ارزش افزوده برای تولید ناخالص داخلی
در برخی موارد هدف از راهاندازی واحد تولیدی از سوی دولت و بخش خصوصی بهدست آوردن ارزش افزوده، رونق اقتصاد منطقهای و بالا رفتن سطح تولید ناخالص ملی است. اما در برخی موارد این هدف فقط برای ایجاد اشتغال و رفع محرومیتهای ناشی از این معضل اجتماعی است. مدیرعامل شرکت صنایع بافت بلوچ سیستان و بلوچستان در گفتوگو با صمت مهمترین هدف احداث و بهرهبرداری از این کارخانه را ایجاد اشتغال در سطح استان عنوان کرد و افزود: کارخانه بافت بلوچ با بهرهبرداری در سال ۶۱ به بالاترین زمانبندی ایجاد اشتغال با بکارگیری ۲ هزار و ۷۰۰ نفر نیرو در سال ۶۸ رسید. سجادی افزود: البته کمبودهایی مانند فاصله زیاد محل احداث واحد و تولید محصول و دوری از کانونهای تولیدی به نسبت سایر صنایع نساجی، دور بودن از مراکز تامین مواد اولیه و… باعث افزایش هزینههای تولید در این واحد شده بود. این در حالی است که با توجه به تاثیرگذاری این واحد در اقتصاد مردم استان، در بودجه سالانه مصوب دولت، همواره بودجهای برای سرپا نگه داشتن خط تولید این واحد درنظر گرفته میشد اما متاسفانه از سال ۸۱ این مصوبه برداشته شد که همین امر چراغ نخست رکود در آن را روشن کرد.
با برداشته شدن منابع مالی تامینکننده کارخانه بافت بلوچ از بودجه کشوری، کاهش ظرفیت تولید و به دنبال آن تعدیل نیرو در این واحد آغاز شد. سید عبدالحسین سجادی با بیان این مطلب، ادامه داد: با برداشته شدن این مصوبه به مرور زمان این واحد که نقش بسزایی در تولید انواع محصولات نساجی داشت رو به نابودی گذاشت تا اینکه در سال ۸۸ براساس اصل ۴۴ قانون به بخش خصوصی واگذار شد. با واگذاری این واحد به بخش خصوصی، سازمان خصوصیسازی برمبنای سیاستگذاریهای خود طرح تعدیل نیروی انسانی را در دستور کار قرار داد به گونهای که از ۲ هزار و ۷۰۰ فرصت شغلی ایجاد شده فقط ۱۷۰ نفر در کارخانه مشغول به کار ماندند.
کاهش تولید و بالا رفتن هزینههای جاری واحدهای تولیدی از جمله برنامههایی است که ناکارآمدی واحدهای صنعتی را گوشزد میکند که باید برای آن چارهاندیشی کرد؛ سجادی این عامل را مهمترین بهانه از سوی سازمان خصوصیسازی برای به مزایده گذاشتن شرکت صنایع بافت بلوچ ارزیابی کرد و گفت: این واحد دو بار به مزایده گذاشته شد که براساس فشارهای مردمی، پیگیریهای مسئولان و در جریان مکاتبه با رهبر معظم انقلاب برای از دست نرفتن این صنعت مهم در استان و دستور مستقیم ایشان به منظور خارج شدن این کارخانه از فهرست سازمان خصوصیسازی و قرار گرفتن زیر نظر دولت، موفقیت چندانی برای تحقق فروش کسب نشد.
همواره برخی سیاستگذاریهای بخش خصوصی باعث رکود در خط تولید و تعدیل نیرو در واحدهای مهم صنعتی میشود چرا که در برخی موارد افراد ناکارآمد که اهلیت آنها در زمینه تولید به اثبات نرسیده به عنوان مدیریت پروژهها درنظر گرفته میشوند که این امر به مرور زمان آسیبهای جبرانناپذیری به تولید و اشتغال وارد میکند؛ مدیرعامل شرکت صنایع بافت بلوچ با اشاره به این مطلب، تصریح کرد: براساس دستورالعملهای ابلاغی رهبر معظم انقلاب، به منظور احیا و تجهیز این کارخانه به ماشینآلات و فناوری روز دنیا در سال ۹۴، ۵۰ میلیارد تومان اعتبار از سوی دولت درنظر گرفته شد که نیمی از آن در سال ۹۴ و نیم دیگر در سال ۹۵ به این واحد تخصیص داده شد. البته این در حالی است که در بودجه سال ۹۵ نیز اعتبار ۴۰ میلیارد تومانی دیگری برای رونق بخشیدن به بخشهای مختلف این واحد درنظر گرفته شود که در صورت تحقق به حتم این واحد با توانمندیهای موجود در آن بار دیگر احیا خواهد شد و نقش موثری در اشتغال و اقتصاد استان خواهد داشت.
آسیب زیرساختهای تولیدی در هر واحد صنعتی روند راهاندازی و تولید محصول در آن را با تاخیر همراه خواهد کرد؛ سجادی با تاکید بر این امر افزود: با ایجاد تحولات جدید در کارخانه بافت بلوچ، تامین زیرساختها، خرید ماشینآلات و تجهیزات، بکارگیری نیروهای دانشآموخته و خلاق و… در دستور کار قرار گرفته که در صورت تحقق در گام نخست خط ریسندگی واحد احیا و به چرخه تولید وارد خواهد شد تا به دنبال آن براساس برنامهریزیهای زمانبندی شده بخشهای بافندگی و تولید پوشاک نیز راهاندازی شوند.
مهمترین سیاستی که هماکنون وزارت صنعت، معدن و تجارت براساس فرمایشات رهبر معظم انقلاب در پیش گرفته، صادراتمحور شدن واحدهای تولیدی موجود است. بر همین اساس سجادی با تایید این مطلب، اظهار کرد: با توجه به بهرهمندی کارخانه از ماشینآلات و فناوری جدید در خط تولید، هماکنون تولید ۱۵ تن نخ در روز در دستور کار است که در بازارهای داخلی مصرفکننده ویژه خود را دارد و در صورت افزایش تولید کشورهایی مانند افغانستان و پاکستان و حتی کشورهای اروپایی و آسیای شرقی میتوانند به عنوان بازارهای هدف منطقهای و فرامنطقهای صادرات در اولویت قرار بگیرند.
تامین مواد اولیه مورد نیاز واحدهای نساجی همواره در سالهای اخیر به عنوان یکی از چالشهای اصلی به شمار میرود که میتواند مشکلات زیادی را در خط تولید آنها ایجاد کند. مدیرعامل شرکت صنایع بافت بلوچ در این باره گفت: با توجه به کمبود منابع آبی برای کشت پنبه و مشکل تامین مواد اولیه مورد نیاز سعی شده با واردات پنبه از کشورهای همجوار از جمله ازبکستان که منابع آب فراوان و توجیه اقتصادی بیشتری دارند، بتوان هزینههای تولید را کاهش داد که به همین منظور برنامهریزیهای لازم در این زمینه به انجام رسیده است.