صنعت سرنوشتساز نفت در کشور نقش مهمی در اقتصاد مقاومتی که رهبر معظم انقلاب اسلامی اجرای سیاست سال را به این مسئله حیاتی اختصاص دادند ایفا کرد و توانست با داخلیسازی بسیاری از تجهیزات راهبردی خود، گامهایی اساسی در خودکفایی تجهیزات نفتی بردارد؛ از این نظر میتوان وزارت نفت را نماد مسلم اقتصاد مقاومتی خواند.
پشتیبانی ساخت و تامین کالای شرکت ملی نفت ایران یکی از واحدهایی بوده که به جرات میتوان گفت یک تنه بار بزرگی از مبارزه با تحریمها، داخلیسازی کالاها، خودکفایی در تولید تجهیزات نفتی و اشتغالزایی از طریق آن را نهتنها در سطح وزارت نفت، بلکه در سطح سازمانهای صنعتی و اقتصادی کشور به دوش کشیده است.به گفته مدیر پشتیبانی ساخت و تامین کالای شرکت ملی نفت ایران، وزارت نفت پیش از اینکه سال ۹۶ از سوی مقام معظم رهبری به نام اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال نامگذاری شود، توانسته کالاهای موردنیاز خود را داخلیسازی کرده و از طریق فعالسازی شرکتهای داخلی برای هزاران نفر در کشور شغل ایجاد کند. هفتهنامه «مشعل» در گفتوگو با رامین قلمبر دزفولی چگونگی دستیابی وزارت نفت به خودکفایی در تامین کالا و تجهیزات را بررسی کرده است که روایت آن از نظرتان میگذرد.رامین قلمبر دزفولی گفت: «شرکت کالای نفت، فعالیت خود را از سال ۱۳۶۲ آغاز کرده است و افزون بر ۳۰ سال قدمت در تامین تجهیزات کل وزارت نفت دارد، پس از آن تامین قطعات و تجهیزات شرکت ملی نفت و بخشی از شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران را برعهده داشت، اما از سال ۱۳۸۸ به بعد که تحریمها سنگینتر شد، کار این واحد با محدودیت در بازگشایی السیها و انتقال پول، بسیار پیچیده شد.وی افزود: با همه این مشکلات و اگرچه در دورهای تاخیرهای چندماهه اتفاق افتاد که البته آن هم به دلیل پیداکردن راهکارهای جدید برای تامین تجهیزات بود، اما این واحد هرگز اجازه نداد در طولانیمدت در تامین قطعات و تجهیزات صنعت نفت وقفهای به وجود آید.مدیر پشتیبانی ساخت و تامین کالای شرکت ملی نفت اضافه کرد: این روند تا سال ۹۳ ادامه داشت و همچنان تجهیزات و قطعات موردنیاز شرکتهای تابعه شرکت ملی نفت تامین میشد، اما از سال ۱۳۹۴ شرکت کالای نفت منحل و به مدیریت تبدیل شد، ولی در همان مسیر وظایف و ماموریتهای قبلی فعالیت میکرد، اما در شرایطی حساستر.وی ادامه داد: یعنی علاوه بر اینکه وظیفه تامین کالا و تجهیزات را داشتیم، پشتیبانی از ساخت داخل که پیشتر هم برعهده ما بود را به صورتی جدی دنبال کردیم تا حدی که هماکنون ۹۰درصد از مسئولیت این واحد، داخلیسازی کالاهای مورد نیاز صنعت نفت و تجهیزاتی است که تاکنون در داخل کشور ساخته نشده است که البته تفاوتی اساسی با گذشته دارد و آن هم این است که در گذشته سازندهها مهندسی معکوس میکردند، اما امروز هدف ما انتقال فناوری و دانش فنی روز دنیا برای ساخت آن کالا از طریق همکاری مشترک سازندههای توانمند داخلی با شرکتهای معتبر خارجی است و این سیاست جدید زنگنه، وزیر نفت و ما در جهت عمل به آرمانهای اقتصاد مقاومتی بود.»
