خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
نشست الحاق به سازمان تجارت جهانی از منظر توسعه در موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی با مدیریت میرهادی سیدی، عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی برگزار شد.
در این نشست خواکیم رایتر، معاون دبیر کل آنکتاد به سخنرانی پرداخت و صادق ضیایی‌بیگدلی، قائم‌مقام سازمان توسعه تجارت نیز پرسش‌هایی را مطرح کرد که در ادامه این گزارش می‌خوانید.
در ابتدای نشست میرهادی سیدی در معرفی خواکیم رایتر گفت: خواکیم رایتر در رشته اقتصاد در لندن اسکول تحصیل کرده و سفیر سوئد در سازمان تجارت جهانی بوده است.
خواکیم رایتر در ابتدای صحبت‌های خود از حضور در تهران اظهار شادمانی کرد و گفت: زمانی که عضو گروه کاری لیبریا در سازمان تجارت جهانی بودم وزیر تجارت این کشور حرف مهمی زد؛ او مقابل اعضای سازمان تجارت جهانی ایستاد و گفت که «تجارت مهم است چراکه مردم مهم هستند. »
این گفته صحیح است، لیبریا کشور فقیری است و توسعه تجارت در این کشور می‌تواند به مبارزه با فقر کمک کند.
بسیاری از کشورهای جهان اکنون در حال مبارزه با فقر هستند و در شرایط نابرابری با یکدیگر زندگی می‌کنند.
این نابرابری تنها بین کشورها نیست بلکه در جهانی شدن نیز کشورهای مختلف در شرایط نابرابری قرار دارند.
این امر موجب افزایش خطر در جوامع و ارتباطات جهانی می‌شود اما توسعه تجارت کشورها در جهان می‌تواند به کاهش فقر و نابرابری در این کشورها کمک کند.
او افزود: سیاست‌های تجاری باید روی مردم متمرکز شود.
تجارت باید به عنوان امری قابل احترام توسط دولت‌ها نگریسته شود.
تجارت دیگر بخشی از مشکلات جامعه نیست و تنها می‌توان از طریق «تجارت» محصولات را به فروش رساند، واردات داشت و یا سرمایه خارجی در کشورها جذب کرد.
تجارت امروزه یکپارچه شده و به‌عنوان کنش متقابل بین ملیت‌ها و مردم کشورهای مختلف است.
در سیاست‌گذاری‌های تجاری باید در نظر داشت که تجارت روی تمامی قشرهای جامعه اثرگذار است.
سیاست‌های تجاری توسط وزارت تجارت تعیین می‌شوند و تاجران باید تجارت را از منظر چشم‌انداز دولتی اداره کنند.
تجارت همچنین به فرهنگ، برنامه‌ها و استراتژی‌های صنعتی، اداره گمرک و وزارت تجارت کشورها بستگی دارد.
تجارت کتاب قانون نیست
رایتر اظهار کرد: تاجران تجارت را به عنوان کتاب قانون در نظر گرفته‌اند که اشتباه است.
قوانین تجاری به شما حق رقابت می‌دهند اما شما را به یک مبارز تبدیل نمی‌کنند.
شما نیاز به طراحی استراتژی برای رقابت دارید. او در ادامه گفت: ظرفیت‌های ناشناخته‌ای در ایران برای رقابت وجود دارند.
این امر دلالت بر این دارد که شاخص‌هایی در این کشور وجود دارند؛ به عنوان نمونه در حوزه کسب‌وکار که نیاز به برنامه‌ریزی و اقدامات بسیاری دارند، رایتر عنوان کرد: ایران در تلاش برای توسعه بازارهای تجاری خود است و در این حوزه دارای شایستگی، نوآوری و فناوری است.
تمامی این امور نشان‌دهنده موفق بودن سیاست‌های تجاری این کشور هستند اما سیاست‌های تجاری به خودی خود موجب موفقیت ایران در حوزه تجارت در میان کشورهای جهان نمی‌شوند.
پس نیاز به ارتباط یکپارچه با دیگر کشورهای جهان داریم.
سرمایه‌گذاری امری بسیار مهم است که موجب جذب سرمایه‌های خارجی می‌شود.
