از مهمترین کاربردهای دادههای فراطیفی، تهیه نقشههای زمینشناسی بزرگ مقیاس و اکتشافات در مناطق جنگلی و همچنین ظرفیتیابی فلز «روی» در سراسر کشور است که در دستور کار قرار گرفته است.
قیمت این فلز روز به روز در بازار جهانی رو به افزایش است و دلیل آن کم شدن میزان عرضه از سوی تولیدکنندگان روی است. روی با توجه به اینکه ایران روی کمربند فلزی مواد معدنی قرار گرفته و ظرفیت قابل قبولی از این فلز را در خود جای داده، میتوان با شناسایی ظرفیتهای آن، زمینه برداشت این کانی را فراهم کرد و از این طریق به جرگه تولیدکنندگان فلز روی در جهان پیوست.
برداشت دادههای فراطیفی در شرق کشور
استفاده از تصاویر فراطیفی هوابرد سنجنده HyMap برای برداشت دادههای فراطیفی شرق آغاز شد. به گزارش صمت به نقل از سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، تصویربرداری فراطیفی برای نخستین بار بهمنظور جمعآوری دادهها در نقشههای زمینشناسی، اکتشاف مواد معدنی، کشاورزی، بررسی خاک، آبیاری و ارزیابی کیفیت آب، جنگلداری، نظارت بر معادن، چراگاهها و مراتع، برنامهریزی شهری، بررسیهای زیستمحیطی، تحقیقات دفاعی، شبیهسازی ماهوارهای و مدیریت منابع، اواخر دهه هفتاد میلادی در امریکا آغاز شد و امروزه بهعنوان یکی از ابزارهای قدرتمند مورداستفاده قرار میگیرد. مهمترین کاربرد دادههای فراطیفی در زمینشناسی و معدن، تهیه نقشههای زمینشناسی بزرگ مقیاس، پیجویی و اکتشاف انواع ذخیرههای معدنی، تهیه نقشه کانیهای مناطق دگرسانی برای تفکیک زونهای دگرسانی، تشخیص روند کانیزایی، تهیه نقشههای زمینشناسی و اکتشاف معدن در مناطق جنگلی، مطالعه و بررسی پدیدههای زمینی، نحوه قرارگیری لایهها، استخراج ساختارهای تکتونیکی، تهیه و تصحیح نقشههای زمینشناسی سطحی و ساختاری، پیجویی و اکتشاف ذخایر هیدروکربنی و مطالعات زیستمحیطی است.
این گزارش میافزاید: سنجندههای هوابرد با توجه به ارتفاع کم پرواز از دقت مکانی و رادیومتریک زیادی نسبت به سنجندههای فضایی برخوردارند و در شناسایی و تفکیک عوارض سطح زمین دقت بالایی دارند. بهدست آوردن تصاویر فرا طیفی(HIS)، دشوارتر و پرهزینهتر از تصاویر چند طیفی (MSI) است. نسبت بالای سیگنال به نویز آن بیانگر طیفهایی باکیفیت بالا و پوشش طیفی و تعداد زیاد کانالهای آن، موجب قدرت تفکیک طیفی بسیار بالاست. سنجندههای فراطیفی باندهای طیفی باریک و نزدیک به هم را در محدوده نورمرئی، فروسرخ نزدیک، فروسرخ میانی و فروسرخ حرارتی برداشت میکنند و امکان بازسازی طیف بازتابی برای هر پیکسل را فراهم میکنند. همچنین دادههای چند طیفی اطلاعاتی درباره سنگشناسی، از این طریق بهدست میآید و در نتیجه بین پدیدههای مختلف، تمایز ایجاد میشود. اغلب مواد طبیعی سطح زمین دارای ویژگیهای جذبی در محدوده طیفی ۲/۵-۰/۴ میکرومتر هستند. از آنجا که این ویژگیها تنها در یک محدوده طیفی قابلشناساییاند، تشخیص مواد مختلف از یکدیگر زمانی امکانپذیر است که تصویربرداری در باندهای طیفی با پهنای کم انجام شود. براساس این گزارش، سری سنجندههای «HyMap» با ۱۲۶ کانال طیفی، محدوده طیفی ۰/۴۴ تا ۲/۵ میکرومتر را پوشش میدهد و دارای ۲ باند حرارتی در محدوده ۵-۳ میکرومتر و ۱۰-۸ میکرومتری است. قدرت تفکیک مکانی این سنجنده با ارتفاع پرواز ۵ کیلومتری از سطح زمین حدود ۵ مترمربع است و برای هر پیکسل زمینی تصاویری در ۱۲۶ باند طیفی با پهنای باندی ۱۰ نانومتر تولید میکند. این دادهها ترکیبی از ۱۰۰ تا ۲۰۰ باند طیفی با پهنای کم هستند. این فناوری جدید، امروزه بهطور گسترده برای شناسایی کانیها، پوشش گیاهی و مواد مصنوعی مورداستفاده قرار میگیرد.