نکته چهارم را با ذکر تجربه شخصی بیان میکنم؛ در بهار ۱۳۷۶ دوره کارشناسی ارشد را به پایان رساندم و در پاییز این سال به خدمت اعزام شدم؛ برخی از همکلاسان من در آن دوره که دیرتر از موعد مقرر و در زمستان ۱۳۷۶ یا بهار ۱۳۷۷ فارغالتحصیل شدند امکان یافتند از امکان پرداخت و خرید خدمت که در بودجه ۱۳۷۷ تصویب شد و تا پاییز ۱۳۷۶ اطلاعی از آن موجود نبود استفاده کنند.هرچند تجربه چند ماه آموزشی و استفاده از امریه در سازمان برنامه و بودجه وقت تجربه گرانبها و ارزشمندی برای نگارنده بود، ولی اتخاذ آن تصمیم در قالب بودجه سالانه عملا مزیتی برای افرادی ایجاد کرد که تحصیل خود را در زمان مرسوم به پایان نبردند.
هدف از طرح این موضوع تاکید بر این مهم بود که با توجه به آنکه پیشبینی تعداد مشمولان هر سال به سادگی قابلانجام است میتوان سیاستگذاری را برای مدتی قابل قبول (۵ یا ۱۰ ساله) انجام داد تا افراد بتوانند بر آن اساس موفق به برنامهریزی بلندمدت شوند.- نهایتا انجام تحلیل اقتصادی و اجتماعی دقیق و ارائه پیشنهادهای سیاستی با استفاده از ورودیهای لازم از اطلاعات جمعیتی و نیاز سازمانهای مختلف که میتوانند از خدمات سربازی مشمولان بهرهمند شوند و همچنین راهکارهای جایگزین قابل انجام است و لزوما باید در افق میانمدت و بلندمدت صورت گیرد، ولی یکی از راهها برای تلاش به منظور استفاده بهینه از نیروی سربازان احتمالا طرح لزوم پرداخت حداقل حقوق مطابق قوانین به سربازان (البته پس از طی دوره آموزشی) است . عدم استفاده بهینه از سربازان به احتمال قوی به پایین بودن قیمت استفاده از این نهاده در مقابل سایر نهادهها برمیگردد و مسلما تلاش برای واقعیتر کردن دستمزد پرداختی بابت خدمات سربازان خودبهخود بازیگران این عرصه را به اتخاذ تصمیم بهتر رهنمون خواهد شد که ممکن است به سمت راهحلهایی نظیر ارتش حرفهای، استفاده از معافیتهای زمان صلح و… سوق داده شود