تشکیل شرکتهای تعاونی در ایران سابقه ۸۰ ساله دارد و فعالیت موثر و گسترده آن بعد از انقلاب و بهخصوص در زمان جنگ با تشکیل نهادهایی چون تعاونی روستایی و وزارت تعاون و امور روستاها وسازمان مرکزی تعاونی کشور آغاز شد و پس از آن با تاکید قانون اساسی به موضوع تعاون بیشتر پرداخت شد.
با شکلگیری شرکتهای فولادی و معادن کوچک و متوسط و افت قیمتهای فولادی، بسیاری از کارشناسان پیشنهاد ادغام این واحدها در قالب یک زنجیره هماهنگ را مطرح کردند اما اغلب واحدها از این موضوع استقبال نکردند و به همین دلیل و بحث ادغام بیشتر در قالب طرح ماند. در گفتوگو با سیدحمید کلانتری، معاون امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیشنهادی از سوی وی مبنی بر فعالیت بنگاههای کوچک حوزه معدن و فولاد در قالب تعاونی مطرح شد که به این موضوع در هفتمین همایش چشمانداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار که به ابتکار روزنامه «دنیای اقتصاد» برگزار میشود نیز پرداخته میشود. مشروح این گفتوگو در ادامه آمده است:
فعالیت در قالب تعاونی چه مزایایی برای بنگاههای اقتصادی دارد؟
به نظرم هنوز جامعه مفهوم صحیح تعاون را درک نکرده و آنچه در ذهن افراد تداعی میشود شرکتهای تعاونی حوزه مصرف است؛ اما بخش اصلی فعالیت در قالب شرکت تعاونی در واقع ایجاد همافزایی بین فعالیتهای مشترک، هماهنگ و همجنس است که منجر به افزایش بهرهوری و مقیاس فعالیت میشود.
تعاونیها چه نقشی در اقتصاد دارند؟
نقش شرکتهای تعاونی، جمعآوری سرمایههای خرد و ناکارآمد مردم و تبدیل آن به سرمایه اقتصادی و کنار هم قرار دادن بنگاههای کوچک و بزرگ کردن مقیاس این بنگاهها در قالب تعاونی است. پایه شکلگیری تعاونیها، سرمایه اجتماعی است یعنی براساس رشد سرمایه اجتماعی، مشارکت مردم در اقتصاد رشد کرده و یک قالب مناسب و موثر که ناشی از تحولات اجتماعی است، با عنوان تعاونی شکل میگیرد. بنابراین تعاونی دارای سرمایه اجتماعی و تبدیل این سرمایه اجتماعی به تولیدات اقتصادی است. تعاونی یکی از راهکارهای اصولی برای مردمی کردن اقتصاد است. یکی از ۵ شاخص اصلی که در اقتصاد مقاومتی مطرح شده، مردمی شدن اقتصاد است. یکی دیگر از نقشهای تعاونیها، توسعه عدالت اجتماعی است و یکی از اهداف اقتصادی این است که عدالت اجتماعی بسط پیدا کند. تعاونیها در مقطعی در اروپا ظهور پیدا کردند که عدالت اجتماعی در حوزه صنعت وجود نداشت و ظهور شرکتهای تعاونی منجر به عدالت اجتماعی شد. یکی از انواع تعاونیها، تعاونی تامین نیاز است. تامین نیاز تولیدکنندگان یا مشاغل همگن. بهعنوان نمونه در حوزه کشاورزی در گرایشهای مختلف فعالیتهای اقتصادی کوچک زیادی داریم که با اتصال به حوزه تعاون در بخشهای مختلف زنجیره تولید باعث افزایش بهرهوری و حجیم کردن مقیاس فعالیت شده است.
چه پیشنهادی برای هم افزایی در حوزه فولاد و معدن دارید؟
با تشکیل تعاونی از سوی واحدهای کوچک صنعتی و معدنی توان رقابتی آنها با واحدهای بزرگ افزایش یافته و هزینهها کاهش پیدا کرده و عملیات آنها اقتصادی میشود. این اتفاقی است که مثال بارز آن در حوزه پسته با تشکیل تعاونی آن بهوجود آمده و حتی توان صادراتی و رقابت در عرصههای بینالمللی نیز افزایش پیدا کرده است. از این منظرتشکیل شرکتهای تعاونی بهترین ابزار بخش خصوصی برای توسعه است. ما در وزارت تعاون به دنبال توسعه تعاونیهایی با تعداد اندک نیستیم؛ چرا که در آن تعاونیها نگاه خدماتی وجود دارد مثل تعاونیهای مصرف که امروزه رقبای بزرگی مانند بازارهای مجازی دارند و باید خود را ارتقا دهند و با آنها رقابت کنند. در حوزه معادن سنگ آهن و فولاد به نظر من نکتهای که مهم است، ایجاد ارزش افزوده بیشتر در زنجیره صنعت فولاد است؛ چرا که این صنعت بهعنوان یک صنعت مادر برای کشور محسوب شده و باید هر چه میتوانیم بهکار گیریم تا ارزش افزوده بیشتری صورت گیرد. ایجاد صنایع پاییندست و ارتقای بخش R&D صنعت فولاد باید سرعت بیشتری گیرد و به سمت تولید فولادهای آلیاژی پیش برویم تا بتوانیم سهم موثرتری از صادرات را در بازارهای بینالمللی پیدا کنیم.
برچسببانک توسعه تعاون شرکتهای تعاونی واحدهای فولادی
همچنین ببینید
زنجیره فولاد نیازمند توازن و افزایش کیفیت
فولادسازی در کشور برای توسعه خود نیازمند تکمیل زنجیره فولاد است. این زنجیره از اکتشاف و ...