خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
براساس برجام، تحریم‌های ثانویه هسته‌ای ایالات‌متحده آمریکا علیه ایران برداشته می‌شوند، اما تحریم‌های اولیه و تحریم‌های غیرهسته‌ای به قوت خود باقی می‌مانند.
این عبارت در ظاهر ساده به نظر می‌رسد، اما حقیقت این است که نظام تحریم‌های ایران بسیار پیچیده است. بنابراین رفع تحریم‌های ایران نیز بسیار پیچیده خواهد بود. عبارات کلی ذکرشده در برجام نمی‌تواند همه مسائلی را که درخصوص تحریم‌های ایران وجود دارد، پاسخ گوید. ازاین‌رو ضروری بود تا یکسری دستورالعمل‌ها در رابطه با برجام تدوین شود و در آنها به پرسش‌های اساسی درخصوص برجام پاسخ گفته شود. در این نوشته تلاش شده است تا برخی از پرسش‌های کلیدی که در برجام پاسخی به آنها ارائه نشده است اما در دستورالعمل‌های برجام مورد توجه قرار گرفته، پاسخ داده شود. از باقی ماندن تحریم‌های اولیه و برداشته شدن تحریم‌های ثانویه می‌توان برداشت کرد که آمریکایی‌ها حق تجارت و مراودات اقتصادی با ایران را ندارند؛ اما غیر‌آمریکایی‌ها می‌توانند با ایران روابط مالی و اقتصادی داشته باشند. حال سوال این است که اگر شخصی از یکسو ایرانی باشد و از سوی دیگر آمریکایی، تکلیف او در تجارت با ایران در پسابرجام چیست؟ بسیاری از اشخاص وجود دارند که هم تابعیت ایران را دارند و هم تابعیت آمریکا را، حال سوال این است که این اشخاص آیا می‌توانند با ایران مبادله و تجارت داشته باشند؟
به عبارت دیگر آیا این اشخاص آمریکایی محسوب می‌شوند و بنابراین مشمول تحریم‌های اولیه خواهند بود یا اینکه غیرآمریکایی محسوب می‌شوند و مشمول تحریم‌های ثانویه خواهند بود؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که براساس مقررات تحریم‌های اولیه آمریکا که تحت عنوان ITSR به آنها اشاره می‌شود هم اشخاصی که تابعیت آمریکا را دارند ولو اینکه دوتابعیتی باشند و هم اشخاصی که اقامت دائم آمریکا را دارند، اشخاص آمریکایی محسوب می‌شوند و بنابراین نمی‌توانند مراودات مالی و اقتصادی با ایران داشته باشند. در این رابطه فرقی هم نمی‌کند که اشخاص مزبور عملا در کجا سکونت داشته باشند. همین که آنها تابعیت یا اقامت دائم آمریکا را داشته باشند، آمریکایی محسوب می‌شوند. بنابراین مشمول تحریم‌های اولیه آمریکا باقی خواهند ماند. با این حال، اداره کنترل دارایی‌های خارجی ایالات‌متحده آمریکا یکسری مجوزهای عمومی صادر کرده است که براساس آن صادرات برخی کالاها و اقلام از جمله غذا، دارو، تجهیزات پزشکی و نیز صادرات نرم‌افزار، سخت‌افزار و تجهیزاتی که برای ارتباطات شخصی موردنیاز هستند به ایران مجاز است. علاوه بر این، ایالات‌متحده آمریکا براساس برجام متعهد شده است که اجازه صادرات هواپیماهای غیرنظامی به ایران، واردات فرش و مواد غذایی از ایران و فعالیت‌های مرتبط با شرکت‌های تابعه شرکت‌های آمریکایی در خارج از آمریکا را صادر کند. روشن است که در این رابطه هم آمریکایی‌ها و هم ایرانیان دوتابعیتی می‌توانند نقش داشته باشند و آمریکایی بودن آنها یا اقامت دائم آمریکا مانع از این نخواهد بود که آنها از این فعالیت مانع شوند.
