توقف واردات برای حمایت از تولید
پیش از این نیز شاهد تصمیمگیریهای اینچنینی از سوی دولت عراق درخصوص صادرات سیمان بودهایم. عراق را میتوان یکی از پایگاههای اصلی صادرات سیمان دانست. نزدیکی این کشور به ایران که کاهش هزینههای صادرات را به همراه دارد، از یکسو و نیاز این کشور به سیمان برای بازسازی کشور از سوی دیگر، عمده دلیلی بود که موجب شد تا در سالهای اخیر عراق به یکی از پایگاههای اصلی صادرات سیمان در کشور بدل شود، اما در سال جاری و با از سرگیری تولید سیمان در این کشور، عراق اقدام به حمایت از واحدهای تولیدی خود کرد. روشی که اجرای آن موجب شد تا رکود تولیدکنندگان سیمان تشدید شود. علاوه بر موارد مذکور، سال گذشته در راستای قانونی کردن واردات سیمان به عراق برای ثبت و شناسایی مقدار وارد شده به این کشور و محدود ساختن واردات با سهمیهبندی هر کارخانه در مرزهای این کشور، دولت عراق اعلام کرد که کلیه کارخانههای صادرکننده سیمان باید برند محصول خود را در عراق به ثبت برسانند و از سوی دیگر در مرزهای صادراتی افرادی را بهصورت قانونی با وکالتنامه به این کشور معرفی کنند. اقدام صورت گرفته در حالی است که ایران شریک استراتژیک سیاسی عراق محسوب میشود و توقف صادرات سیمان از یکسو و ممنوعیت در نظر گرفته شده از سوی عراق مبنی بر توقف ورود کالاهای فاقد گواهی مبدا به عراق از سوی دیگر نشاندهنده آن است که به لحاظ اقتصادی این دو کشور نتوانستهاند به شریک استراتژیک بدل شوند.
در این خصوص عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با بیان اینکه در سالهای گذشته بخش اعظمی از صادرات سیمان به کشور عراق صورت میگرفت در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» میگوید: صادرات سیمان به عراق در سالهای ۹۳ و ۹۴ حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد کل صادرات سیمان بود؛ این روند تا اوایل سال جاری نیز ادامه داشت اما پس از آن، عراق به یکباره واردات سیمان را بهطور کامل متوقف کرد. به گفته شیخان، کمبود بودجه، مسائل امنیتی و رکود در ساخت و ساز، عمده دلایلی است که موجب شد این کشور توقف واردات سیمان را در دستور کار خود قرار دهد. شیخان با بیان اینکه مشکلات امنیتی هزینههای بسیاری را برای این کشور به همراه دارد میافزاید: عراق وعده داده با بهبود شرایط و از سرگیری واردات سیمان، ایران را در لیست اولویتهای خود در زمینه واردات این محصول، به این کشور قرار دهد.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در پاسخ به این پرسش که گفته میشود راهاندازی کارخانههای سیمان در این کشور یکی از دلایل جلوگیری از ورود سیمان به این کشور است، عنوان میکند: حمایت از واحدهای تولیدی داخلی نیز یکی از دلایل اقدام صورت گرفته از سوی عراق محسوب میشود؛ البته باید این نکته را مدنظر قرار داد که با وجود تولید سیمان، عراق بازهم با کمبود ۷ تا ۸ میلیون تنی سیمان روبهرو است که ناچار به تامین آن از کشورهای دیگر خواهد بود.شیخان درخصوص اینکه به دنبال تصمیم عراق قیمت سیمان در این کشور تا چه میزان افزایش یافته است، میگوید: در این مدت قیمت سیمان در حدود ۱۰ دلار افزایش یافته و بهنظر میرسد که برای اجرای این تصمیم میان تولیدکنندگان سیمان و مسوولان کشور عراق توافقی صورت گرفته باشد. دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان درباره اینکه چه زمان صادرات به عراق از سرگرفته خواهد شد، اظهار میکند: با توجه به مذاکراتی که با عراق از سوی مقامات دولتی صورت گرفته، احتمالا پس از پایان ماه مبارک رمضان صادرات به این کشور آغاز خواهد شد.
چندی پیش دبیر انجمن صنایع لبنی ایران نیز اعلام کرد که صادرات فرآوردههای لبنی به عراق کاهش یافته است. به گفته وی، بخشی از کاهش صادرات به عراق نیز در نتیجه تعرفه گمرکی تعیین شده از سوی این کشور برای محصولات ایرانی است. این در حالی است که تسهیل تجارت ایران با کشورهای همجوار در دوره جدید مورد توجه متولیان این امر قرار گرفته است اما این امر مستلزم اتخاذ تدابیری در روابط سیاست خارجی است که همسو با منافع اقتصادی بتواند عملکرد قابلقبولی داشته باشد.