به این معنا که یا باید این امکانات مدرن مالی، آن طرف مرزها فراهم باشد که متاسفانه با توجه به کارشکنیهایی که کشورهای مختلف و خصوصا آمریکا در مسائل بانکی دارند، فعلا نمیتوانیم سرمایههای خارجی آورد و منابع اعتباری به میزان لازم را جذب کرد؛ پس باید از منابع اعتباری داخلی استفاده کنیم. که آن هم، بهره ۲۵ درصدی دارد و تولیدکنندگان قادر به بازپرداخت آن نیستند. موضوع دیگری که باید در حوزه صادرات به آن توجه شود، به دولت مربوط است. دولت باید زیرساختهای حمل و نقل، تجهیزات بندری و ترانزیتی را در کشور آماده کند، چراکه در صادرات موادغذایی، یکی از موضوعات بسیار مهم حمل و نقل است. در ایران حمل و نقل، فوقالعاده گران بوده و در مواردی، قیمتی سه برابر ترکیه دارد؛ بنابراین دولت باید برای بهبود ناوگان حمل و نقل و توسعه ریل، به دنبال سرمایهگذاری خارجی برود. در عین حال، اگر بتوانیم توام با توسعه بخش ریلی، بخش جادهای را بهبود داده و زیرساختها و امکانات بندری را توسعه دهد، با توجه به اینکه ایران بین خلیجفارس و کشورهای سی.آی.اس قرار گرفته، این موقعیت ممتاز را در اختیار دارد که بتواند از آن در جهت صادرات استفاده کند. نکته دیگر آن است که صادرات مواد غذایی در ابعاد کوچک انجام نمیشود و معمولا در ابعاد مگاتن و چندین میلیون تن صورت میگیرد؛ پس اگر بخواهیم توفیق بزرگی در عرصه صادرات صنایع غذایی داشته باشیم، به طور قطع باید فکری به حال ناوگان کنیم. این دیگر در اختیار بخشخصوصی نیست، بلکه سیاستهای کلان کشور را میطلبد و نکته دیگر اینکه، ناوگان دریایی ایران، موقعیت بسیار ممتاز و خوبی دارد، ولی متاسفانه اکنون در جهت کمک به صادرات نیست و در این راستا، نیازمند بهبود مدیریت در ناوگان دریایی کشور هستیم. شاید یکی از دلایل این باشد که ناوگان دریایی کشور، در گذشته وارداتی بوده و به غیر از بخش نفت و گاز، در بخش کالایی، کانتینری و بخش فله، بیشتر ماموریتهای وارداتی بوده است؛ در حالیکه باید اکنون پتانسیلهای صادراتی فعال شوند. * چشمانداز بازارهای صادراتی ما به چه صورت است؟ * در ده سال آینده، مصرف کالا در عراق، اردن، عمان، سوریه، یمن، عربستان سعودی، پاکستان و افغانستان و حتی ایران، مصرف غلات بسیار چشمگیر خواهد بود و قطعا تجارت ۴۰ تا ۵۰ میلیون تنی غلات را خواهیم داشت؛ این در حالی است که یک انبار غله بزرگ هم نزدیک ایران است که مرتبط با کشورهای سی.آی.اس و قزاقستان است که میتواند شرایط را برای صادرات مجدد غلات رقم زند. اما باید حتما ناوگان دریایی، زمینی و ریلی را هماهنگترکنیم. پس به خاطر این مسیر استثنایی که برای ترانزیت غلات از ایران وجود دارد، ما میتوانیم تامینکننده بزرگ غله کشورهای خلیجفارس بوده و از مواد اولیه ارزانتری هم استفاده کنیم. به هر حال، مشکل صنعت غذا باید در زمینه تامین، در فصل خرید حل شود؛ به خصوص اینکه شرایط آب و هوایی ایران نیز خشک است و میتواند مشکلاتی ایجاد کند، اما به طور قطع، محاسنی دارد که تولید را مقرون به صرفه میکند. به این معنا که در کشورهایی مثل روسیه، ۹ ماه سال، هوا سرد است و باید سالنهای مرغداری را با برق و سوخت گرم کرد، ولی در مازندران، گیلان، سمنان و بخشهایی از ایران، هوا معتدل است و به راحتی میتوان تامینکننده مرغ و تخممرغ در منطقه بود. اگرچه به خاطر خشک بودن هوا، کار زراعت در ایران سخت است، ولی کار تولید و پرورش بسیار آسانتر شده و بنابراین صنایع تبدیلی، زراعی و دامی ما میتوانند بسیار رقابتی باشند، ولی مشروط به اینکه در حوزه مدیریت بخشهای مختلف صنایع، بازنگری کنیم. * به لحاظ کیفیت چطور؟ صنایع غذایی ایران چقدر اقبال جهانی را به دنبال خود دارند؟ * صنایع غذا وابستگی شدیدی به زمین دارد، مزه در ایران، مزه بسیار خوبی است، غذاها و میوههای ایرانی به خاطر آفتابی که وجود دارد، بسیار خوشمزه هستند، ولی متاسفانه عدم نبود زیرساختها و نیز توجه نکردن به تامین مالی شرکتها و موسسات تولیدی، در کنار دخالت غیرموثر دولت در حوزههای غیرحاکمیتی، کار بخشهای مختلف صنعت از جمله بخش صنعت غذایی را سختتر میکند. صنعت غذا در یک محیط متعادل، برابر و قابل اندازهگیری با صنایع ترکیه و کشورهای دیگر میتواند رقابت کند. ما در یک موقعیت بسیار بسیار خوبی هستیم، ولی از نظر سازماندهی و داشتن یک هارمونی برای رسیدن به اهداف بزرگ در بخش مدیریت دولتی نیاز به اصلاحات داریم
رییس خانه صنعت و معدن استان تهران: سمفونی ناموزون صادرات مواد غذایی
صفحه: 1 2