قبل از توافقات هستهای ایران با گروه ۱+۵ نمایشگاههای بینالمللی در ایران بیشتر محلی برای ارائه محصولات داخلی بود.
این در حالی است که در نمایشگاههای بینالمللی اکنون کمتر واحدهای داخلی دیده میشوند. بیست و سومین نمایشگاه بینالمللی مواد شوینده، پاککننده، بهداشتی، سلولزی و ماشینآلات وابسته نیز از این قاعده مستثنا نیستند.
در این نمایشگاه که یکشنبه تا چهار شنبه (۵-۸ اردیبهشت) در محل نمایشگاههای بینالمللی تهران برگزار شد؛ کمتر واحدهای داخلی دیده میشدند و عمده شرکتکنندهها از کشورهای خارجی بودند که ایتالیا، آلمان، روسیه و هلند بیش از دیگر کشورها به چشم میآمدند. البته آنچه برای دولتمردان دولت یازدهم در همکاری مشترک اهمیت دارد تولید مشترک و سرمایهگذاری خارجیها در ایران است. بر اساس سیاستهای اقتصاد مقاومتی، تاکیدات رییسجمهوری و گفتههای وزیر صنعت، معدن و تجارت، ایران در شرایط اقتصادی بدون تحریمهای اقتصادی نباید به کشوری وارداتمحور تبدیل شود.
از جمله موضوعاتی که در شرایط جدید اقتصادی ایران اهمیت دارد، سرمایهگذاری خارجیها و تولید مشترک است. با این حال برخی صنایع نیاز به زیرساختها و دانش فناوری خاصی دارند که امکان تولید مشترک در آنها اکنون وجود ندارد. ازجمله برنامههایی که برای این صنایع درنظر گرفته شده، واردات با محور انتقال دانش فنی است. در این صورت پس از واردات، دانش فنی مورد نیاز برای تولید به ایران منتقل میشود و بعد ایران میتواند برای تولید مشترک با شرکت مورد نظر اقدام کند.
ایران در زمینه محصولات کشاورزی یکی از توانمندترین کشورهای منطقه به شمار میرود و همچنین با توجه به مشکلاتی که در زمینه صنایع بستهبندی وجود دارد ایران گزینه مناسبی برای کشورهای خارجی است تا با سرمایهگذاری در آن بتوانند بازار مناسبی کسب کنند. به گفته برخی خارجیهای شرکتکننده در نمایشگاه مواد شوینده، پاککننده، بهداشتی، سلولزی و ماشینآلات وابسته ایران گزینه مناسبی برای تولید مشترک است. همچنین آنها معتقدند با توجه به ظرفیتهایی که در اقتصاد کشور برای تولید مشترک وجود دارد ایران میتواند به کشورهای اروپایی در زمینه بازاریابی در منطقه نیز کمک کند.
یکی از استراتژیهایی که اروپاییها در تولید مشترک با ایران دنبال میکنند دستیابی به بازار منطقه است. به عقیده آنها زیرساختهای موجود در ایران آماده سرمایهگذاری است و آنها میتوانند با پیدا کردن شریک قابل اعتماد در ایران به تولید بپردازند و از این طریق در بازار منطقه نیز فعالیتهای اقتصادی خود را داشته باشند.
صنایع تبدیلی چشم ایتالیاییها را گرفت
مائوریتسو لوراتی، مدیرعامل شرکت والماتیک ایتالیا که در زمینه تولید ماشینآلات صنایع تبدیلی و بستهبندی کشورش فعالیت میکند در بیستوسومین نمایشگاه مواد شوینده، پاککننده، بهداشتی، سلولزی و ماشینآلات وابسته حضور داشت. البته بسیاری از شرکتهای اروپایی دیگر نیز در این زمینه حضور داشتند و مشغول ارزیابی وضعیت تولید این محصولات در ایران بودند.
لوراتی درباره وضعیت همکاری و تولید مشترک دستگاههای بستهبندی و صنعت تبدیلی با ایران در گفتوگوی اختصاصی با عنوان کرد: عمده کشورهای خارجی و تولیدکنندگان محصولات صنعتی فقط به فکر صادرات به ایران نیستند. یکی از مشکلاتی که وجود دارد این است که قیمت دستگاههای خطوط تولید در دنیا بسیار زیاد است و اگر با ایجاد زیرساختهای مناسب بتوان به تولید مشترک در ایران دست یافت به لحاظ اقتصادی اتفاق بسیار خوبی میافتد.
وی افزود: همچنین نمیتوان موادی که در این صنعت مورد استفاده قرار میگیرد را از ایتالیا با بستهبندی به ایران فرستاد تا در دستگاهها از آن استفاده شود. بر این اساس منطقیترین راهی که وجود دارد تولید مشترک در ایران است.
