به نقل از خبرگزاری مهر، گمرک ایران در جدیدترین اقدام برای سالمسازی، شفافسازی و تجمیع اطلاعات کاربردی در حوزه تجارت خارجی از تشکیل پروندههای الکترونیکی برای کارتهای بازرگانی خبر داد و اعلام کرد: بیش از ۵۰ درصد از کارتهای بازرگانی یکبار مصرف هستند که این موضوع به کمک سامانه پنجره واحد گمرکی بررسی و شناسایی شده است.
با تشکیل پروندههای الکترونیکی در سامانه پنجره واحد گمرکی به صورت لحظهای و آنلاین مشخص میشود که دارنده کارت بازرگانی چه میزان کالا در فواصل زمانی مشخص وارد و یا صادر کرده و عمده واردات دارنده کارت بازرگانی در کدام گروههای کالایی انجام شده است.
رهگیری کالاهایی که یک فرد حقیقی و یا حقوقی در یک فاصله زمانی مشخص به گمرکات مختلف اظهار کرده نیز از دیگر مزایای پروندههای الکترونیکی است. با این اقدام در صورت بروز تخلف ادامه انجام عملیات گمرکی برای افراد متخلف ناممکن میشود. همچنین درخصوص دارندگان کارتهای بازرگانی اشخاص حقوقی، به کمک پروندههای الکترونیکی اعضای هیأت مدیره، صاحبان حق امضا و افرادی که وکالت ترخیص دارند نیز مشخص و اطلاعات و عملکرد اشخاص حقیقی و حقوقی به صورت کاملا الکترونیکی رصد میشود.
یکی از مهمترین مزایای پروندههای الکترونیکی تحلیل اطلاعات تجارت خارجی برمبنای دارندگان کارتهای بازرگانی و شناسایی هویت واردکنندگان و صادرکنندگان عمده هر گروه کالایی به تفکیک حجم فعالیت، ارزش، نوع کالا، سرمایه اولیه، تعداد اظهارنامهها و اطلاعات فردی از محل سکونت و سن آنها است.
ارائه اطلاعات کارکرد اشخاص به سازمان امور مالیاتی و درخواست ابطال کارت بازرگانی از طریق اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی از دیگر کارکردهای پرونده الکترونیکی است که تمامی این اقدامات از طریق فضای مجازی و به کمک پنجره واحد گمرکی صورت میگیرد. این اقدام گمرک در راستای تکمیل بزرگترین بانک اطلاعات تجارت خارجی کشور انجام میشود.
بنابراین گزارش، تحلیل این اطلاعات نشان میدهد که عملکرد افراد در بخش صادرات بسیار شفافتر از بخش واردات است، به نحوی که صادرکنندگان کالا همان کالایی را صادر میکنند که در آن بخش فعالیت دارند و یا آن کالا را تولید میکنند، اما در بخش واردات عمده واردات کشور توسط افرادی وارد شده که چندان اسم و رسمی ندارند. به عبارت دیگر با اینکه صاحبان برندها و فعالان اقتصادی یک گروه کالایی در کشور مشخص هستند و تجارت همان کالا در دست عدهای خاص است، اما این عده به نام خود وارداتی انجام ندادهاند و عملاً واردات خود را به نام افراد دیگری انجام میدهند تا در صورت قاچاق کالا و یا فرار مالیاتی امکان شناسایی آنها عملاً غیرممکن شود. انجام اینگونه اقدامات اقتصاد کشور را ناسالم و غیرشفاف نموده و مسیر را برای تخلف و در مواقعی قاچاق کالا هموار کرده و برخلاف اقتصاد مقاومتی است.
بر این اساس، شناسایی کارتهای بازرگانی یکبار مصرف با کمک پروندههای الکترونیکی آسانتر شده و دادههای الکترونیکی از رصد صدها نفر از دارندگان کارتهای بازرگانی یکبار مصرف توسط دفتر بازرسی گمرک ایران حکایت دارد. افرادی که هیچگونه بنیه مالی ندارند و در نقاط محروم کشور زندگی میکنند، اما برخی با سوءاستفاده از آنها اقدام به اخذ کارت بازرگانی نموده و به اسم این افراد تجارت چند میلیارد تومانی انجام دادهاند که در ادامه نمونههایی از اینگونه موارد را میخوانید:
آقای غ. ن، متولد ۱۳۶۶ بوده و در اواخر سال ۹۴ به نام او کارت بازرگانی اخذ شده است. وی بر اساس شناسنامه کارت بازرگانی خود مدیرعامل شرکت م. ک.م است و در ۴ ماهه ابتدایی سالجاری ۵۷۸ اظهارنامه وارداتی داشته و در مجموع ۸۰۰۰ تن کالا به ارزش ۱۸ میلیون دلار وارد کشور کرده و به ۱۳ نفر در مدت یادشده وکالتنامه داده و در تمامی وکالتنامههایش قید شده که نامبرده طبق وکالتنامههای اعطایی اختیار و حق عزل وکیل را از خود سلب و ساقط نموده است. م. غ در این مدت عمدتاً کالاهایی با تعرفه بالا وارد کرده که شامل کالاهایی همچون رنگ، ابزار، بلبرینگ، مخزن سیفون و راکت بوده و سامانه جامع گمرکی ۶۶ فقره اظهارنامه وارداتی در جریان را در لحظه به اسم وی شناسایی کرده است. محل سکونت غ. ن یکی از روستاهای ایلام است.