خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
آیا تشکیل کنسرسیوم دانشگاهی برای اجرای پروژه‌های بزرگ نتایج مطلوبی را در بر خواهد داشت؟ موضوعی که به‌تازگی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیشنهاد شده و این در حالی است که بسیاری از فعالان دانشگاهی معتقدند دانشگاه‌ها برای تشکیل کنسرسیوم همکاری لازم را با یکدیگر ندارد.
کنسرسیوم زمانی شکل می‌گیرد که یک یا چند شرکت یا دانشگاه با یکدیگر پیوند برقرار و هدف مشترکی را دنبال کنند. در کنسرسیوم‌ها حدود و وظایف هرکدام از اعضا از طریق تفاهمنامه تایید می‌شود. کنسرسیوم درواقع یک چارچوب حقوقی همکاری است که در آن خطرات احتمالی مدیریت و انجام یک پروژه میان هریک از شرکت‌ها یا دانشگاه‌ها تقسیم می‌شود برای نمونه به منظور تاسیس یک سد یا پل خاص با یکدیگر همکاری می‌کنند که مدت همکاری آنها محدودیت زمانی دارد. اگرچه برخی معتقدند تشکیل کنسرسیوم با مفهوم ادغام در یک راستا قرار می‌گیرد که در نتیجه آن همه شرکا موقعیت قانونی و استقلال مدیریتی خود را از دست می‌دهند اما باید گفت کنسرسیوم دارای یک مفهوم کلی در دو گروه انتفاعی با کارکرد تجاری و غیرتجاری است.
اعضای شرکت یا دانشگاه‌ها، استقلال مدیریتی، قانونی و مالی خود را همچون قبل از تشکیل کنسرسیوم حفظ خواهند کرد از این‌رو شرکت یا دانشگاه می‌تواند اهداف استراتژیک خود را با حفظ هویت قبل در قالب اهداف کنسرسیوم پیگیری کند.
راهکارهای تشکیل کنسرسیوم
جعفر عبدالهی‌شریف، رییس دانشگاه صنعتی ارومیه با اشاره به اینکه اگر کنسرسیوم در دانشگاه با چند واحد صنعتی برای انجام پروژه‌ها تعریف شود می‌تواند به رشد اقتصادی کشور کمک کند به صمت گفت: اما برای تشکیل کنسرسیوم بین دانشگاه هنوز بستر مناسبی از نظر اجتماعی فراهم نشده است به عنوان نمونه ارتباط دانشگاه آذربایجان‌غربی با دانشگاه صنعتی امیرکبیر امکان‌پذیر نخواهد بود چراکه هرکدام از دانشگاه‌ها اعضای هیات علمی جداگانه‌ای دارند و ترکیب اعضای هیات امنا و دستورالعمل‌هایی که تصویب می‌کنند متفاوت است. در صورتی دانشگاه‌ها می‌توانند کنسرسیوم تشکیل دهند که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ساختار واحد را برای دانشگاه‌ها تعریف کند. او افزود: ساختاری را وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای دانشگاه‌ها تعریف کرده که در آن دانشگاه‌های کشور به ۱۰ قطب تقسیم شده است؛ در این راستا می‌توان برای هر قطب کنسرسیومی تعریف کرد و هیات امنای مشترکی برای هرکدام از قطب‌ها تشکیل داد، درنتیجه تشکیل چنین کنسرسیومی مصوبات، آیین‌نامه‌ها و قوانین مشترکی برای هرکدام از قطب‌ها در نظر گرفته خواهد شد؛ در این صورت تشکیل کنسرسیوم در دانشگاه‌ها می‌تواند موفق باشد. به گفته رییس دانشگاه صنعتی ارومیه در صورتی که هرکدام از دانشگاه‌ها به طور جداگانه برای خود شریک پیدا کنند با مغایرت‌های قانونی مواجه خواهند شد و در عمل تشکیل چنین کنسرسیوم‌هایی نتیجه‌ای را در بر نخواهد داشت. این در حالی است که اگر کنسرسیوم بین دانشگاه‌های هر قطب تشکیل شود و هیات امنای این قطب‌ها ثابت باشد مجموعه به عنوان یک بسته به این دانشگاه نگاه می‌کند.
عبدالهی‌شریف با اشاره به اینکه یکی‌دیگر از راهکارهای تشکیل کنسرسیوم این است که یک طرف اربابان صنعت و طرف دیگر فرهیختگان دانشگاهی باشند، تصریح کرد: زمانی می‌توان کنسرسیوم موفقی را شکل داد که دانشگاه‌ها برای رفع مشکل صنعت پژوهش‌ها را جهت‌دار کنند. امروزه دیگر کمتر دانشگاهی تنها به سمت پژوهش‌های بنیادی حرکت می‌کند و اینگونه پژوهش‌ها سهم کمی در دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه‌های صنعتی دارند. در کشورهای پیشرفته دانشگاه‌های صنعتی حل‌کننده مشکلاتی هستند که صنعت به آنها ارجاع داده و دانشگاه‌ها خود به‌تنهایی پروژه‌ها را تعریف نمی‌کنند. در صورتی که تشکیل کنسرسیوم‌ها توسط دانشگاه‌ها مانند قبل تنها به استفاده از آزمایشگاه‌های مشترک ختم خواهد شد. او با اشاره به وضعیت دانشگاه‌های معتبر جهان برای تشکیل کنسرسیوم گفت: امروزه الگوی موفق دانشگاه‌های معتبر جهان تشکیل کنسرسیوم بین دانشگاهی نیست و اغلب چنین کنسرسیوم‌هایی بین شرکت‌های دانش‌بنیانی ایجاد می‌شود که از دل دانشگاه‌ها شکل گرفته‌اند. به‌عنوان نمونه دانشگاهی مانند ام‌آی‌تی (موسسه فناوری ماساچوست مشهور به ام‌آی‌تی، دانشگاه خصوصی واقع در شهر کمبریج در ایالت ماساچوست امریکاست که دارای ۵ دانشکده اصلی، یک کالج و ۳۲ گروه آموزشی است. این دانشگاه که اغلب با نام مختصر ام‌آی‌تی (MIT) شناخته می‌شود) بیش از ۳۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان را حمایت می‌کند. او افزود: رمز موفقیت دانشگاه ام‌آی‌تی این است که تمامی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان خود را درگیر فعالیت‌های پژوهشی می‌کند و درنهایت با راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان فارغ‌التحصیلان را تحت حمایت خود قرار می‌دهد. به عقیده بنده مسیری را که دولت برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته در نهایت موفق‌تر از تشکیل کنسرسیوم بین دانشگاه‌ها خواهد بود به شرطی که الگوهایی را که از کشورهای پیشرفته می‌گیریم تغییر ندهیم.
