برای این دستاوردها، مهمترین اقدامهایی که شده، چه بوده است؟
چند کار بسیار مهم زیربنایی انجام شد؛ نخست، تجدید ساختار بود. در ساختار جدید دبیرخانه افزون بر ساماندهی دوباره وظایف دپارتمانها یک دپارتمان جدید برای آمار و دادهها ایجاد شد تا بتواند پشتیبان اصلی تحلیلهای بازار باشد. یک واحد برای محیطزیست ایجاد شد تا بتواند ضمن پیگیری تحولات مسائل زیستمحیطی جهان فرصتهای خلقشده برای گاز را بررسی کند. ظرفیتسازی سرمایه انسانی ازجمله کارهای مهم بود که در حد بسیار بالایی انجام شد. بهطوریکه امروز تحلیلگران ما در مهمترین سمینارهای علمی جهانی مقاله ارائه میدهند و مقالههای آنها پذیرفته میشود.ایجاد ۲ شورای مهم یکی «شورای فنی و اقتصاد Technical & Economic Council» و نیز «شورای آمار و دادهها» ازجمله واحدهای جدید مجمع هستند که مسائل فنی را بررسی میکنند. در این مدت همکاری میان کشورهای عضو را در ۳ موضوع کلیدی آغاز کردیم. یکی ایجاد شاخص نرخ گاز، دیگری مسائل محیطزیست و سومی مبادله اطلاعات بازار و بازاریابی.
مهمترین اقدامها برای جهانیکردن جیییسیاف در دوره دبیرکلی شما چه بوده و آیا هماکنون میتوان ادعا کرد که جیییسیاف یک نهاد بینالمللی شناخته شده است؟
امروز بدون شک جیییسیاف به یک نهاد انرژی مطرح تبدیل شده است. زیرا نخست با ارائه سالانه چشمانداز بازار گاز در میانمدت و بلندمدت سازمان ما به باشگاه نهادهای ارائهدهنده چشمانداز بلندمدت بازار که تعداد آنها در جهان محدود است، (۱۵-۱۶) وارد شده است. دوم اینکه ما عضو اصلی، موسس و برجسته جودی گاز (ابتکار جهانی مبادله دادههای گاز) هستیم. ارتباطات ما با سازمانهای مهم انرژی جهانی نظیر آژانس بینالمللی انرژی، اوپک، مجمع جهانی انرژی، سازمان انرژی امریکای لاتین، مرکز انرژی آسیای شرقی، اتحادیه گاز جهانی و غیره نهادینه شده است.
ارزیابی مجمع کشورهای صادرکننده گاز، از قیمتهای گاز طبیعی و الانجی در آینده چگونه است؟
قیمت گاز اکنون در سطح بسیار رقابتی و نازلی است و میتواند بهترین فرصت برای افزایش سهم گاز در سبد انرژی کشورها باشد. گاز هماکنون از انرژیهای تجدیدپذیر در بسیاری مواقع رقابتیتر است و باتوجه به خواص زیستمحیطی بهتری که دارد میتواند به کاهش انتشار گازهای گلخانهای کمک شایانی کند.البته پایینبودن نرخ در این مدت تاحدودی به سرمایهگذاری در بخشهای بالادستی لطمه زده و چنانچه این وضع ادامه یابد ممکن است منجر به کاهش عرضه و جهش قیمتهای گاز پس از ۵ سال دیگر شود.بسیاری معتقدند سهم گاز در سبد انرژی جهان رو به افزایش است اما تحقیقات حاکی از آن است که نفت همچنان در ۲۰۰ سال آینده بیشترین سهم را در سبد سوخت جهان دارد، به نظر شما چه زمانی سوخت گاز میتواند سوخت نخست جهان شود؟
سهم نفت در خلال ۲۵۵ سال آینده همچنان بیشترین سهم در سبد انرژی جهانی خواهد بود اما سهم آن کاهنده است. سهم نفت در سال گذشته میلادی برابر با ۳۲ بود که تا ۲۳ سال دیگر به ۲۹۹ درصد میرسد، درحالیکه سهم گاز در همین مدت از ۲۲ درصد به ۲۶۶ درصد میرسد، بنابراین در سالهای آینده سهم گاز و انرژیهای تجدیدپذیر افزاینده و سهم نفت و بهویژه زغالسنگ کاهنده خواهد بود.
مهمترین چالشهای کنونی بازار گاز در یک دهه آینده را چه میدانید؟
مهمترین چالش امروز بازار گاز این است که بهشدت رقابتی شده است. وضع رقابتی همچنان برای چند سال آینده باقی خواهد ماند، اما از ۵ سال دیگر بازار آغاز به تعادل دوباره میکند و تا ۱۳ سال دیگر به تعادل جدید میرسد. رقابتی شدن بازار گاز از چند جهت است. نخست، صادرکنندگان جدید گاز مانند استرالیا و برخی از کشورهای افریقایی به میدان آمدهاند و با صادرکنندگان سنتی به رقابت پرداختهاند. دوم، گاز شیل امریکا که البته حجم زیادی ندارد، اما سروصدای زیادی در بازار داشته و در برخی مناطق درصدد ایجاد چالش است. جهت دیگر رقابت ازسوی انرژیهای تجدیدپذیر است. همچنین کاهش سرعت رشد اقتصادی در برخی کشورهای آسیایی و کاهش تقاضا در بعضی کشورهای واردکنندگان بزرگ گاز نظیر ژاپن ازجمله چالشهای دیگر بهشمار میآید.
به نظر شما بازارهای جهانی الانجی چه زمانی به توازن میرسد؟
بازار الانجی بهشدت در حال گسترش است. رشد تقاضا برای الانجی چند برابر گاز معمولی است. در سال گذشته میلادی رشد آن برابر با ۶ درصد و در امسال بهطور بیسابقهای و درحدود ۱۲ درصد تاکنون رشد داشته است. سهم الانجی نیز از کل بازار گاز که هماکنون نزدیک به ۳۰ درصد است در ۲ دهه آینده به بالای ۴۰ درصد میرسد. بنابراین به دلیل انعطافپذیری که در تجارت الانجی وجود دارد که هم به فروشنده و هم به خریدار نوعی امنیت میدهد اقبال به الانجی بسیار زیاد شده است. با این وجود به نظر میرسد رشد بسیار بالای الانجی تا دهه آینده رو به تعادل برود.