خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری در ششمین همایش سیاست‌های پولی و چالش‌های بانکداری و تولید، با بررسی نقش نظام بانکی در تحولات آینده اقتصادی، از حفظ تورم تک‌رقمی به‌عنوان مهم‌ترین شرط لازم برای اصلاح مکانیزم‌های رشد اقتصادی نام برد. مسعود نیلی، «برون‌گرایی اقتصادی برای دستیابی به منابع»، «اصلاح نظام بانکی» و «اصلاح ساختار بودجه» را به‌عنوان دیگر شروط لازم برای ایجاد تسهیل در سمت عرضه اقتصاد دانست که عدم توجه به این موارد حرکت رشد اقتصادی در مسیر پایین را در پی دارد.
به نقل از اقتصادنیوز ، او با تشریح روند رشد اقتصادی در ۱۵ سال گذشته، سه شوک اثرگذار در اقتصاد را «وفور درآمدهای نفتی»، «تحریم اقتصادی » و «کاهش قیمت نفت» مطرح کرد و به بررسی مکانیزم اثرگذاری نامطلوب وفور درآمدهای نفتی در بخش‌های اقتصادی پرداخت.
سه سناریو برای رشد اقتصادی
مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری صحبت خود را با موضوع «رشد اقتصادی در ایران و نقش نظام بانکی در تحولات آینده اقتصادی» ارائه داد. در این سخنرانی روند تولید ناخالص داخلی سرانه پس از دهه ۸۰ بررسی شد. به گفته نیلی، از ابتدای دهه ۸۰ تا سال ۱۳۸۶ رشد اقتصادی روند با ثباتی داشته و متوسط رشد اقتصادی در این دوره ۳/ ۵ درصد ثبت شده است، اما مدت‌ها است اقتصاد کشور از این مسیر فاصله گرفته است. او نقطه شکست رشد اقتصادی را قبل از اعمال تحریم‌ها، سال ۱۳۸۷ عنوان می‌کند که در این سال روند رشد اقتصادی کشور، از مسیر اصلی خارج می‌شود. این در حالی است که از سال ۱۳۸۷ تا سال ۱۳۹۰ درآمدهای ارزی کشور ۵۳۵ میلیارد دلار به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۴ افزایش یافته است؛ بنابراین از نگاه نیلی ریشه افت رشد در این سال‌ها به دلیل کاهش منابع نبوده است. او معتقد است در سال‌های اعمال تحریم، افت رشد تشدید می‌شود، اما مطابق محاسبات، رشد اقتصادی در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ با افزایش روبه‌رو خواهد شد. نیلی با بیان این مقدمات، سوال اصلی اقتصاد کشور را این موضوع دانست: مسیر آینده رشد اقتصادی براساس کدام سناریو خواهد بود؟ او افزود: در بهترین سناریو اگر بخواهیم به سطح درآمد سرانه در ابتدای دهه ۸۰ (تا سال ۱۳۸۶) برسیم، باید از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۴ متوسط رشد تولید ناخالص داخلی سرانه ۵/ ۱۱ درصد باشد، که با توجه به شرایط کنونی اقتصاد، تقریبا ناممکن است. در سناریوی دوم، اگر رشد اقتصادی مانند سال‌های ابتدای دهه ۸۰ و به‌طور متوسط ۳/ ۵ درصد باشد، تا حدودی می‌تواند مساله اشتغال را حل کند، اما نسبت به سناریوی نخست، دارای شکاف درآمدی هستیم. به گفته او، دلیل اینکه رشد اقتصادی ملموس نیست، این است که سطح درآمد سرانه در این سال‌ها بسیار کاهش یافته و پس از سال ۱۳۸۷، از مسیر رشد اقتصادی بالا، خارج شده است و این کاهش به زودی جبران نخواهد شد. در سناریو سوم، مانند حرکتی است که رشد اقتصادی پس از سال‌های ۱۳۸۷ داشت، متوسط رشد اقتصادی سرانه حدود یک درصد می‌شود. این سناریو، برای آینده اقتصادی، سناریوی نامطلوبی است که باید تلاش شود، این اتفاق رخ ندهد. نیلی با بیان اینکه مجموع عوامل گوناگونی در تحقق رشد اقتصادی دخیل است، توضیح داد: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، بررسی وضعیت فعلی نظام بانکی در تحولات آتی اقتصاد ایران است.
سه شوک بزرگ به اقتصاد ایران
رئیس موسسه عالی آموزش و پژوهش، مدیریت و برنامه‌ریزی از «وفور درآمدهای نفتی»، «تشدید تحریم‌ها» و «شوک کاهش قیمت نفت در سال ۱۳۹۴» به‌عنوان سه شوک اثرگذار اقتصادی در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۴ نام برد. به گفته او، اولین شوک، وفور درآمدهای نفتی است که در دهه ۱۳۸۰ رخ داد و باعث شد درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفتی کشور، طی یک دهه ۷/ ۴ برابر رشد داشته باشد. شوک دوم، تحریم و اثرات به جا مانده از آن است و البته شوک اخیر قیمت نفت در سال ۱۳۹۴ نیز که ۵۷ درصد درآمدهای نفتی کشور را در این سال نسبت به سال قبل از آن کاهش داد، نیز بسیار مهم است.
