سه هدف نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و ترکیه

وزیر امور خارجه ایران روز سه‌شنبه پیش از آغاز مذاکرات با سرگئی لاوروف همتای روس خود در مسکو نسبت به سفیر روسیه که در ترکیه ترور شد، ادای احترام کرد. پس از این اقدام مذاکرات وزیر خارجه ایران و هیات همراه با حضور مهدی سنایی سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه با وزیر امور خارجه این کشور و هیات روسی آغاز شد. براساس برنامه اعلام شده در این مذاکرات محورهای مختلفی از جمله مسائل منطقه‌ای، تحولات سوریه، تلاش بیشتر برای حل سیاسی بحران این کشور، ضرورت تعامل کارآمدتر در برابر پدیده تروریسم و همچنین تقویت همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌های مختلف مطرح و بررسی شد. ظریف در آغاز مذاکرات ضمن ابراز تسلیت جمهوری اسلامی به ملت، دولت و خانواده سفیر جان باخته، اعلام کرد که ایران این ترور را قویا محکوم می‌کند و این واقعه نشانه چهره زشت تروریسم است. او تاکید کرد: «ایران و روسیه در رأس مبارزه با تروریسم قرار دارند که خرسندیم این رویکرد سودمند است و امیدواریم بتوانیم مسیر را برای آتش‌بس پایدار در سوریه هموار کنیم.» وزیر خارجه ایران همچنین گفت که تهران، مسکو و آنکارا طی ۵ روز گذشته، با موفقیت غیرنظامیان را از شرق حلب خارج کرده و شرایط خروج شبه‌نظامیان را تسهیل کرده‌اند. وزیر امور خارجه ترکیه نیز در بدو ورود به مسکو با اشاره به ترور آندری کارلوف اعلام کرد، روسیه و ملت این کشور اهداف این حملات را به خوبی می‌دانند. مولود چاووش اوغلو با بیان اینکه این حمله مسلحانه تنها علیه آندری کارلوف، سفیر روسیه در آنکارا نبود، بلکه روابط دو کشور را هدف گرفته بود؛ روابطی که عادی‌سازی شده است، گفت: «ما این بازی را بر هم خواهیم زد.» همزمان یک عضو حزب عدالت و توسعه ترکیه اعلام کرد که ترور سفیر روسیه در ترکیه احتمالا با هدف ضربه زدن به تلاش‌های مربوط به حل‌وفصل بحران سوریه در آستانه مذاکرات ایران، روسیه و ترکیه بوده است. از سوی دیگر، نشست سه‌جانبه با حضور وزیران خارجه ایران، روسیه و ترکیه با محور افزایش همگرایی‌های منطقه‌ای عصر دیروز در مسکو انجام شد. براساس برنامه تنظیم شده، نشست سه‌جانبه وزیران امورخارجه سه کشور ساعت ۱۳ و ۳۰ دقیقه به وقت محلی و مذاکرات سردار سرتیپ پاسدار حسین دهقان وزیر دفاع ایران با همتایان روس و ترک خود نیز همزمان برگزار شد. سرگئی لاوروف وزیر امورخارجه روسیه در ابتدای اجلاس سه‌جانبه ضمن تشکر از تمام کشورهای جهان برای محکوم کردن اقدام تروریستی که منجر به کشته شدن سفیر روسیه در آنکارا شد، گفت: «در نشست سه‌جانبه به دنبال آن هستیم که به حل بحران سوریه و کاهش درد و رنج مردم این کشور و تسهیل ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه و ایجاد آتش‌بس کمک کنیم.» این نشست عصبانیت بسیاری از دولت‌های مخالف سوریه به‌خصوص کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس را بر انگیخته است. این کشورها که ده‌ها میلیارد دلار در جنگ سوریه سرمایه‌گذاری کرده و برای خود نقش کلیدی در ماجرا قائل هستند، از اینکه در این نشست جایگاهی برایشان در نظر گرفته نشده، به شدت خشمگین هستند. کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس معتقدند ترکیه با حضور در این نشست عملا از پشت به آنها خنجر زده و با روسیه و ایران متحد شده است. برخی ناظران با نسبت دادن ترور سفیر روسیه در ترکیه به حامیان عرب تروریست‌ها، معتقدند این کشورها با انجام این عملیات می‌خواهند بگویند که در مرکز آنکارا حضور دارند و این حادثه صرفا حامل پیامی برای روسیه نیست، بلکه برای خود دولت ترکیه نیز حاوی پیام است. همزمان عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان در صفحه توییتر خود با اشاره به برخی ارگان‌های نظامی ایران مدعی شد که نظام حاکم سوریه گروهک‌های تروریستی و شبه‌نظامیان فرقه‌ای را وارد کشور سوریه کرد و راه‌حل‌های سیاسی و قطعنامه‌های بین‌المللی را رد کرده است. نشست سه‌جانبه یک روز بعد از تصویب قطعنامه ۲۳۲۸ سازمان ملل درخصوص حلب برگزار شد. شورای امنیت روز دوشنبه به اتفاق آرا اعزام ناظران این سازمان به حلب را تصویب کرد. روسیه پیش‌تر اعلام کرده بود قطعنامه پیشنهادی فرانسه برای اعزام ناظران سازمان ملل به حلب برای نظارت بر خروج تروریست‌ها از این شهر را وتو خواهد کرد، اما روز دوشنبه به این قطعنامه رای مثبت داد.