تحقق رویای «گازی» ایران در پارس جنوبی

با افتتاح این فازها تولید روزانه ایران به بیش از ۷۵۰ میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید و شاهد تولید یک میلیون بشکه‌ای میعانات گازی خواهیم بود. همچنین به ازای هر ۲ فاز پارس جنوبی سالانه ۵/ ۳ تا چهار میلیارد دلار درآمد ارزی کشور افزایش پیدا می‌کند. به این ترتیب در مدت زمانی کمتر از ۲سال تمام سرمایه‌گذاری‌ها دراین پنج فاز (۲۱، ۲۰، ۱۹، ۱۸، ۱۷) به اقتصاد ملی باز خواهد گشت. سبقت ایران از قطر در تولید روزانه گاز طبیعی در شرایطی رقم خورد که این اتفاق در روزهای نخست آغاز به کار دولت یازدهم رویایی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسید.

این رویای دیرینه اما روز گذشته و با تکمیل فازهایی که در دو دولت قبلی ناقص باقی مانده بودند در مراسمی رسمی به واقعیت پیوست. همچنین طلسم برداشت از لایه نفتی میدان مشترک پارس جنوبی نیز که قطر برداشت از آن را سال‌ها قبل آغاز کرده بود روز گذشته و با افتتاح رسمی فاز یک این پروژه شکسته شد. به این ترتیب در نخستین فاز ایران قادر به برداشت روزانه ۳۵ هزار بشکه نفت خام از این لایه نفتی شد.

اما افزایش برداشت روزانه گاز ایران در حالی موفقیتی بزرگ برای کشور به شمار می رود که ایران هنوز در برداشت تجمیعی از قطر عقب‌تر است. تولید تجمیعی گاز ایران از میدان مشترک پارس جنوبی تا سال ۹۵ درحالی هزار و ۶۰ میلیارد متر مکعب بوده که قطر تا کنون هزار و ۷۷۱ میلیاردمتر مکعب گاز برداشت کرده است.

این آمار را علی کاردر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران به تازگی اعلام کرده است. ایران در سال‌های میانی دهه ۷۰ و با تاخیر نسبت به قطر برداشت گاز از میدان مشترک پارس جنوبی را آغاز کرد و در دو دولت نهم و دهم نیز زمان زیادی را برای تکمیل فازها از دست داد. با این حال یکی از راهکارهای ایران برای جبران فاصله با رقیب خود جذب سرمایه و تکنولوژی خارجی برای اجرای طرح‌های توسعه پارس جنوبی است.

بر این اساس شرکت ملی نفت ایران، پس از لغو برجام و با تکیه به مدل جدید قراردادهای نفتی، کنسرسیومی به رهبری شرکت بین‌المللی توتال ایجاد کرده است که در صورت شروع به کار این کنسرسیوم علاوه بر توسعه و تکمیل فاز ۱۱ پارس‌جنوبی، تکنولوژی جبران افت فشار گاز (به‌عنوان مشکلی طبیعی) در میدان پارس جنوبی برای نخستین بار در منطقه در ایران اجرایی می‌شود.

ورود این تکنولوژی می‌تواند نقش اثرگذاری در افزایش تولید گاز ایران داشته باشد. بیژن زنگنه در رابطه با زمان ورود توتال به پارس جنوبی در نشستی خبری که در عسلویه با خبرنگاران داشت، گفت: بعد از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا توتال صحبت‌هایی را در مورد ادامه همکاری با ایران مطرح کرد که ما گله کردیم. با این وجود مذاکرات از نظر تنظیم قرارداد با سرعت جلو می‌رود و ممکن است ظرف ۲هفته آینده نتیجه مذاکرات مشخص شود، اما مشخص نیست تفاهم نامه چه زمانی امضا شود.

پارس جنوبی؛ سکوی پرش ایران

اما بعد از رونمایی از نمادهای فازهای یاد شده در منطقه پارس جنوبی که تلفیقی از هنر و صنعت در منطقه پارس جنوبی ایجاد کرده است، با فرمان رئیس‏جمهور در ارتباطی تصویری با مدیران اجرایی فازها؛ ۶ فاز استاندارد و طرح توسعه لایه نفتی پارس جنوبی از محل فازهای ۱۷ و ۱۸ رسما به بهر‏ه‏برداری رسید. افتتاح رسمی طرح‏های یاد شده به شکل همزمان در حالی با تاکید به قرار داشتن در آستانه انتخابات ۲۹‌اردیبهشت در روزهای گذشته با انتقادهایی همراه بوده که واقعیت غیرقابل انکار در این رابطه این است که بر خلاف تجربه گذشته؛ همه این هشت طرح به شکل «کامل» مورد بهره‏برداری قرار گرفتند تا به تعبیر رئیس‏جمهوری در مراسم افتتاحیه این پروژه‏ها در عسلویه «سکوهای این فازها، سکوهای پرش ایران به سمت پیشرفت باشند.» به این ترتیب در افتتاح این فازها نه از کپسول گاز برای روشن کردن شعله‏ای استفاده شد و نه هیچ طرح نیمه‏کاره‏ای به شکل نمایشی افتتاح شد.