ارزشافزوده بالا و مشکلات برقکاران
حمیدرضا صالحی، نایبرییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران و دبیر کل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران در این زمینه به صمت گفت: مزیتهای بسیاری در صدور خدمات فنی و مهندسی وجود دارد؛ چراکه شرکتهای ایرانی در مقایسه با همتایان عربی و خاورمیانهای خود برد بیشتری در مناقصات دارند که دلیل آن کم بودن هزینههای خدمات ما در عین داشتن کیفیت بالاست. وی افزود: البته باید حمایتهای سیاسی از روند اجرای پروژههای پیمانکاری برق شود. اگر حمایت سیاسی از شرکتهای ایرانی نشود آنها نمیتوانند با توجه به رقابت موجود در خارج از کشور پیشرفت کنند از اینرو بنگاههای ایرانی باید از سوی دولت در خارج از کشور حمایت شوند. البته در گذشته بهدلیل تحریمها و نبود حمایت لازم میزان صدور خدمات فنی و مهندسی ما کمتر شد. با این حال توانایی صادرات خدمات فنی و مهندسی چه در ساخت نیروگاه و چه در صادرات تجهیزات و توربین را داریم. این امتیاز ویژهای برای شرکتهای ایرانی است که درآمدهای ارزی غیرنفتی داشته باشند. دبیر کل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته بر این نکته تاکید کرد که تمام نیروگاههای حرارتی، بخار و گازی در کشور ما توسط مهندسان ایرانی تعمیر و نگهداری میشود و از این نظر هیچ مشکلی وجود ندارد. این ظرفیت تا حدی است که میتوان آن را به بازارهای دیگر نیز کشاند. درحالحاضر به جز پروژههای ساخت نیروگاه در خارج از کشور، تعمیر و تجهیز آن نیز بهوسیله شرکتهای پیمانکار ایرانی انجام میشود. در همه کشورهای افریقایی، کشورهای عضو CIS و عراق، توانایی بسیار خوبی در زمینه ساخت و تعمیر نیروگاهها و برقراری خطوط انتقال و توزیع برق ایجاد شده است. صالحی درباره میزان استفاده از تجهیزات صنعتی ساخت داخل و بکارگیری آنها در پروژههای پیمانکاری در خارج از کشور نیز گفت: از سال ۱۳۷۳ که صادرات خدمات فنی و مهندسی در پیش گرفته شد قرار بر این بود که در این پروژهها از تجهیزات صنعتی مورد نیاز و تولید داخل نیز استفاده شود اما در بررسی ۲۰میلیارد دلاری خدمات فنی و مهندسی تا امروز میبینیم که کمتر از ۵۰درصد تجهیزات داخلی استفاده شده که این موضوع نشان میدهد تجهیزات صنعتی ایران برای گرفتن بازار دارای قیمت رقابتی نیستند؛ چراکه قیمت تمامشده تولید آنها بالاست. البته تجهیزات تولیدشده ما از لحاظ کیفیت در سطح مطلوبی است اما قیمت تمامشده نیز باید پایین بیاید که اگر شرکتهای ایرانی در مناقصه برنده شوند از تجهیزات ایرانی بتوانند در پروژههای پیمانکاری استفاده کنند. وی افزود: بیشتر شرکتهای ایرانی فعال در صنعت برق برای اینکه در مناقصات برنده شوند مجبور هستند که تجهیزات صنعتی مورد نیاز خود را از ایران نبرند تا قیمت نهایی انجام پروژه پایینتر باشد؛ چراکه ۱۰درصد قیمت ارزشافزوده نیز روی تجهیزات و کالاهای صنعتی محاسبه میشود که این رقم ممکن است به ۲۰درصد نیز افزایش پیدا کند از اینرو متاسفانه پیمانکاران ایرانی فعال در کشورهای دیگر کمتر سراغ استفاده از تجهیزات برقی ساخت داخل میروند. با توجه به توانایی کشور ما در صنعت برق و قابلیت صدور خدمات فنی و مهندسی در این بخش به نظر میرسد که یکی از ایرادات و مشکلات اساسی در این حوزه همین نکتهای باشد که صالحی به آن اشاره کرد. از اینرو با حذف ارزشافزوده میتوان تجهیزات صنعتی را نهتنها رقابتی کرد، که دامنه مشارکت پیمانکاران ایرانی را نیز وسیعتر ساخت.