دامنه استخراج غیرقانونی کهربا در روسیه و اوکراین گسترده شده و گروههای محلی از استخراج این سنگ نیمهقیمتی به خوبی درآمدزایی میکنند، اما این اتفاق به نرخ نابودی محیطزیست منطقه و آسیب به اقتصاد این کشورها انجام میشود.
حالا این پرسش وجود دارد که دولتهای این دو کشور تا چه اندازه میتوانند با آنچه «حمله به طلای بالتیک» نام گرفته برخورد کنند. به گزارش صمت به نقل از ماینینگفناوری کهربا یا «طلای بالتیک» یک رِزین فسیل شده است که به دلیل زیبایی ستودنیاش در ساخت جواهر و سایر موارد تزئینی به کار میآید. این سنگ در اوکراین، روسیه، لهستان و لیتوانی بسیار یافت میشود و کهربای این مناطق به دلیل رنگ بسیار غلیظ عسلی با انواع آن در امریکای جنوبی متفاوت است. جالبترین کاربردهای کهربا در ایالتهای بالتیکی دیده میشود که از جمله آنها تالار کهربا در کاخ شارلوتنبورگ برلین است که پس از غارت آن ازسوی نازیها در جنگ جهانی دوم بازسازی شد. کهربا از جمله سنگهای قیمتی به شمار میآید و بهای آن بسیار وابسته به اندازه، شکل و رنگ آن است. «سنگ خورشید» نامی است که به کهربای خالص داده میشود و یکی از گرانقیمتترین انواع آن است. میانگین نرخ آن بین ۱۵۰ تا ۴۵۰۰ دلار در هر کیلوگرم برآورد میشود و معدنکاران از یک پیت مجزا میتوانند روزانه به ارزش بیش از ۵۰ هزار دلار کهربا بهدست آورند. این میزان پول در مقایسه با میانگین درآمد یک کارگر کارخانه در روسیه و اوکراین رقم خوبی است. یک کارگر کارخانه در روسیه به طور متوسط کمتر از ۱۲ هزار دلار و در اوکراین کمتر از ۲۱۰۰ دلار در سال درآمد دارد.
چگونگی استخراج کهربا
بیشتر ذخایر کهربا را گروههای معدنکار غیرقانونی در روسیه و اوکراین استخراج میکنند و برای این کار از پمپهای آبی بهره میبرند که از ماشینهای قدیمی و قطعات خودروهای وَن درست شده و به طور ویژه برای استخراج ذخیره کهربا با تراکم و تمرکز کم ساخته شدهاند. در یک منطقه ممکن است صدها گروه به طور همزمان به کار استخراج مشغول باشند و هزاران نفر گل و لای را از زیرزمین بیرون بکشند تا از میان آنها کهربا بیرون آورند. آنها با چکمه و لباسهای مندرس در گلها راه میروند و در میان زبالههای شناور در آنها این سنگ قیمتی را جستوجو میکنند. اینگونه بهرهبرداری غیرقانونی از کهربا آسیبهای زیستمحیطی بیحساب و کتابی را به وجود آورده که از جمله آن بایر شدن زمین و تبدیل شدن آن به جایی شبیه به سطوح کره ماه است، همچنین مناطق وسیعی از جنگلها از بین رفته و روشهای نادرست استخراج باعث شده خاک به طور کامل تخریب شود و حیات گیاهی نتواند ادامه پیدا کند. این در حالی است که در استخراج قانونی کهربا، معدنکار مجبور به احیای جنگلهایی است که از بین برده و معدنکاران غیرقانونی در قید و بند چنین قوانینی نیستند. آنها زمین استخراج شده را به راحتی رها میکنند؛ زمینی که حالا دیگر قابلیت فعالیتهای جایگزین مانند کشاورزی را ندارد. در طول ۳سال گذشته بیش از ۲هزار هکتار از زمینهای اوکراین تخریب شده است.
کهرباخیزترین مناطق
شمال غربی اوکراین و غرب روسیه کهرباخیزترین مناطق به شمار میآیند و در نتیجه، گروههای معدنکار زیادی را به خود جذب میکنند. شهر کالینینگراد روسیه و بین لیتوانی و لهستان ۹۰ درصد از «سنگ خورشیدی» بالتیک را تولید میکند و برخی از بزرگترین و قدیمیترین باندها در آن فعال هستند. نماینده مجلس کالینینگراد که ناشر روزنامه «ایگوررادنیکُو» نیز است به شبکه خبری انبیسی در این باره گفت: استخراج غیرقانونی کهربا از پس از فروپاشی جماهیر شوروی و در دوران روسیه مدرن وجود داشته است. بیشتر استخراج جنبه قانونی ندارد و حجم آن سالانه به بیش از ۳۵۰ تا ۴۰۰ تن میرسد، این ارقام حجمی ۱۰ مرتبه بیشتر از استخراج رسمی را نشان میدهند.