قلمبر دزفولی در تشریح روند دستیابی صنعت نفت به خودکفایی در ساخت و تامین تجهیزات افزود: «به دنبال شکلگیری و راهبری این سیاست جدید از سوی زنگنه، در سال ۹۳ که از سوی مقام معظم رهبری به نام اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل نامگذاری شده بود، وزارت نفت ۱۰ پروژه ساخت داخل کالا و تجهیزات راهبردی وزارت نفت را مشخص کرد که شامل اساسیترین و حیاتیترین نیازهای صنعت نفت بود، اجرا و داخلیسازی آن به کالای نفت به عنوان مجری سپرده شد و این حرکت مصداق بارز اجرای اقتصاد مقاومتی در وزارت نفت بود.»وی در تشریح ۱۰ پروژه طراحیشده در جهت خودکفایی صنعت نفت گفت: «این ۱۰ پروژه شامل ساخت تجهیزات سرچاهی، رشته تکمیلی درونچاهی، پمپهای سرچاهی، پمپهای درون چاهی که یکی از «های تک»ترین پروژهها است و افزایش تولید را به همراه دارد (از چاهی که دچار افت شدید فشار شده است و حتی یک بشکه نفت هم نمیدهد، با این پمپها بین هزار تا ۳ هزار بشکه نفت استخراج خواهد شد)، ساخت انواع متههای حفاری (پروژه شماره ۳)، ساخت شیرهای کنترلی و ایمنی (پروژه شماره ۴)، ساخت انواع لولههای بدون درز مربوط به لولههای جریانی و حفاری (پروژه شماره ۵)، ساخت انواع الکتروموتورهای ضدانفجار و دور متغیر (پروژه شماره ۶)، ساخت انواع ماشینآلات دوار شامل توربین و پمپ و کمپرسور (پروژه شماره ۷)، ساخت فولادهای آلیاژی (پروژه شماره ۸) و ساخت ابزارهای اندازهگیری در حفاری (پروژه شماره ۹) و درنهایت ساخت پیگ هوشمند (پروژه شماره ۱۰) بوده است.»
۶۰۰ میلیارد تومان سرمایهگذاری با سازندگان داخلی
قلمبر با تاکید بر اینکه در همسویی با اقتصاد مقاومتی در کشور و صنعت نفت و با ارزیابیهای انجام شده این ۱۰ پروژه تعریف شد، گفت: در سال ۹۴ شعار سال ۹۵ که «اقدام و عمل» بود را به کمک شرکتهای سازنده داخلی اجرا کردیم.وی افزود: در سال ۹۴ و ۹۵ چهار مورد از این پروژهها نهایی شد و ۵۲ قرارداد افزون بر ۶۰۰ میلیارد تومان با سازندگان داخلی که برخی فقط سازندههای داخلی هستند و برخی با سازندههای خارجی همکاری دارند، برای دستیابی به دانش فنی ساخت تجهیزات منعقد شد.»
۱۲قرارداد با شرکتهای داخلی سازنده لولههای موردنیاز صنعت
مدیر پشتیبانی، ساخت و تامین کالای شرکت ملی نفت ایران گفت: «تاکنون از میان این ۱۰ پروژه، پروژههای شماره ۱، ۲، ۳ و ۹ اجرایی شده و قراردادهای آنها هم نهایی شده و در سال ۹۵ از این سازندگان، اجناس به تولید رسیده تحویل گرفته شده است.وی افزود: در سال ۹۵ تمام کارهای پروژه شماره ۵ (ساخت انواع لولههای بدون درز جریانی و حفاری) نهایی شد؛ این پروژه مهمترین پروژه از نظر سرمایهگذاری و میزان نیاز و مصرف است؛ هر چاه نفتی که احداث میشود، لوله نیاز دارد و سالی ۲۰۰ تا ۲۵۰ حلقه چاه حفاری میشود و هر چاهی بین ۴ تا ۵کیلومتر عمق حفاری دارد، پس ببینید چه حجم لولهای فقط برای داخل چاه نیاز داریم و افزون بر این لولههای جریانی هم هستند.مدیر پشتیبانی ساخت و تامین کالای شرکت ملی نفت اضافه کرد: در یکی دو هفته آینده خبر انعقاد قرارداد این پروژه که شامل ۱۲ قرارداد با شرکتهای داخلی است، اعلام خواهد شد.»رامین قلمبر دزفولی افزود: «پروژه شهت در حقیقت در دل این پروژهها انجام شده است، یعنی مواد اولیهای که برای تجهیزات سرچاهی نیاز داریم، فولادهای آلیاژی است که از طریق پروژه یک و ۵ صددرصد داخلیسازی شده است.