بررسیهای ما از وضعیت فعلی بازار مسکن حاکی است از مجموع هفت نشانگر موثر در ایجاد شرایط مناسب برای خرید فصلی مسکن، ۶ علامت عمده به تحولات داخلی بازار مسکن طی روزها و هفتههای اخیر اختصاص دارد که این علامتها موجب شده کارشناسان، مقطع زمانی فعلی را در وهله اول شروع ریزنوسانات مثبت قیمتی در بازار مسکن اعلام کنند. شروع ریز نوسانات قیمتی در عین ثبات نسبی قیمت مسکن در برخی ماههای گذشته از سال، نگرانی فروشندگان مسکن از بابت بازگشت رکود، ریزش قیمت اوراق مسکن و خرید امتیاز وام با قیمت پاییز ۹۴، احتمال کمبود عرضه نوسازها در سال آینده، نبود زمینه سفتهبازی در بازار مسکن، پوشش مناسب وام از هزینه خرید آپارتمان و همچنین انتظار رشد اقتصادی مثبت و بهبود درآمد خانوار در سال آینده و اثرگذاری آن بر بازار ملک به شکل افزایش حجم تقاضای موثر، هفت فرصت نهفته در بازار فعلی مسکن است که برآیند آنها جهت بازار را دست کم تا پایان سال۹۵ به نفع تقاضای مصرفی تنظیم کرده است.
کارشناسان اقتصاد مسکن معتقدند در چنین شرایطی که بازار مسکن در مسیر حرکت به سمت رونق قرار گرفته و سیر افزایش حجم معاملات ادامه دارد، در عین حال فرصت نهفته ناشی از قرار گرفتن در فاز پیش رونق –فاصله رکود تا رونق معاملات مسکن – میتواند شروع رشد محسوس قیمت در بازار خرید آپارتمان را اندکی با تاخیر مواجه کند. این فرصت فصلی نه تنها بهترین مقطع زمانی برای خانه دار شدن زوجهای جوان خانه اولی برای خرید مسکن محسوب میشود بلکه به واسطه قرار گرفتن قیمت مسکن در سطح مناسب (نسبت به آینده پیش رو) در کنار سایر امکاناتی که هماکنون برای خرید ملک میتواند منجر به تقویت قدرت خرید متقاضیان میشود، زمان مناسبی نیز برای متقاضیان تبدیل به احسن آپارتمانها محسوب میشود.
شروع «ریزنوسان» قیمت ملک
اولین دلیلی که کارشناسان مسکن با استناد به آن، مقطع زمانی فعلی را نوعی فرصت خرید مسکن برای متقاضیان مصرفی اعلام میکنند به «شروع ریز نوسانات قیمتی در بازار مسکن» همزمان با ادامه روند حرکت بازار معاملات ملک در فاز پیشرونق بر میگردد. قیمت مسکن که تا قبل از بهار ۹۵ بهصورت ماهانه با کاهش خفیف اما پی در پی همراه بود در نیمه اول امسال به رشد مثبت جزئی رسید و در عین حال در برخی ماهها از جمله آبانماه با ثبات همراه بود. این موضوع نشان میدهد قیمت اگر چه میل به افزایش جزئی دارد اما در فاز فعلی بازار مسکن که فاز پیشرونق است، فعلا میزان ناپایداری قابل توجه نیست؛ بنابراین کارشناسان ضمن اینکه کاهش محسوس قیمت اسمی مسکن طی ماههای آتی را بعید اعلام میکنند به متقاضیان مصرفی پیشنهاد میکنند از پایداری حداقلی قیمتها بهرهبرداری کنند.به رغم رشد ۲۲ درصدی حجم معاملات خرید و فروش آپارتمان در آبان ماه در مقایسه با مهر ۹۵، نوسان قیمت مسکن در پایتخت در دومین فصل سرد سال نسبت به ماه قبل، صفر بوده است. به این معنا که اگرچه حجم معاملات خرید آپارتمان در شهر تهران پس از ریزش ۲۸درصدی در مهرماه –در مقایسه با شهریور – ۲۲درصد در آبان افزایش یافت اما میانگین قیمت مسکن در این ماه نسبت به ماه قبل ثابت ماند. تازهترین آمار ارائهشده از سوی دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن حاکی است میانگین قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در آبان، در سطح ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مهرماه ثابت مانده و تورم ماهانه در این بازار فعلا صفر است.
ترس فروشندگان از بازگشت رکود
کارشناسان مسکن در تشریح نشانه دوم قرار گرفتن بازار مسکن در فرصت فصلی خرید ملک، عدم تغییر قیمتها به واسطه «انعطاف بیشتر سمت عرضه مسکن برای فروش واحدها با قیمت ماه قبل» را مطرح میکنند؛ ریزش ۲۸ درصدی حجم معاملات مسکن در مهرماه به سمت عرضه مسکن پایتخت هشدار داد که هم اکنون بازار تقاضا نسبت به هر گونه نوسان مثبت قیمتی فوقالعاده حساس است؛ این موضوع با ایجاد نگرانی در سمت عرضه مسکن مبنی بر فروش نرفتن واحدها و بازگشت رکود، منجر به افزایش حجم فروش مسکن از ۱۰ هزار واحد مسکونی در مهرماه به ۱۲ هزار و ۳۵۴ واحد مسکونی در آبان، با قیمت ثابت، شد. کارشناسان معتقدند: این دو رفتار همجهت سمت عرضه و تقاضای مسکن یعنی پرهیز فروشندگان مسکن از تغییر قیمتها به همراه افزایش تمایل متقاضیان به خرید آپارتمان طی یک ماه گذشته، میتواند یک گام موثر در جهت نزدیکتر شدن بازار معاملات مسکن به فاز رونق محسوب شود. از این رو کارشناسان مسکن به متقاضیان خرید آپارتمان توصیه میکنند از فرصت نیمه سرد سال برای خرید مسکن با قیمت ثابت استفاده کنند؛هر چند عمده پیشبینیها حاکی است جهش قیمت مسکن در آینده نزدیک منتفی است. اما در حال حاضر به واسطه سبقت نرخ رشد قیمت اسمی از تورم، قیمت واقعی مسکن با شیب تکرقمی زیر ۵ درصد رو به افزایش است.