این مدیرعامل ایتالیایی با اشاره به اینکه دستگاههای این شرکت نیاز به مواد خاصی دارند که در ایتالیا تولید میشود، گفت: برخی دستگاهها نیاز به مواد خاصی دارند و نمیتوان این مواد را به ایران صادر کرد. بر این اساس بهترین راهی که برای همکاری وجود دارد ساخت و تولید دستگاه و مواد مورد نیاز بهطور همزمان در ایران است.
زیرساختهای همکاری آماده است
در بخشی از صنایع، کشورهای خارجی برای ورود به ایران نیاز به زیرساختهای خاصی دارند که باید از طرف ایران تامین شود که آنها پس از تامین زیرساختهای مورد نیاز به تولید در ایران خواهند پرداخت. اما در برخی صنایع این طور نیست. به عبارتی زیرساختهای مورد نیاز برخی صنایع در کشور وجود دارد و تولید در این زمینهها فقط نیازمند سرمایهگذاری و پیدا کردن شرکت قابل اطمینان است.
لوراتی به این پرسش که چه زیرساختهایی برای تولید مشترک در ایران باید تامین شود، اینگونه پاسخ داد: در گام نخست مهمترین چیزی که شرکتهای خارجی به آن نیاز دارند، پیدا کردن یک شرکت ایرانی علاقهمند و مطمئن برای همکاری است. مدیرعامل شرکت والماتیک ایتالیا با اشاره به اینکه طرف ایرانی باید توان تولید و فروش محصولات ایتالیایی را داشته باشد، گفت: باید این شرکت را پیدا کرد. البته با توجه به ظرفیتهایی که در ایران وجود دارد بهراحتی میتوان شرکتی مناسب را برای همکاری مشترک پیدا کرد.
لوراتی با اشاره به اینکه هرگز تصور نمیکردم بازار ایران این ظرفیت را داشته باشد، گفت: ما فقط برای آزمایش کردن و آشنا شدن با بازار ایران در این نمایشگاه شرکت کردیم و در نمایشگاههای بعدی بهطور قطع حضور جدیتری خواهیم داشت. استقبال گرم ایرانیها از صنعت، ما را شگفتزده کرد.
برخی شرکتهای اروپایی ایران را نمیشناسند
لوراتی با تاکید بر اینکه بسیاری از شرکتهای اروپایی هیچ شناختی از ایران ندارند، گفت: حتی برخی اروپاییها تصور میکنند ایران یکی از کشورهای عربی منطقه است. باید ارتباط اقتصادی بین ایران و کشورهای اروپایی تقویت شود تا این تصور در دنیا اصلاح شود.
مدیرعامل شرکت والماتیک ایتالیا با تاکید بر اینکه ایران ظرفیتهای اقتصادی بسیاری دارد و این ظرفیتها در دنیا اهمیت بسیاری دارند، توضیح داد: ایجاد روابط اقتصادی در دنیای امروز نیاز به زمان زیادی ندارد. میتوان به سرعت شریک تجاری مناسب پیدا کرد و با سرمایهگذاری مورد نیاز کار تولید را شروع کرد. مشکلی که برای همکاری با برخی از کشورها مثل ایران وجود دارد این است که شناخت مناسبی از ایران در دنیا وجود نداشته و بنابراین سرمایهگذاران در دنیا از ظرفیتهای اقتصادی این کشور به درستی اطلاع ندارند.
لوراتی با اشاره به اینکه مهمترین گام برای همکاری با ایران سفر به آن است، گفت: صنایع موجود در ایران ظرفیتهای بسیاری برای سرمایهگذاری ایجاد کرده است. در صورتی که ایران بتواند شرکتها و سرمایهگذاران خارجی را جذب کند بهطور قطع آنها از این فرصتها استفاده میکنند و در ایران سرمایهگذاری خواهند کرد.
وی با اشاره به اینکه ایران شرایط مناسبی برای همکاری و سرمایهگذاریهای صنعتی دارد، گفت: اروپاییها نیاز به سرمایهگذاری در منطقهای که ایران در آن قرارگرفته دارند. با شناختی که از این منطقه وجود دارد بهطور قطع ایران مناسبترین کشور برای سرمایهگذاری است.
لوراتی با اشاره به اینکه شرکتهای اروپایی میتوانند با ایران همکاری کنند، گفت: ازجمله ظرفیتهای اقتصادی که در ایران وجود دارد این است که با سرمایهگذاری در آن میتوان به بازار منطقه دست یافت. به عبارتی کشورهای اروپایی در صورتی که به شناخت مناسبی از ظرفیتهای اقتصادی ایران برسند، میتوانند از بازار این کشور برای صادر کردن محصولات خود به دیگر کشورهای منطقه نیز استفاده کنند.
