محمدباقر قالیباف آخرین لایحه بودجه دوره فعلی مدیریت شهری تهران را روز گذشته با رقم ۱۸ هزار و ۴۸۹ میلیارد تومان به پارلمان محلی پایتخت تقدیم کرد. محتوای آنچه شهردار تهران برای دخل و خرج پایتخت در سال ۹۶ تعیین کرده است نشان میدهد بودجه سال آینده شهر تهران حاوی شش اسم رمز و دو فرصت اقتصادی برای پایتخت و شهروندان است.
به نقل از اقتصادنیوز ، لایحه بودجه سال آینده پایتخت با رقم ۱۸ هزار و ۴۸۹ میلیارد تومان برای سومین سال متوالی از کمترین نرخ رشد تک رقمی برخوردار شده است؛ در حالی که پیش از این (دستکم تا سال ۹۳) بودجه اداره پایتخت حداقل ۱۰ تا ۱۵ درصد در هر سال افزایش پیدا میکرد. اما سال ۹۵ مبلغ بودجه معادل ۸/ ۳ درصد در مقایسه با سال ۹۴ رشد کرد و بودجه پیشنهادی شهرداری برای سال آینده نیز با افزایش ۴/ ۳ درصدی از سوی شهرداری در نظر گرفته شده که با توجه به نرخ تورم ۹ درصدی حال حاضر انقباض عجیب بودجهای محسوب میشود.
محتوای لایحه بودجه مطابق با آنچه شهردار تهران بهصورت مکتوب در صحن علنی شورای شهر تهران ارائه کرد، نشان میدهد لایحه دخل و خرج سال آینده شهر تهران حاوی ۶ پیام است که شامل بودجه با حداکثر انقباض ممکن، افزایش سهم منابع نقد و کاهش منابع غیرنقد در بودجه، کاهش درآمد حاصل از مالیات ارزش افزوده تحت تاثیر تصمیم دولت و تصویب مجلس، پیشبینی متفاوت و حذف امکان اولیه از اجرای ابرپروژههای هزینهبر در پایتخت و ورود دیوان محاسبات کل کشور بر عملکرد مالی شهرداریها میشود. رمزگشایی از این ۶ عنصر کلیدی بودجه ۹۶ پایتخت مشخص میکند: علت اعمال حداکثر انقباض مالی در لایحه بودجه سال آینده تهران میتواند ناشی از دو فرضیه باشد که کارشناسان اقتصاد شهری هر دو را امکانپذیر میدانند.
فرضیه اول میتواند این باشد که در کنار این بودجه، مدیریت شهری تهران یکسری منابع «پشتیبان» یا در «سایه» برای سال آینده پیشبینی کرده است و قصد دارد در طول سال ۹۶ به شکل متمم یا اصلاحیه بودجه آنها را به منابع مالی از قبل مصوب ضمیمه کند. این فرضیه از آنجا به واقعیت میتواند نزدیک باشد که دیروز همزمان با ارائه لایحه بودجه ۹۶، اصلاحیه لایحه بودجه ۹۵ دستکم با رقم دو هزار میلیارد تومان بررسی و تصویب شد؛ اما فرضیه دوم درباره علت رشد ناچیز بودجه سال آینده شهرداری میتواند به موضوع تسویه بودجه پایتخت از هزینههای زائد و تقویت ردیفهای واقعی نسبت داده شود که این موضوع بهصورت اجباری و ناشی از اثر رکود سه سال و نیم اخیر در بخش ساختوساز در تهران است.
اما دومین پیام بودجه ۹۶ پایتخت ماجرای افزایش ۴ واحد درصدی منابع نقد و کاهش منابع غیرنقد به همین میزان است. از بودجه ۱۸ هزار و ۴۸۹ میلیارد تومانی پیشنهاد شده برای سال آینده ۱۱ هزار و ۸۳۳ میلیارد تومان به منابع نقد و ۶ هزار و ۶۵۶ میلیارد تومان به منابع غیرنقد اختصاص پیدا کرده است؛ به این معنا که ۶۴ درصد منابع به شکل نقد و ۳۶ درصد منابع بهصورت غیرنقد در قالب بودجه سال ۹۶ پیشبینی شده است. رمزگشایی از سهم منابع نقد و غیرنقد در بودجه پیشنهادی نشان میدهد احتمالا شهرداری تهران برای سال آینده بنا دارد چالش بزرگ پیمانکاران پروژههای شهر را به نوعی کاهش دهد. دو ماه پیش «دنیای اقتصاد» با انتشار گزارشی از سوی کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران از توقف نیمی از دو هزار پروژه عمرانی و نگهداشت شهری خبر داد. مطابق این گزارش در حال حاضر ۲ هزار و ۱۷۳ پروژه عمرانی و نگهداشت در شهر تهران فعال است که نیمی از آنها از برنامه زمانبندی عقبتر هستند. بررسیهای شورای شهر نشان داده بود که اگرچه پنج عامل منجر به عقب ماندگی پروژهها شدهاند اما کمبود نقدینگی بیشترین وزن (معادل ۴۰ درصد) را در عقبماندگی پیشرفت فیزیکی پروژهها داشته است. از این رو شاید شهرداری بنا دارد منابع نقدی بیشتری را صرف تسویه طلب پیمانکاران در سال آینده کند.