تمدید تحریم‌های اقتصادی ایران و آیندۀ بر جام

به این ترتیب، باید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را به عنوان اخلال در جریان مبادلات اقتصادی دانست که همه نوع مقاصد سیاسی را در برمی‌گیرد. حکومت‌هایی که در این فرایند اخلال ایجاد می‌کنند، عموماً از ابزارهای متنوع اقتصادی و راهبردی برخوردارند.  تاکنون تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا و جهان غرب، محدودیت‌های قابل توجهی را برای زیرساخت‌های اقتصادی و ضرورت‌های امنیت ملی ایران به‌وجود آورده است. تحریم‌های اقتصادی چندجانبه در چارچوب قطعنامه‌های ۱۶۳۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵و ۱۹۲۹ شورای امنیت سازمان ملل اعمال شده است. براساس قطعنامه‌های یاد شده، تحریم‌های سازمان یافته علیه ایران شکل گرفته است. متعاقب قطعنامه ۱۹۲۹ شاهد اعمال محدودیت‌های جدیدی از سوی آمریکا و کشورهای اتحادیه اروپا علیه ایران هستیم.

  اکنون اصلی‌ترین دغدغه نهادهای سیاسی ایران را باید بهره‌گیری از سازوکارهایی دانست که اثرگذاری تحریم‌ها را کاهش داده و زمینه به‌کارگیری اقداماتی را فراهم سازد که مانع از اعمال تحریم‌های جدید شود. تحقق این امر از طریق الگوهایی مانند«شناسایی جایگزین‌ها»، «تعریف جایگزین‌ها به شکلی که بتوان آنها را با هم مقایسه کرد»، «ارزش‌گذاری جایگزین‌ها براساس معیاری واحد»، «محاسبه تغییرات سود و هزینه در طول زمان» و «جمع‌بندی براساس الگوی سود و هزینه» دانست. هدف اصلی کنگره آمریکا از اعمال تحریم‌های جدید آن است که ایران را در وضعیت کنش عکس‌العملی قرار دهد. بهترین عکس‌العمل آن است که درک دقیقی از اهداف عمومی تمدید تحریم اقتصادی ایران به‌وجود آید. محدودسازی نقش منطقه‌ای و راهبردی ایران را می‌توان اصلی‌ترین هدف کنگره آمریکا دانست. در این فرآیند، کنگره آمریکا تلاش دارد تا از طریق ایزوله کردن سیاسی ایران، زمینه برای افزایش محدودیت‌های اقتصادی را در آینده فراهم آورد.

از آنجایی که تحریم به‌عنوان الگوی آزمایش‌شده آمریکا برای محدودسازی قدرت راهبردی ایران محسوب می‌شود، کنگره ایالات متحده از سازوکارهایی بهره می‌گیرد که بیشترین فشار اقتصادی و راهبردی علیه ایران را به‌وجود آورد. لایحه تمدید تحریم‌ها بیانگر آن است که تاکنون مذاکرات دیپلماتیک تأثیر چندانی بر فرآیندهای گذار از تحریم اقتصادی به‌جا نگذاشته است. تاکنون آمریکا تمایل کمتری برای اعطای امتیاز در روند مذاکرات هسته‌ای داشته است. واقعیت آن است که تاکنون چانه‌زنی بین طرفین نه فقط منجر به پایان تحریم‌ها نشده، بلکه در این فرایند تحریم‌های اعمال شده علیه جمهوری اسلامی ایران به گونه تدریجی افزایش پیدا کرده است.