۱۲ آبان ۱۳۹۲(سوم نوامبر ۲۰۱۳) و در حالی که کمتر از ۳ ماه از آغاز کار بیژن زنگنه، وزیرنفت دولت یازدهم نگذشته بود، ایران میزبان پانزدهمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز در تهران شد؛ مجمعی که اگرچه ایران یکی از بنیانگذاران اصلی آن بهشمار میرفت اما جایگاهی در آن نداشت،
دبیرخانه این مجمع در قطر مستقر شده بود و دبیرکل آن نیز لئونید بوخانوفسکی روس بود، زمانی که مهندس زنگنه سکان هدایت وزارت نفت دولت یازدهم را بهدست گرفت همه تلاشش این بود تا بار دیگر دیپلماسی غیرفعال نفتی ایران را فعال کند، پانزدهمین نشست وزارتی جیییسیاف، در آن روزها غنیمتی برای ایران و زنگنه بود.۹ مهر ۱۳۹۲، سیدمحمدحسین عادلی، دیپلمات ایرانی بهعنوان فرد منتخب از ایران برای احراز پست دبیرکلی به مجمع کشورهای صادرکننده گاز معرفی شد، کارنامه عادلی اما چنان بود که وزیران کشورهای عضو جیییسیاف نتوانستند از آن چشمپوشی کنند و سرانجام، وی در پانزدهمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز با کسب اکثریت آرا بهعنوان نخستین دبیرکل ایرانی این مجمع انتخاب شد و این موفقیت سرآغازی بود برای نقشآفرینی ایران در عرصه دیپلماسی.حالا حدود ۴ سال از آن روزها میگذرد و ۲ دوره دبیرکلی عادلی ۶۵ ساله رو به پایان است، وی یکم ژانویه ۲۰۱۴ (۱۱ دیماه ۹۲) کار خود را در دبیرخانه این مجمع بهعنوان دبیرکل آغاز کرد و حدود ۳ ماه دیگر کارش در این مجمع بهعنوان دبیرکل به پایان میرسد. دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز، انتخاب دبیرکل برای این سازمان را مهمترین دستور کار نوزدهمین نشست جیییسیاف عنوان کرد و گفت: نمایندگان روسیه و لیبی برای احراز این سمت نامزد شدهاند که مرحله مصاحبه با شورای اجرایی را گذراندهاند و قرار است از سوی وزیران عضو جیییسیاف مصاحبه شوند.برای اطلاع از مهمترین فعالیتهای مجمع کشورهای صادرکننده گاز در ۴ سال دبیرکلی محمدحسین عادلی، گفتوگوی شانا با وی را میخوانید.
مهمترین دستورکار اعضای جیییسیاف در نوزدهمین نشست وزارتی این مجمع که قرار است ۱۲ مهر در مسکو برگزار شود، چیست؟
وزیران در این نشست افزون بر بررسی مهمترین تحولات بازار، گزارش دبیرخانه درباره همکاری میان اعضا درباره تبادل اطلاعات بازارهای گاز جهان و بازاریابی و نیز محیطزیست را مرور میکنند. برنامه ۵ساله تدوینشده ازسوی دبیرخانه را بررسی و تصویب میکنند و شاید مهمترین آن انتخاب دبیرکل جدید سازمان است. ۲ نماینده یکی از روسیه و دیگری از لیبی برای احراز این پست نامزد شدهاند که مرحله مصاحبه با شورای اجرایی را گذراندهاند و در این مرحله ازسوی وزیران مصاحبه میشوند.
آیا برنامهای برای پیوستن عضوی تازه به مجمع کشورهای صادرکننده گاز در جریان برگزاری نشست وزارتی نوزدهم در مسکو وجود دارد؟
در خلال ۲ دوره دبیرکلی در جیییسیاف دو کشور را برای پیوستن به مجمع تشویق کردم. یکی پرو و دیگری آذربایجان بود. با کشورهای آنگولا، استرالیا، موزامبیک، تانزانیا و ترکمنستان هم در این باره صحبت کردهایم که هنوز به نتیجه قطعی نرسیده است. به گمانم چنانچه پیگیری شود تعدادی از کشورهای بالا به مجمع خواهند پیوست.
شما از ژانویه۳ سال پیش تاکنون و در ۲ دوره دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز بودید، مهمترین فعالیتها و اقدامهای این نهاد در دوران فعالیت شما چه بوده است؟
مهمترین دستاورد ما این بوده که با مجموعهای از اقدامها توانستهایم مجمع کشورهای صادرکننده گاز را به نهادی تبدیل کنیم که بین سازمانهای انرژی مطرح دنیا حرفی برای گفتن داشته باشد و تحلیلی بسیار قوی و مستند درباره حال و آینده بازار گاز ارائه کند. نهادی که اکنون تولیدکننده محصولات فکری مختلف در زمینه تحولات بازار انرژی و گاز باشد و بتواند به کشورهای عضو توصیههای مفید و ارزشمندی بدهد. نهادی که با مشارکت دیگر سازمانها، موسس طرح جهانی دادهها و آمارهای گاز شده و نقش فعال و مهمی را در آن ایفا کند و نیز به نهادی بدل شده که نهتنها در عرصه بینالمللی با دست پر مشارکت میکند بلکه توانسته در برخی از مهمترین مسائل راهبردی بازار گاز میان اعضای خود نوعی همکاری بهوجود آورد.دستیابی به هر یک از این دستاوردها ازطریق اقدامهای مختلف تحقق یافته است. برای نمونه هماکنون دبیرخانه جیییسیاف مهمترین اخبار و تحلیلهای بازار را ساعت ۱۰ هر روز بهوقت قطر برای وزیران و نمایندگان عالیرتبه از طریق یک نرمافزار موبایلی به آنها ارائه میدهد. همچنین تحلیل بازار ماهانه، هر۶ ماه و سالانه تهیه و بهطور مرتب تقدیم اعضا میشود تا راهنمای آنها در سیاستگذاری و اقدامهای تجاری باشد. اما مهمتر از همه اینها که ظرفیت عظیمی برای سازمان ایجاد کرده همانا تکمیل و راهاندازی مدل جهانی گاز، ازجمله پیشرفتهترین مدل جهانی اقتصادسنجی انرژی است که بر بازار گاز تمرکز دارد. این تنها مدل جهانی انرژی است که بر گاز تمرکز دارد و دادههای ۱۳۳ کشور جهانی در تفصیلیترین اجزای آن را دربر میگیرد. افزون بر این هر فصل دبیرخانه گزارشهای فصلی درباره مهمترین مسائل بازار تهیه و تقدیم اعضا میکند. درواقع سازمان ما اکنون به یک سازمان مولد تبدیل شده و در هر مورد از تحولات بازار گاز نظر دارد و دیدگاههای خود را در مجامع جهانی مطرح میکند.