این سرمایه‌گذاری زمانی موثر است که با سرمایه‌های داخلی و ارتباط ایجاد کردن میان شرکت‌های خارجی و کسب‌وکارهای محلی ترکیب شود.
همچنین ایران باید با شرکت‌های خارجی و کسب‌وکارهای محلی برخورد یکسانی داشته باشد.
او اضافه کرد: حوزه‌ای که در ایران نیازمند توجه بیشتری است و در سیاست‌های تجاری ایران در نظرگرفته نشده، خدمات است.
همچنین زیرساخت‌های خدمات نیازمند توجه بیشتری هستند.
لجستیک، حمل‌ونقل و بیمه کالا از مواردی هستند که باید به آنها توجه شده و اقداماتی در جهت بهبود این موارد انجام شوند.
این امور مواردی هستند که هزینه کسب‌وکارها را و در نتیجه هزینه تجارت رقابتی را مشخص می‌کنند.
رایتر اظهار کرد: درباره ایران تمامی این موارد به عنوان یک تجارت رقابتی و در حوزه توسعه جهانی در آینده بسیار مهم هستند.
متاسفانه در ایران فشارهای اقتصادی بسیاری وجود دارند.
آنچه من تلاش دارم بگویم آن است که سیاست‌های تجاری باید به‌عنوان فونداسیون تجارت به عنوان ابزاری برای پیش بردن و توسعه و تحول اقتصادی به کار برده شود.
او گفت: همچنین تجارت می‌تواند به عنوان ابزاری برای اشتغالزایی و افزایش کیفیت زندگی و ایجاد زندگی بهتر برای مردم به کار گرفته شود.
رایتر در ادامه افزود: متاسفانه فرضیه‌ای وجود دارد که تجارت همواره مثبت عمل می‌کند و فعالیت‌های تجاری همواره تاثیر مثبتی بر جای می‌گذارد.
تجارت به همان اندازه که مثبت است می‌تواند تاثیر منفی نیز داشته باشد.
تجارت موتوری است که می‌تواند تولید کند در همان حال که قابلیت نابود کردن دارد.
در تجارت باید پذیرفت که اشخاصی در رقابت‌های تجاری می‌بازند و باید پاسخ‌هایی برای آنها آماده کرد. به گفته رایتر: تجارت، یک بازی با سطوح مختلف است.
به تجارت باید به‌عنوان قطعه‌ای از یک پازل نگریسته شود.
به نظر من سیاست‌های تجاری نباید بر مبنای ایزوله کردن یک کشور باشد بلکه باید منجر به ارتباطات هرچه بیشتر و بهتر یک کشور با دیگر کشورها شود.
پذیرش قوانین سازمان الزامی است
رایتر عنوان کرد: پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی می‌تواند موجب توسعه تجارت و ایجاد مشاغل بیشتر در ایران شود.
نکته‌ای که درباره سازمان تجارت جهانی وجود دارد آن است که قوانین این سازمان تغییرناپذیرند و اگر ایران قصد دارد به سازمان تجارت جهانی پیوندد، باید قوانین این کشور را بپذیرد.
قوانین این سازمان یکسان هستند و هیچ استثنایی در این حوزه وجود ندارد.
می‌توان در برخی از حوزه‌ها تعهدی به سازمان تجارت جهانی نداد.
به‌عنوان نمونه هرگز سوئد درباره سلامت تحصیل تعهدی به این سازمان نداد.
اکنون راه پیوستن به سازمان تجارت جهانی سخت به نظر می‌رسد اما می‌توان با تغییر سیاست‌های تجاری و پذیرش قوانین این سازمان راه پیوستن به سازمان تجارت جهانی را آسان‌تر کرد.
پرسش و پاسخ
در ادامه صادق ضیایی بیگدلی، قائم‌مقام سازمان توسعه تجارت پرسش‌هایی مطرح کرد.
