خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
کاهش نقدینگی و سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی در سال‌های اخیر در کنار شرایط تورمی و تحریم‌ها، به یکی از معضلات جدی بخش اقتصاد کشور مبدل شده، به‌طوری که این شرایط زمینه‌ساز تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی و صنعتی کشور شد و رکود را در کشور تشدید کرد.
البته این شرایط در حالی بر بخش اقتصاد کشور همچنان حاکم است که در طرف دیگر قضیه، بانک‌ها به‌عنوان یکی از منابع اصلی تامین کننده منابع مالی در کشور، با در اختیار داشتن بخش زیادی از نقدینگی‌های جامعه، اعلام می‌کنند منابع لازم و کافی برای ارائه تسهیلات به این بخش‌ها ندارند. این ناتوانی بانک‌ها در تامین مالی بخش مولد اقتصاد در سال‌های اخیر در حالی شدت گرفته که تب بنگاهداری و واسطه‌گری مالی بدون توجه به عواقب مخرب آن بر اقتصاد، میان بانک‌ها بالا گرفته و براساس شواهد و آمارها بخش زیادی از منابع بانک‌ها صرف سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها، خریداری کارخانه‌ها و بنگاه‌ها شده است. شیوع بنگاهداری در نظام بانکی و پیشروی آن به حدی است که در یک‌سال گذشته این موضوع بارها و بارها از سوی مقامات ارشد کشور مورد توجه قرار گرفته و بر پیگیری جدی و حل این مشکل تاکید کرده‌اند، به طوری که در تازه‌ترین اظهارنظر هم رییس‌جمهوری که در مجمع سالانه بانک مرکزی سخن می‌گفت، براین موضوع تاکید کرد که بانک‌ها باید بنگاهداری را کنار گذاشته و در فضای تولید قرار گیرند. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، در شرایطی که کشور با رکود تورمی مواجه است این‌گونه فعالیت‌ها نه‌تنها بخش تولید را از پا می‌اندازد، بلکه اقتصاد را هم نابود می‌کند و باید هر چه زودتر اقدامات اساسی در این زمینه اعمال شود.
ضرورت تغییر نگاه غیرتولیدی بانک‌ها
آلبرت بغزیان از کارشناسان و صاحبنظران حوزه اقتصادی نیز در این رابطه در گفت‌وگو با صمت با تاکید بر اینکه بنگاهداری بانک‌ها برای اقتصاد کشور بسیار مخرب و زیانبار است، افزود: بانک‌ها در شرایطی وارد شرکت‌داری و بنگاهداری شده‌اند که وظیفه اصلی آنها تجهیز و تخصیص منابع به بخش‌های مولد و اثرگذار در جامعه است که می‌تواند برای اقتصاد کشور ایجاد ارزش‌افزوده کند. وی با تاکید بر اینکه بانک‌ها به دلیل اینکه می‌خواهند در بازه زمانی کوتاه سود کسب کنند از این‌رو تمایلشان بیشتر ورود به بخش‌هایی است که این هدف را برایشان محقق می‌کند، افزود: بانک‌ها هنوز به این باور نرسیده‌اند که حمایت از تولید و صنعت کشور می‌تواند در بلندمدت هم به نفع خودشان باشد و هم کل اقتصاد. اگر این باور در بانک‌ها ایجاد شود و نگاه تولیدی در بانک‌ها به وجود آید، به‌طور حتم این امر سبب خواهد شد حمایت‌های مالی از این بخش که درگیر مشکلات زیادی است بیشتر شود. او البته به این موضوع نیز اشاره کرد که از ابتدا نباید شرایط به گونه‌ای می‌شد که بانک‌ها به سمت فعالیت‌های بنگاهداری روی بیاورند و در ابتدای امر باید مانع رخ دادن این پدیده می‌شد. وی همچنین افزود: بانک‌ها حرکت به این سمت را فرصتی برای کسب سود بیشتر می‌دانند و برهمین اساس خروج از بنگاهداری برایشان سخت است. بغزیان برای خروج بانک‌ها از بنگاهداری، نقش بانک مرکزی را در این زمینه بسیار مهم دانست و گفت: بانک مرکزی همانگونه که با ارائه بخشنامه‌ای، بانک‌ها را ملزم به خروج از بنگاهداری کرده، باید با نظارت قوی، تلاش کند این هدف عملیاتی شود و بانک‌ها را از این‌کار منع کند. به گفته او بانک مرکزی باید دراین راه، از تمامی ابزارهای نظارتی خود استفاده کند تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کند.
مشکلات دسترسی بخش مولد به منابع بانکی
میثم رادپور یکی دیگر از کارشناسان این حوزه نیز در گفت‌وگو با صمت در همین ارتباط، با تاکید بر اینکه بانک مرکزی موظف است بر فعالیت بانک‌ها نظارت داشته باشد و با هرگونه فعالیتی که خارج از چارچوب بانکداری انجام می‌شود، مقابله کند، تصریح کرد: از نظر قانونی بانک‌ها می‌توانند در امور مربوط به حوزه مالی سرمایه‌گذاری کنند،وی در همین زمینه خاطرنشان کرد: برخی از بانک‌ها در زمینه‌هایی همچون صرافی‌ها یا امور بیمه‌ای فعالیت می‌کنند اما این شیوه عملکرد با درگیر شدن در پروژه‌های تجاری به‌طور ماهوی متفاوت است و این با وظایف اصلی بانک‌ها مغایرت دارد. او با تاکید بر این موضوع که این اقدام بانک‌ها باعث خواهد شد بخشی از منابع بانک‌ها بهره‌مند شوند و بخش دیگر بی‌بهره و این آثار منفی زیادی می‌تواند به همراه داشته باشد، افزود: در چنین شرایطی این احتمال قوت می‌گیرد که منابع به بخش‌هایی که از توجیه اقتصادی مناسبی برخوردار نیستند، تزریق شود و در مقابل یک بنگاه کارآمد با بهره‌وری بالا از این امتیاز برخوردار نشود. این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه تبعات منفی بنگاهداری بانک‌ها، خروج بانک‌ها از این پدیده را ضروری می‌کند، تاکید کرد که باید با موضوع بنگاهداری بانک‌ها برخورد شود تا فعالیت بانک‌ها ضابطه‌مند شده و آثار مثبت آن شامل تمامی بخش‌های اقتصادی ازجمله تولید و صنعت شود. او معتقد است فلسفه وجودی بانک‌ها واسطه‌گری مالی است و در این زمینه باید به گونه‌ای عمل شود که بنگاهداری محور فعالیت‌شان قرار نگیرد و تمرکزشان بر بانکداری باشد. بانک‌ها باید بدانند بنگاهداری وظیفه آنها نیست و ماموریت دیگری به آنها محول شده که باید در آن نقش‌آفرینی کنند.
