، توسعه همکاریهای اقتصادی و تجاری است. او با بیان اینکه وظیفه دولتها، ایجاد زیرساخت است، گفت: هرچه دو کشور از جنبههای اقتصادی به یکدیگر نزدیک باشند، بدون وجود زیرساختهای مناسب، امکان بروز چالشهایی متفاوت وجود دارد. هاکان تکین در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: ترکیه، دوست روزهای سخت ایران بوده و این انتظار وجود دارد که کشور شما در روزهای خوب، ترکیه را فراموش نکند. او ادامه داد: پس از کسب توفیق در مذاکرات هستهای و لغو تحریمها، کشورهای بسیاری از اروپا راهی ایران شدهاند. ما خوشحالیم که ایران در حال عادیسازی روابط خود است؛ اما به نظر میرسد، از ایران هیاتهای اقتصادی کمی به دیگر کشورها اعزام میشوند. سفیر ترکیه در ایران افزود: اتاق استانبول تاکنون هیاتی در این سطح به کشوری اعزام نکرده است. در حالی که درباره اهمیت این اتاق باید گفت که یکسوم تجهیزات صنعتی ترکیه از سوی اعضای اتاق صنایع استانبول تولید میشود. هاکان تکین در ادامه نسبت به همکاری با بازرگانان ایرانی برای تجارت در ترکیه ابراز آمادگی کرد.
مشکلات فراروی تجارت با ایران
اردال باحچیوان، رییس اتاق صنایع استانبول با اشاره به عبارتی از سعدی شیرازی با این مضمون که کسی که در راه درست قدم بردارد، راه خود را گم نمیکند، گفت: ما تاجران نیز باید در راه درست گام برداریم. باحچیوان افزود: هیاتی که اکنون در ایران به سرمیبرد، متشکل از ۷۰ فعال اقتصادی در بخشهای مختلف صنایع ترکیه است که کالاهایی با ارزش افزوده بالا تولید میکنند. این صنعتگران برای ایران نیز میتوانند مفید واقع شوند. او با اشاره به لغو تحریمهای ناعادلانه بینالمللی علیه اقتصاد ایران گفت: ما خوشحالیم که تحریمهای ظالمانه علیه کشور شما از میان برداشته شده و ایران مورد اقبال جهانیان قرار گرفته است. آنها وعدههای بسیاری دادهاند، اما ما نمیخواهیم با وعده وقت شما را بگیریم و بهدنبال آن هستیم که همکاریهایمان نتیجه محور باشد. رییس اتاق صنایع استانبول ادامه داد: ترکیه و ایران از لحاظ جغرافیایی و لجستیک برای یکدیگر مهم هستند و ما نمیتوانیم یکدیگر را نادیده بگیریم. حدود ۴۰۰ سال پیش مرزهای جغرافیایی میان دو کشور رسم شده و تاکنون تغییر نکرده است. او ادامه داد: روابط ایران و ترکیه در دوران تحریم نیز ادامه یافت و بیش از ۲۰۰ شرکت به ایران اعتماد کرده و در کشور شما سرمایهگذاری کردند. باحچیوان سپس به قرارداد تعرفه ترجیحی میان ایران و ترکیه اشاره کرد و گفت: این قرارداد در زمانی منعقد شد که مذاکرات حتی به نتیجه نرسیده بود. اکنون قرار است ۳۰ قلم کالای دیگر نیز به کالاهای مشمول تجارت ترجیحی افزوده شود. رییس اتاق صنایع استانبول با بیان اینکه هدف تجاری ایران و ترکیه در افق ۲۰۲۰ حدود ۳۵ میلیارد دلار تعیین شده، تصریح کرد: توسعه مبادلات دو کشور دارای مشکلاتی از جمله در بخش گمرک است و این روند روی تجارت دو کشور اثری سوئی دارد. لجستیک و مسائل مالی نیز از دیگر چالشهای افزایش مراودات تجاری ایران و ترکیه است. او همچنین بر سرمایهگذاری مشترک بازرگانان دو کشور و سرمایهگذاری فعالان صنعت پتروشیمی ایران در ترکیه تاکید کرد. رییس اتاق صنایع استانبول پیشنهاد کرد، مکانیزمی برای ارتباطات مستمر میان نهاد متبوعش و اتاق تهران طراحی شود.
اولویت توسعه همکاری با ایران
خانم «زینب بودور اوکیای» رییس مجلس شورای اتاق صنایع استانبول نیز در این جلسه گفت: ترکیه در حالی در سالهای ابتدایی ۱۹۸۰ میلادی پا به اقتصاد جهانیگذارد که در دهههای اخیر همکاری اقتصادی با ایران جزو اولویتهای این کشور بوده است. وی با بیان اینکه ایران در رتبه ۱۹ بازار صادراتی ترکیه در سالهای گذشته قرار داشت و امروز ایران در جایگاه هشتم کشورهای هدف صادراتی ترکیه ایستاده، گفت: سیاست اقتصادی ترکیه در قبال ایران بر این اصل استوار شده که پس از رفع تحریمها حجم مبادلات دو کشور به رقم ۳۵میلیارد دلار و پس از آن به ۵۰میلیارد دلار برسد و در این راستا، ترکیه فقط به دنبال تجارت با ایران نیست بلکه سرمایهگذاری مشترک میان دو کشور را بهطور جدی دنبال میکند.
منبع: صمت