نخستین جلسه کمیته اکتشاف خانه معدن ایران برگزار شد. به نقل از گسترش صمت در این جلسه مسائل و مشکلات بخش معدن در حوزه اکتشافات مطرح شد.
یکی از دغدغههای اصلی فعالان بخش معدن، موضوع حقالارض بود که نظرات مختلفی درباره آن بیان شد. آنها معتقدند فعالیتهای اکتشافی از ریسک بالایی برخوردار است و با در نظر گرفتن جایزه اکتشافی، فعالان معدنی بهویژه بخش خصوصی برای حضور در بخش اکتشافات تشویق میشوند. از طرفی تغییر در استراتژیهای موجود برای اکتشافات معدنی و رویآوردن به روشهای نوین اکتشافی رایج در دنیا و نیاز به تهیه اطلاعات پایه از دیگر نیازهای امروز در معادن ایران است که کارشناسان معدنی در این جلسه برای آن راهکارهای مختلفی ارائه کردند.
ذخایر معدنی افزایش نیافته
رییس هیاتمدیره خانه معدن در جلسه کمیته اکتشاف خانه معدن گفت: با وجود فعالیتهای انجام شده، در میزان ذخایری که ۳سال گذشته باید به ذخایر معدنی کشور اضافه میشد تغییر آنچنانی ایجاد نشده و در حقیقت انتظارات برآورده نشده است؛ البته این موضوع ارتباطی به سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور ندارد زیرا این سازمان اکتشافات پایانی را انجام نمیدهد. دلیل اصلی این موضوع وارد نشدن بخش خصوصی واقعی به اکتشافات به خاطر بالا بودن میزان حق الارض تعیین شده است. محمدرضا بهرامن با بیان این مطلب افزود: بخش خصوصی به ماده ۳ قانون معادن ایران اعتراض جدی دارد و آن را به صلاح توسعه اکتشافات معدنی کشور نمیداند. به گفته بهرامن، بخش خصوصی برای ورود به اکتشافات نیاز به انگیزه دارد تا محدودههای اکتشاف شده را بدون مزاحمتها و در چارچوب قانون به تملک خود درآورد و نتیجه آنچه را که کاشته برداشت کند. رییس هیاتمدیره خانه معدن ایران گفت: براساس قانون اگر فردی محدوده معدنی را به نام خود کند و نتواند از آن بهرهبرداری لازم را به عمل آورد، دولت قادر است آن محدوده را پس بگیرد که این موضوع نیز در بیشتر نقاط دنیا جاری و ساری است. بهرامن با اشاره به تبصره ۳ قانون معادن تصریح کرد: در این تبصره عنوان شده که بخش خصوصی بابت حقالارض باید به ازای هر کیلومتر مربع سالانه بین یک تا دو میلیون بپردازد در حالی که کشورهای معدنی دنیا چیزی حدود ۸۰ دلار از مکتشفان معدنی اخذ میکنند.
جزیرهای شدن فعالیتهای اکتشافی
معاون اکتشافات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور نیز در جلسه کمیته اکتشاف خانه معدن ایران اظهار کرد: اگر مدیریت زمین در ایران به شکل یکپارچه بود مشکلی نداشتیم اما اکنون فعالیت به شکل جزیرهای شده است. به گفته بهروز برنا در شرایط کنونی بهتر است سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور به جایگاه حاکمیتی خود برسد و به عنوان نهادی تخصصی به رسمیت شناخته شود. معاون اکتشافات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور در ادامه گفت: تصمیمات و عملکرد جزیرهای در بخش اکتشاف معدنی سبب از بین رفتن منابع شده و هر سازمان بنا به سیاستهای خود اقدام به اخذ محدودههای اکتشافی کرده و اکتشافات معدنی را انجام میدهد بهطوری که نقش سازمان زمینشناسی در این میان نادیده گرفته میشود. معاون اکتشافات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور اظهار کرد: بهتر است برای توسعه اکتشافات معدنی کشور، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی نقش بالادستی داشته باشد زیرا اکتشافات معدنی جزو وظایف حاکمیتی این سازمان است و سازمانهای موازی نباید به شکل جزیرهای عمل کنند.