توافق هسته ای که در ابتدا قرار بود تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای ایران را بردارد، چند گام فراتر رفته و تحریم فروش هواپیما به ایران را نیز برداشت. شکست حصر صنعت هوانوردی ایران اتفاقی بود که علاوه بر داخل کشور، چشم ناظران بین المللی را نیز به خود معطوف کرد. فرود اولین ایرباس نو در فرودگاه مهرآباد تهران نه فقط تحویل گرفتن یک هواپیمای جدید، که فصلی نو در روابط اقتصادی ایران با جهان را نوید داد.
به به نقل از اقتصادنیوز ، ایرباس A321 خریداریشده در چارچوب توافقات پسابرجام در حالی عصر پنجشنبه در فرودگاه مهرآباد تهران فرود آمد که ابتدای ماه جاری قرارداد ایران ایر و ایرباس پس از ماهها مذاکره نهایی شد. این هواپیما که نخستین فروند از ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس خریداریشده از شرکت اروپایی ایرباس است، در ساعت ۱۴ و ۴۶ دقیقه عصر پنج شنبه به ناوگان هوایی ایران اضافه شد. البته صنعت هوایی ایران طعم تلخ تحریمها را پیش از تشدید تحریمهای هستهای چشیده بود. بنابراین ورود اولین ایرباس به کشور علاوه بر اینکه میتواند خدشهای به پیشانی تحریمها در ۴ دهه گذشته باشد، مهمترین خروجی برجام در سالگرد آن و ضمانتنامهای برای ادامه اجرای تعهدات برجام در آینده نیز هست.
بهزعم کارشناسان، فرود نخستین ایرباس در مهرآباد حامل پیامهایی است که میتوان آثار اقتصادی و غیراقتصادی آن را بهطور مستقیم و غیرمستقیم بررسی کرد. نخست اینکه یکی از چالشهای اساسی روابط اقتصادی ما با دنیا مربوط به روابط بانکی است. با توجه به اجرای قرارداد ایرباس با تحویل نخستین هواپیما، مشخص میشود که اولین گام برای رفع چالش نظام بانکی برداشته شده است. پیش از این بانکهای بزرگ و مهم دنیا برای همکاری با ایران، هراس داشتند. این در حالی است که ورود ایرباس A321 ایرانهراسی را از این منظر تعدیل خواهد کرد. اما این اتفاق معمای دیگری را نیز حل خواهد کرد و آن، بحث بازگشت تحریمها است. در واقع اجرای قرارداد ایرباس، اعتماد به نفس سایر شرکتهای اروپایی را نیز افزایش خواهد داد.
از سویی کالای وارد شده به ایران کالای گرانقیمتی محسوب میشود؛ ارزش ایرباس A321 در کاتالوگ معادل ۱۱۵ میلیون دلار است که گفته میشود ایران ایر نصف این قیمت را پرداخت کرده است. از اینرو خرید این کالای میلیون دلاری میتواند نقطه امیدی برای خارجیها درخصوص همکاری با ایران در دوره پسابرجام محسوب شود. نباید فراموش کرد که ایرباس شرکتی چندملیتی است. هرچند آحاد جامعه این شرکت هواپیمایی را فرانسوی میدانند، اما واقعیت این است که ایرباس شرکتی اروپایی است که با توجه به منفعت جمعی اروپا از این شرکت، احتمال عدم اجرای قرارداد را کاهش میدهد و میتواند برای ایران تضمینکننده خوبی باشد.
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در مراسم ورود نخستین ایرباس خریداری شده اعلام کرد: در این قرارداد ایرباس متعهد شده است ۲ فروند هواپیمای A 330 را نیز امسال به ایران ایر تحویل دهد. براساس قرارداد منعقده با ایرباس، قرار است ۷ هواپیمای A321 در سال ۱۳۹۶ و در کنار آن پنج فروندATR،به ایران ایر تحویل شود. وی همچنین درخصوص بازسازی مالی و ساختاری ایران ایر تاکید کرد: به منظور افزایش کارآیی ایران ایر از لحاظ حقوقی و بازسازی مالی، برنامه این است که اوراق شرکت در بورس و در صورت اخذ مجوزها در بازارهای جهانی عرضه شود. وی گفت: در این قراردادها، روند نگهداری هواپیما، تعمیرات اساسی(اورهال) و تامین قطعات در نظر گرفته شده است تا بتوانیم صنعت هوانوردی ایران را بیش از پیش توسعه دهیم.آخوندی گفت: ایرباس و بوئینگ و ATR با حسن نیت پای امضای قرارداد نشستهاند و دلیلی ندارد که این قرارداد امضا شود اما اجرایی نشود.