خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
در ایران بانک نخستین گزینه‌ای است که برای تامین مالی به ذهن صنعتگران و سرمایه‌گذاران می‌رسد و ابزارهای دیگر در بخش تامین مالی صنایع بسیار کمرنگ فعالیت می‌کنند به همین دلیل اقتصاد بانک محور و نبود ابزارهای مناسب تامین مالی باعث شده سهم تامین مالی از طریق بازار سرمایه در اقتصاد کشور به کمتر از ۱۵ درصد برسد.
به نقل از روزنامه صمت: این درحالی است که بازار سرمایه یکی از ابزارهای بسیار قدرتمند برای تامین مالی صنایع در کشورهای توسعه‌یافته است. بررسی ساختار تامین مالی کشور در سال‌های گذشته حاکی از این تفاوت آشکار میان سهم بازار سرمایه و سهم بازار پول در تامین مالی اقتصاد است. براساس آمار سهم بازار سرمایه از تامین مالی در سال‌های ۹۰، ۹۱ و ۹۲ به ترتیب ۱۴ درصد، ۱۴ درصد و ۲۰ درصد از کل تامین مالی بوده است در حالی که بازار پول به ترتیب ۷۹، ۷۴ و ۷۴ درصد تامین مالی اقتصاد را در این سال‌ها به عهده داشته و بخش باقیمانده از طریق سرمایه‌گذاری خارجی تامین شده است. مقایسه این اعداد با میانگین جهانی، وضعیت نامطلوب و نقش کمرنگ بازار سرمایه را آشکار می‌کند.
مزایا و چالش‌ها
صنایع کشور در سال‌های اخیر با بحران نقدینگی روبه‌رو بوده‌اند و تامین مالی از طریق بانک‌ها باعث شده آنها روزبه‌روز بدهکارتر از قبل به سیستم بانکی باشند. از این‌رو با ظهور ابزارهای جدید به‌طور قطع شرایط تامین مالی صنایع تغییر پیدا خواهد کرد و بانک‌ها نیز وارد شرایط رقابتی خواهند شد. استفاده از بازار سرمایه برای تامین مالی دارای ویژگی‌هایی است که می‌توان به کاهش هزینه‌های تامین مالی، سهولت و سرعت قابل‌قبول در تامین مالی، کمک به اعتبار و نشان شدن شرکت در بازار، معافیت‌های مالیاتی، امکان توسعه فعالیت، نظارت دائمی بر عملکرد مدیران و… اشاره کرد اما نبود اعتبارسنجی و رتبه‌بندی درست در بازار سرمایه، ضمانتنامه‌ها و تشریفات لازم برای انتشار اوراق مشارکت تامین مالی باعث شده تامین مالی از این طریق برای صنایع کوچک و صنایعی که با مشکل روبه‌رو هستند چندان به صرفه نباشد. بنابراین چنانچه شرایط بازار سرمایه به نحوی باشد که بیشتر صنایع با رتبه‌بندی و اعتبارسنجی دقیق امکان حضور در بازار سرمایه را داشته باشند به‌طور قطع سهم این بخش از تامین مالی افزایش پیدا خواهد کرد. البته در ۲ سال اخیر با تدوین آیین‌نامه‌های جدید و تلاش‌های دولت شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری به این سمت حرکت کرده‌اند و تاکنون بیش از ۲۰ شرکت بزرگ اقدام به انتشار اوراق مشارکت در بازار سرمایه کرده است.
رتبه‌بندی و تضمین
حسین سلیمی، عضو انجمن مدیران صنایع درباره موانع ورود صنایع به بازار سرمایه به صمت گفت: صنایع کوچک به دلیل نیاز به مبلغ‌های اندک توان تامین مالی از طریق بازار سرمایه ندارند، چراکه فرآیند طولانی‌تر و هزینه بالاتری برای آنها به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر یکی از مشکلات ورود صنایع به بازار سرمایه نبود اعتبارسنجی و رتبه‌بندی مناسب است. درکشورهای توسعه‌یافته تمام شرکت‌ها اعتبار سنجی می‌شوند و وقتی سهامی از سوی شرکت درجه یک ارائه می‌شود به سرعت مورد استقبال عموم قرار می‌گیرد. اما نبود این اعتبارسنجی در صنایع داخلی باعث کمبود تقاضا شده است. علاوه بر این در خارج از کشور صنایع با رتبه پایین‌تر از سهم بیمه بالاتری برخوردار هستند تا امنیت سرمایه‌گذاری در آنها بالاتر رود. نبود این ابزارها در بازار سرمایه باعث شده تا رغبتی برای سرمایه‌گذاری وجود نداشته باشد. وی با اشاره به اینکه تشریفات و تضمین‌های بازار سرمایه تامین مالی برای صنایع کوچک و صنایعی که با مشکل روبه‌رو هستند را به طور عملی غیرممکن می‌کند، اظهار کرد: بروکراسی اداری و ارائه تضمین‌ها برای انتشار اوراق مشارکت از مسائلی است که باعث می‌شود صنایعی که با مشکل نقدینگی روبه‌رو هستند به دنبال راه‌های دیگر تامین مالی بروند. به عبارت دیگر تامین مالی بازار سرمایه مناسب شرکت‌های با عملکرد مثبت و قوی است.