او گفت: در ایران تجارت به معنای واردات است و صادرات بیشتر در حوزه نفت معنا پیدا می‌کند. چطور می‌توان مطمئن بود که با پیوستن به سازمان تجارت جهانی و توسعه تجارت تولیدات داخلی از واردات محصولات مشابه متضرر نمی‌شوند و به جای اشتغالزایی این پیوستن منجر به از بین رفتن مشاغل نمی‌شود؟
رایتر در پاسخ گفت: سازمان تجارت جهانی مانند قطعه‌ای از یک پیتزا است و پیوستن به این سازمان به تنهایی نه منجر به توسعه تجارت و واردات می‌شود و نه تهدیدی برای تولیدات داخلی به‌شمار می‌رود.
ایران محدودیت‌های بسیاری در حوزه واردات دارد و دولت ایران می‌تواند روند واردات محصولات در کشور را کنترل کند، باید بررسی کند که کدام حوزه از واردات محصولات ضربه خواهد خورد و در حوزه آن با سازمان تجارت جهانی مذاکره کند.
همچنین می‌تواند از موافقتنامه گات بهره ببرد.
دولت باید برنامه‌ریزی کند و در حوزه‌هایی که تولید در حال پیشرفت است از واردات ممانعت کند.
به عنوان نمونه برزیل در حوزه نساجی بسیار پیشرفت کرده اما در این صنعت واردات نیز دارد.
این به معنای آن نیست که برزیل سیاست‌های تجاری ضعیفی دارد بلکه این کشور واردات محصولات خود را کنترل کرده است.
او افزود: هیچ یک از ما ۱۵سال گذشته تصور نمی‌کردیم ایران در حوزه تجارت جهانی تا این حد اهمیت یابد. این خود یک انقلاب است.
از راهکارهایی که تولید می‌تواند در مقابل واردات مقابله کند آن است که کشور در حوزه دانش و فناوری کامل باشد که این امر حتی برای سوئد نیز ممکن نیست.
کشورهای محدودی مانند آلمان در این حوزه قوی هستند اما بسیاری از کشورها راهی طولانی تا رسیدن به حد کمال در حوزه دانش و فناوری دارند.
ایران می‌تواند در حوزه ارتقای سواد و دانش جوانان تلاش کند.
برزیل در این حوزه کشوری پیشرو است و این امر موجب رشد صنعتی این کشور شده است.
رایتر در پاسخ به این سوال که آیا بهتر نیست ایران صبر کند تا سیاست‌های ارزی این کشور بهبود یابد و مشکلات ساختاری ایران در حوزه تجارت و سیاست‌های ارزی رفع شوند و سپس برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی تلاش کنیم یا اینکه بهتر است برای پیوستن به این سازمان اکنون اقدام کنیم؟ گفت: هرگز کشور کاملی وجود ندارد.
چه در حوزه سیاست‌های ارزی و چه در حوزه تجارت هیچ کشوری به طور کامل و بی‌نقص عمل نمی‌کند.
اگر صبر کنید؛ زمانی که شما ۵ گام برای بهبود اوضاع و شرایط خود برداشته‌اید کشورهای دیگر ۲۰ گام برداشته‌اند.
به عقیده من صبر کردن در روند پیوستن ایران به WTO اشتباه بزرگی است.
تجارت می‌تواند به‌عنوان موتور توسعه عمل کند.
صبر کردن به منزله آن است که شما نمی‌دانید اقتصاد در جهان چگونه عمل می‌کند.
تجارت جهانی مانند یک بازی است که هیچ انتهایی ندارد.
اگر خوب عمل کنید اهمیتی ندارد اما اگر در تجارت جهانی بد عمل کنید از عرصه تجارت حذف می‌شوید.
در این بازی باید همواره بهتر عمل کنید. در حوزه سیاست‌های ارزی نیز باید استراتژی داشت.
باید به‌طور مستمر تلاش کرد تا بهتر شد.
در حوزه سیاست‌های تجاری نیز ازجمله سیاست‌هایی که منجر به رشد تجاری سوئد شد در پیش گرفتن سیاست تجارت آزاد بود.
آزادی به معنای جذب سرمایه است. تولیدات صنعتی در اثر آزادی رشد می‌کنند و توسعه می‌یابند.
اگرچه هرکشوری باید بر مبنای سیاست‌ها و فرهنگ کشور خودش برنامه‌ریزی کند و نمی‌توان کشورهای مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.