وی بیان کرد: پروژه ۱۰ که پروژه پیگ (توپک) هوشمند است، همه مقدمات آن انجام و مناقصه آن نیز برگزار شد، ولی شرکتهای داخلی ما در این زمینه توان کامل نداشتند و امتیازهای لازم را کسب نکردند و مصوب شد که دوباره یک مناقصه بینالمللی برگزار کنیم و شرط مناقصه این بود که یا یک شرکت خارجی با جوینت داخلی بیاید و یا شرکتی داخلی با جوینت خارجی بیاید، چون دانش فنی آن بالاست و برای ما حائز اهمیت است.مدیر پشتیبانی ساخت و تامین کالای شرکت ملی نفت گفت: پروژه شماره ۷ نیز درحال انجام است و تجمیعهای آن انجامشده، چون اگر تجمیع نکنیم، نمیتوانیم ساخت داخل انجام دهیم، نخست باید تقاضایی باشد تا ما از قالب آن تقاضا به ساخت برسیم، چون قرار نیست وزارت نفت به کسی پول بدهد تا کارخانه ایجاد کند و از طریق خرید انگیزه ایجاد میکنیم تا سرمایهگذاری شود.وی ادامه داد: درباره پروژه شیرهای کنترلی و الکتروموتورهای ضدانفجار متاسفانه به دلیل همکاری نکردن طرحهای ما که دست پیمانکاران است، چون این کالاها در طرحهاست، نمیتوانیم فشاری داشته باشیم، درحال رایزنی با چند پیمانکار بزرگ هستیم که با ما مشارکت کنند تا بخشی از نیازهای ما در اختیار این پروژهها قرار بگیرد و بتوانیم برای عقد قرارداد و داخلیسازی آنها تجمیع مناسبی کنیم.»
ایجاد ۵ هزار فرصت شغلی در وزارت نفت
مدیر پشتیبانی ساخت و تامین کالای شرکت ملی نفت ایران درباره روند تولید اشتغال در جریان خودکفایی در صنعت نفت گفت: «با اجرایی کردن این ۱۰ پروژه، حدود هزار شغل مستقیم و ۳ هزار شغل غیرمستقیم در بخش خصوصی صنعت نفت ایجاد شده است و اگر بتوانیم قراردادهای پروژههای دیگر را نیز در سال ۹۶ اجرایی کنیم، این آمار به ۲ تا ۳ برابر افزایش مییابد.وی ادامه داد: همه اینها حکایت از این دارد که وزارت نفت همیشه یکگام جلوتر از شعار سال بوده و میتوانم بگویم با عقد بقیه قراردادها بیش از ۷۵درصد کالا و تجهیزات ما در وزارت نفت، ساخت داخل و بیش از ۵هزار فرصت شغلی ایجاد خواهد شد که البته تمام این پروژهها از زمان عقد قرارداد، نیاز به زمان دارد تا به نتیجه برسد و در پایان ۳ سال ۱۰۰درصد ساخت کالا خواهیم داشت.»وی درباره صرفهجویی ارزی ناشی از اجرای این پروژهها به ویژه در پروژه شماره ۵ در صنعت نفت گفت: «این لولهها پیشتر ۲ برابر نرخ خرید میشد و اگر در بخش لولهها به عقد قرارداد برسیم، رقمی حدود ۸۰۰ میلیون یورو صرفهجویی ارزی خواهیم داشت.»قلمبر درباره کیفیت کالاهای ساخت داخل گفت: «از نظر کیفیت به طور جدی میتوانم بگویم سازندههای داخلی ما چیزی از شرکتهای سازنده خارجی کم ندارند و همان آزمونهایی که سازندههای خارجی براساس استاندارد انجام میدهند، در شرکتهای داخلی با کمک ادارههای بازرسی فنی مهندسی که نظارت کامل بر تولید دارند، انجام میشود.
وی افزود: «به دلیل تحریمهای امریکا شرکتهای ما نمیتوانند گواهینامههای ایپیآی (API) دریافت کنند و راهحل ما برای رفع این مشکل، این بود که مطابقت بینالمللی این گواهینامهها را جهت واحدهای مهندسی و خط تولید از شرکتهای مهندسی و بازرسی معتبر اروپایی دریافت کنیم.»قلمبر تاکید کرد: «وزارت نفت یکی از موفقترین وزارتخانههایی است که اقتصاد مقاومتی را با همه مشکلات، اعم از نبود نقدینگی و همه مسائل دیگر به معنای واقعی اجرایی کرده است.»
منبع: گسترش صمت