بهبود جایگاه شاخص کارآیی بازار کالا

بررسی جدول داده‌های آماری منتشر شده در این زمینه نشان می‌دهد کشورهای مختلف از نظر بیش از ۱۱۰ متغیر در ۱۲ رکن مقایسه می‌شوند که به استناد گزارش سالانه مجمع جهانی اقتصاد برای تعیین میزان رقابت‌پذیری کشورهای جهان است. متغیرهای دوازده‌گانه‌ای که به آنها رکن اطلاق می‌شود، در قالب سه محور مربوط به زیرساخت‌های پایه، افزایش کارآیی، نوآوری و پیچیدگی تنظیم شده‌اند که عبارتند از نهادها، زیرساخت‌ها، محیط اقتصاد کلان، بهداشت و آموزش ابتدایی، آموزش عالی و حرفه‌ای، کارآیی بازار کالا، کارآیی بازار کار، توسعه بازار مالی، آمادگی فناوری و اندازه بازار و پیشرفته بودن بنگاه‌های تجاری و نوآوری.بر اساس این گزارش هر چقدر یک اقتصاد پیشرفته‌تر شود، از محور نخست (اقتصاد مبتنی بر منابع) به سوی محورهای دوم و سوم (اقتصاد مبتنی بر کارآیی و نوآوری) حرکت می‌کند. در نظام‌های اقتصادی کارآیی محور، عوامل موثر بر افزایش کارآیی مانند آموزش عالی و حرفه‌ای، کارآیی بازار کالا، کارآیی بازار نیروی کار، توسعه بازارهای مالی، آمادگی فناوری و اندازه بازار ارزیابی می‌شود. بررسی شاخص کارآیی بازار کالا در دوره ۲۰۱۵- ۲۰۱۰ نشان می‌دهد رتبه ایران بین ۹۸ تا ۱۲۰ در نوسان بوده است. بهترین رتبه (نود و هشتم) در سال‌های ۲۰۱۲- ۲۰۱۰ و بدترین جایگاه (یکصد و بیستم) در سال ۲۰۱۴ کسب شده است. در سال ۲۰۱۵ بر اساس زیرشاخص‌های شانزده‌گانه کارآیی بازار کالا، بهترین وضعیت مربوط به زیرشاخص «اثربخشی سیاست‌های ضدانحصاری» بود که رتبه چهل و یکم در آن کسب شد و گویای موفقیت دولت یازدهم در اجرای سیاست‌های ضدانحصاری است. بر پایه این بررسی کشورها در صورت برخورداری از کارآیی در بازار کالا، ترکیب مناسبی از کالا و خدمات را تولید می‌کنند که این وضع سبب تعادل نسبی عرضه و تقاضای کالا و خدمات می‌شود.