وی با بیان اینکه ارتباط کاری با ایران بسیار راحتتر از دیگر کشورهای منطقه است، گفت: یکی از مهمترین کارهایی که ایرانیها در این شرایط باید انجام دهند این است که کشور و ظرفیتهای اقتصادی و صنعتی خود را به اروپاییها معرفی کنند. بهطور قطع اروپاییها از این ظرفیتها نمیگذرند، فقط باید بدانند که چه ظرفیتهایی در ایران وجود دارد.
تاثیر روابط سیاسی بر تولید مشترک
حسن روحانی، رییسجمهوری ایران در شرایط پساتحریم و در نخستین سفر اروپایی به ایتالیا و فرانسه رفت. یکی از موضوعاتی که در این زمینه اهمیت دارد شناساندن ظرفیتهای اقتصادی ایران به اروپاییهاست. این دیدارها بیشتر بین بخشهای دولتی انجام میشود. در برخی مواقع هم رویکردی سیاسی دارند. آنچه در ایران اهمیت دارد صنایع کوچک و سبک است که سیاستهای اقتصادی دولت یازدهم نیز بر حمایت از این صنایع استوار شده است. سوال اینجاست که گسترش این روابط چقدر میتواند بر عملکرد بخشهای خصوصی کشورها تاثیر داشته باشد؟
لوراتی به این پرسش اینگونه پاسخ داد: روابط سیاسی در ادامه روابط اقتصادی بیتاثیر نیست اما موضوعات دیگری هم در این بین مطرح هستند. زمانی که ایران در تحریمهای اقتصادی بود با دیگر کشورهای دنیا روابط اقتصادی داشت. اکنون که تحریمهای اقتصادی برداشته شده ایران نیز بدون محدودیت این روابط را به طور قانونی در دنیا هدایت میکند.
وی افزود: روابط سیاسی بین کشورها بر روابط اقتصادی تاثیر میگذارد اما برای آنها تعیین تکلیف نمیکند. اکنون روابط سیاسی ایران با دنیا به گسترش روابط اقتصادی و تولیدی ایران کمک میکند. در صورتی که ایران بتواند روابط سیاسی را به همین روال ادامه دهد به طور قطع در صنایع و تولید نیز پیشرفتهای بسیاری در آن خواهیم دید. مدیرعامل شرکت والماتیک ایتالیا با اشاره به اینکه پس از برداشته شدن تحریمهای اقتصادی نمیتوان توقع داشت که شرکتهای خارجی در ایران با تمام قدرت حضور پیدا کنند، گفت: ازجمله موضوعات مهم در این زمینه، این است که اکنون تازه اقتصاد ایران به دنیا معرفی میشود.
وی با تاکید بر اینکه تحریمهای اقتصادی آسیبهای زیادی به تولید ایران وارد کرده است، گفت: ایران در شرایطی به اقتصاد جهانی نزدیک میشود که سرمایهگذاران جهانی شناخت مناسبی از وضعیت اقتصاد و ظرفیتهای تولیدی این کشور ندارند. وجود نمایشگاههای بینالمللی و هر راهی که باعث میشود ظرفیتهای تولیدی ایران به دنیا معرفی شود برای ایران و سرمایهگذاران مناسب است.
لوراتی درباره ارتباطات اقتصادی ایران و دنیا گفت: با اینکه ایران نیازمند سرمایهگذاری است و تولید مشترک برای این کشور اهمیت بسیاری دارد اما موضوعی که وجود دارد این است که سرمایهگذاران خارجی نیز نیازمند همکاری با کشوری مانند ایران هستند. ایران ظرفیتهای بسیاری دارد که نمیتوان از کنار آنها به راحتی گذشت. وی با اشاره به اینکه استقبال ایرانیها از این نمایشگاه بیش از توقع شرکتکنندگان اروپایی بود، گفت: این استقبال بهطور قطع در آینده برای ایران دستاوردهای بسیاری خواهد داشت. در نمایشگاههای بعدی به راحتی میتوان پیشبینی کرد که شرکتهای بیشتری حضور خواهند یافت.
مدیرعامل شرکت والماتیک ایتالیا افزود: با توجه به بازاری که ایران در منطقه دارد بسیاری از شرکتکنندهها موفق میشوند که شریک تجاری و تولیدی خود را در ایران پیدا کنند و شاید برخی از آنها پس از پایان نمایشگاه به کشور خود بازنگردند. لوراتی با اشاره به اینکه رییسجمهوری ایران چند ماه پیش به ایتالیا رفت و در آنجا مورد استقبال مناسبی قرار گرفت، گفت: زمانی که رییسجمهوری ایران به ایتالیا آمد ایتالیاییها بسیار خوشحال شدند و امیدواریم روابط ایران و اروپا همیشه در این سطح باشد و بهبود یابد. در این صورت همکاریهای اقتصادی و تولید مشترک و سرمایهگذاری نیز برای هر دو طرف راحتتر خواهد بود.